Η ροδιά στον κήπο

Η ροδιά (Punica granatum, Lythraceae) είναι φυλλοβόλο οπωροφόρο δένδρο, που εάν δεν κλαδευτεί στη βάση του και στον κορμό του διαμορφώνεται σαν ακανόνιστος θάμνος. Η καταγωγή του είναι από την Κεντρική Ασίας και πιο συγκεκριμένα από τις περιοχές της Περσίας. Διαδόθηκε στην Ευρώπη και στις μεσογειακές χώρες κατά το 16ο αιώνα. Παλαιότερα ανήκε στην οικογένεια Punicaceae, σήμερα όμως έχει ταξινομηθεί στην οικογένεια Lythraceae. Στο γένος Punica ανήκουν ελάχιστα είδη, με το πιο γνωστό το Punica granatum. Είναι φυτό που χρησιμοποιείται συχνά ως καλλωπιστικό σε κήπους και πάρκα, αλλά και για τους εδώδιμους καρπούς του, ή για την παραγωγή χυμού. Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί και νάνες ποικιλίες. Τόσο τα εντυπωσιακά κόκκινα-πορτοκαλί άνθη, όσο και οι ιδιόμορφοι καρποί του, δημιουργούν ένα πολύ όμορφο περιβάλλον στον κήπο, από την άνοιξη μέχρι και τους φθινοπωρινούς μήνες. Επιπλέον, η ροδιά – κυρίως οι νάνες ποικιλίες – είναι κατάλληλη για την δημιουργία μπονσάι.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά της ροδιάς

Το ύψος της ροδιάς μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 7 m, και εμφανίζει σχετικά γρήγορη ανάπτυξη. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες που το ύψος τους κυμαίνεται από 2 – 4 m. Το δένδρο σχηματίζει πυκνή κόμη. Τα φύλλα της ροδιάς είναι αντίθετα, λογχοειδή, λεία και έχουν έντονο πράσινο χρώμα. Οι βλαστοί φέρουν μέτριου μεγέθους αγκάθια.

Τα άνθη είναι μεγάλα κοκκινου-πορτοκαλί χρώματος με κίτρινους ανθήρες, ενώ υπάρχουν και ποικιλίες με λευκά άνθη. Η ροδιά παρουσιάζει μεγάλο εύρος ανθοφορίας και η άνθιση της ξεκινάει από τον Μάιο έως και τον Αύγουστο. Ο καρπός είναι μεγάλος και έχει σχεδόν σφαιρικό σχήμα.

Το χρώμα του κατά την ωρίμανση είναι έντονο κόκκινο και εσωτερικά περιέχει μεγάλο αριθμό σπόρων. Υπάρχουν ποικιλίες που δεν παράγουν καθόλου καρπό ή είναι πολύ μικρότερος του κανονικού. Οι νάνες ποικιλίες μπορεί να φτάσουν μέχρι 1.5 m σε ύψος και οι βλαστοί, τα φύλλα και οι καρποί του είναι πιο λεπτοί και πιο μικροί σε μέγεθος.

Καλλιεργητικές φροντίδες για τη ροδιά

Η ροδιά ευδοκιμεί σε πολλούς τύπους εδαφών, προτιμάει όμως τα μέσης σύστασης εδάφη (αμμοπηλώδη), γόνιμα και καλά αρδευόμενα, ενώ τα πολύ υγρά δεν είναι κατάλληλα για την ανάπτυξη του φυτού. Η φύτευση της γίνεται συνήθως όταν έχουν πέσει τα φύλλα της δηλαδή, από τα μέσα Οκτωβρίου έως και τις αρχές-μέσα Μαρτίου. Με μπάλα χώματος, μπορέι να φυτευτεί και την άνοιξη- καλοκαίρι ή και το φθινόπωρο, χωρίς πρόβλημα.

Προσθήκη οργανική ουσίας (compost) επιδρά θετικά στην ανάπτυξη. Ευδοκιμεί σε θερμές περιοχές και οι υψηλές θερμοκρασίες κατά το καλοκαίρι ευνοούν την ωρίμανση των καρπών. Είναι ανθεκτική και στις χαμηλές θερμοκρασίες μέχρι και –10^οC, αλλά πρέπει να αποφεύγονται οι θέσεις φύτευσης με έντονους ψυχρούς ανέμους. Το φυτό θέλει συχνά ποτίσματα, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το κλάδεμα είναι αναγκαίο και εφαρμόζεται στο τέλος του χειμώνα, πριν την έκπτυξη των φύλλων. Αποσκοπεί κυρίως στη διαμόρφωση της κόμης, την αφαίρεση των παραφυάδων και αραίωση των κλαδιών, ενώ στις νάνες ποικιλίες, για διαμόρφωση των μπορντούρων. Η ωρίμανση των καρπών ολοκληρώνεται κατά το φθινόπωρο, τότε που οι καρπόι έχουν αποκτήσει εξωτερικά κόκκινο χρώμα και πριν τις βροχές για να αποφευχθούν τα σκασίματα.

Πολλαπλασιασμός της ροδιάς

Ο πολλαπλασιασμός της ροδιάς είναι σχετικά εύκολος. Το φυτό μπορεί να πολλαπλασιαστεί με σπόρο, αλλά συνήθως με λήψη ξυλοποιημένων μοσχευμάτων στα μέσα του φθινοπώρου, τα οποία τοποθετούνται σε χώρο με μεγάλη υγρασία. Επιπλέον, πολλαπλασιάζεται και με παραφυάδες που βγαίνουν άφθονες, στη βάση του κορμού.

Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν τη ροδιά

Είναι αρκετά ανθεκτικό δένδρο. Όσον αφορά εντομολογικές προσβολές, πιο συχνά αναπτύσσονται στα φύλλα και στα κλαδιά, σημαντικές αποικίες μυζητικών εντόμων όπως αφίδες (μελίγκρες). Επιπλέον, προσβάλλεται από κοκκοειδή και τετράνυχο. Πολλές φορές κατά την ωρίμανση των καρπών παρατηρείται σχίσιμο της εξωτερικής επιδερμίδας, γεγονός που οφείλεται σε ακανόνιστα ποτίσματα, άμεση επίδραση του ηλιακού φωτός, ή έντονες βροχοπτώσεις.

Φύτευση ροδιάς στον κήπο

Τοποθετείται μεμονωμένο σε διάφορες θέσεις στον κήπο ή σε κατά μήκος φυτεύσεις σχηματίζοντας ωραίες δενδροστοιχίες.
Ακόμη συνδυάζεται καλά με άλλα θαμνώδη φυτά όπως (φορσύθια, πυράκανθος) δημιουργώντας πυκνούς φράχτες.
Τα άνθη και οι καρποί του δημιουργούν μεγάλη αντίθεση με τον χλοοτάπητα.
Φυτεύεται σε μεγάλα φυτοδοχεία, σε εισόδους κτιρίων ή τη βεράντα.
Οι νάνες ποικιλίες χρησιμοποιούνται συχνά για σχηματισμό μπορτούρας, σε παρτέρια και σε βραχόκηπο.