Φυτά του κήπου που βοηθούν τις μέλισσες να επιβιώσουν

Κήπος φιλικός στις μέλισσες

Το πρόβλημα της μείωσης του πληθυσμού των μελισσών αλλά και οι συνέπειές του είναι πλέον γνωστά. Οι μέλισσες αποτελούν τους σημαντικότερους επικονιαστές των φυτών. Επομένως οι πληθυσμοί τους μπορούν κυριολεκτικά να καθορίσουν την παραγωγή τροφής ολόκληρου του πλανήτη. Τα τόσο σημαντικά για την επιβίωσή μας έντομα το καλοκαίρι δυσκολεύονται από τις ακραία υψηλές θερμοκρασίας και την έλλειψη νερού. Επιπλέον έρχονται και αυτά αντιμέτωπα με τις δασικές πυρκαγιές. Η μεγαλύτερη ωστόσο απειλή τους είναι τα τοξικά φυτοφάρμακα και τα εντομοκτόνα.

Στον αντίποδα αυτής της δυσάρεστης κατάστασης είναι η σύγχρονη τάση για δημιουργία κήπων φιλικών προς τις μέλισσες. Ένας κήπος φιλικός στις μέλισσες αλλά και στα άλλα έντομα επικονιαστές θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει φυτά με σημαντική ανθοφορία. Επιπλέον θα πρέπει να υπάρχουν ανθισμένα φυτά για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα και αν είναι δυνατόν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Δέντρα του κήπου που βοηθούν τις μέλισσες να επιβιώσουν

Αμυγδαλιά: Εκτός από τους καρπούς της και την καλλωπιστική της αξία η αμυγδαλιά έχει και μεγάλο μελισσοκομικό ενδιαφέρον. Ανθίζει στο τέλος του χειμώνα σε μία περίοδο κρίσιμη για τις μέλισσες. Η αμυγδαλιά προσφέρει τη γύρη και το νέκταρ της τη στιγμή που τα μελίσσια παράγουν το γόνο τους.

Βυσσινιά και κερασιά: Τα αγαπημένα αυτά δέντρα ανθίζουν νωρίς την άνοιξη και έχουν άνθη αρκετά ελκυστικά στις μέλισσες. Το νέκταρ που παράγουν είναι αρκετό σε ποσότητα και πλούσιο σε σάκχαρα. Επομένως οι μέλισσες το προτιμούν για να τραφούν.

Ακακία ροβίνια: Ένα καλλωπιστικό δέντρο που όταν ανθίζει την άνοιξη τα κλαδιά του λυγίζουν από τα λουλούδια του. Τα άνθη παράγουν αρκετό νέκταρ με υψηλή συγκέντρωση σακχάρων. Επιπλέον οι μέλισσες παίρνουν από τα λουλούδια της ακακίας και γύρη.

Δάφνη του Απόλλωνα: Το φυτό αυτό υπάρχει σε πολλούς κήπου της χώρας μας άλλοτε σαν δέντρο και άλλοτε σαν θάμνος. Παρόλο που η καλλωπιστική του αξία οφείλεται στο φύλλωμά του, για τις μέλισσες ιδιαίτερη σημασία έχουν τα άνθη του. Η ανοιξιάτικη ανθοφορία του τροφοδοτεί τα μελίσσια με γύρη και νέκταρ.

Εσπεριδοειδή: Τα περισσότερα εσπεριδοειδή αλλά κυρίως οι πορτοκαλιές είναι σημαντικά μελισσοκομικά φυτά. Η ανθοφορία τους διαρκεί αρκετές εβδομάδες και τροφοδοτούν τις μέλισσες κυρίως με νέκταρ και λιγότερο με γύρη.

Ροδιά: Σε ό,τι αφορά τη ροδιά οι επιστημονικές απόψεις για το αν οι μέλισσες ευνοούν ή όχι την επικονίαση διίστανται. Παρόλα αυτά, το σίγουρο είναι ότι η άνθηση της ροδιάς στην καρδιά του καλοκαιριού προσφέρει στις μέλισσες νέκταρ και γύρη.

Ιτιά: Τα περισσότερα είδη ιτιάς ανθίζουν νωρίς την άνοιξη, την εποχή που τα μελίσσια αναπτύσσονται. Έτσι προσφέρουν στις μέλισσες νέκταρ αλλά και καλής ποιότητας γύρη.

Καλλωπιστικοί θάμνοι που προσελκύουν τις μέλισσες

Μυρτιά: Τη συναντάμε συχνά σε κήπους και αυλές σαν θάμνο ή ακόμα και μικρό δέντρο. Συνήθως έχει πλούσια ανθοφορία καθ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Έτσι προσφέρει γύρη και νέκταρ στις μέλισσες σε μία περίοδο του έτους με πολύ ξηρασία και ακραίες θερμοκρασίες.

Ιβίσκος: Τα μεγάλα λουλούδια του με τα λαμπερά χρώματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά! Οι Ιβίσκοι προσελκύουν τις μέλισσες αν και δεν έχουν αρκετό νέκταρ. Ωστόσο προσφέρουν στις μέλισσες αρκετή γύρη. Καλό είναι να προτιμώνται οι ποικιλίες με απλά άνθη καθώς τα πέταλα στα διπλά άνθη εμποδίζουν τις μέλισσες να φτάσουν στη γύρη.

Κράταιγος: Ανθίζει στην καρδιά της άνοιξης και προσφέρει στις μέλισσες νέκταρ και γύρη πολύ καλής ποιότητας.

Βερβερίδα: Ένας θάμνος που επιλέγεται για το ιδιαίτερο φύλλωμά του όμως ταυτόχρονα μπορεί να είναι χρήσιμος για τις μέλισσες. Η ανοιξιάτικη ανθοφορία του τροφοδοτεί με γύρη και νέκταρ τις μέλισσες.

Φιλάδελφος: Με την παρατεταμένη και αρωματική ανθοφορία του προσελκύει τις μέλισσες και τους προσφέρει γύρη και νέκταρ.

Υπέρικο: Χαμηλός θάμνος που σχηματίζει όμορφες μπορντούρες στους κήπους. Ανθίζει όλο το καλοκαίρι και είναι αρκετά δημοφιλές στις μέλισσες αφού παράγει αρκετό νέκταρ και γύρη.

Άγρια τριανταφυλλιά: Είναι η τριανταφυλλιά που τα άνθη της είναι μόνα. Δηλαδή έχουν μία σειρά από πέταλα. Τα λουλούδια της δεν έχουν νέκταρ όμως προσφέρουν στις μέλισσες πολύτιμη γύρη.

Αρωματικά και άλλα φυτά του κήπου που βοηθούν τις μέλισσες να επιβιώσουν

Τα περισσότερα αρωματικά φυτά είναι κατεξοχήν και μελισσοκομικά φυτά. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το θυμάρι μιας και το θυμαρίσιο μέλι κατέχει υψηλό ποσοστό στην ελληνική παραγωγή μελιού. Αρωματικά φυτά όπως η λεβάντα, η μαντζουράνα, η μέντα, ο μάραθος, η ρίγανη και η σάλβια προσφέρουν στις μέλισσες νέκταρ. Υπάρχουν όμως και άλλα όπως το δεντρολίβανο, το θρούμπι και το θυμάρι που τροφοδοτούν τις μέλισσες με νέκταρ και γύρη.

Επιπλέον ιδιαίτερα σημαντική για τις μέλισσες είναι και η ανθοφορία των αναρριχώμενων και των ποωδών φυτών. Έτσι το αγιόκλημα, η περικοκλάδα (κονβόλβουλος) ακόμα και ο κισσός εκλύουν και τρέφουν τις μέλισσες. Ποώδη ανθοφόρα φυτά όπως ο ηλίανθος, το χαμομήλι, το γεράνι, το λούπινο, η ανεμώνη, το άστερ, και η κενταύρια είναι εξίσου σημαντικά για την επιβίωση των μελισσών.

Κείμενο: Έφη Νυδριώτη, Γεωπόνος Γ.Π.Α – M.Sc