Ρυγχόσπερμο

Το ρυγχόσπερμο είναι αειθαλές αναρριχώμενο φυτό με ιδιαίτερα καλλωπιστικά, αρωματικά άνθη και πλούσιο στιλπνό φύλλωμα. Εξαιτίας του σχήματος των ανθέων του ονομάζεται και “Star Jasmine” (γιασεμί αστέρι).  Κατάγεται από τις περιοχές της  νοτιοανατολικής Ασίας, την Ιαπωνία, την Κορέα, τη νότια Κίνα και το Βιετνάμ. Στη χώρα μας έχει διαδοθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στις περιοχές της νότιας Ελλάδας αφού ευδοκιμεί σε ζεστές περιοχές. Στις βορειότερες περιοχές της χώρας πρέπει να φυτεύεται σε προστατευμένα σημεία.  Ανήκει στην ίδια οικογένεια με την πικροδάφνη, ενώ το γένος Rhynchospermum περιλαμβάνει 25 περίπου είδη αειθαλών αναρριχώμενων φυτών. Οι βλαστοί αναπτύσσονται οριζόντια και κάθετα και μπορούν να καλύψουν μεγάλη έκταση σε τοίχους και φράχτες. Για να αναρριχηθεί στον τοίχο, χρειάζεται στηρίγματα (όπως καρφιά ή σπάγκο σε διάφορα σημεία), αφού αναρριχάται με τους περιελισσόμενους βλαστούς του.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Το ρυγχόσπερμο στα πρώτα έτη της ζωής του έχει πολύ αργό ρυθμό ανάπτυξης αλλά καθώς μεγαλώνει αναπτύσσεται γρηγορότερα. Σε ύψος φτάνει τα 6 – 7 m και αναρριχάται  με τους βλαστούς του που περιελίσσονται γύρω από διάφορα υποστυλώματα. Από τη βάση του φυτού αναπτύσσονται πολυάριθμοι βλαστοί που μπορούν να αποκτήσουν μήκος περισσότερο από 6 m. Οι βλαστοί είναι λεπτοί, ξυλοποιούνται σταδιακά και περιέχουν γαλακτώδες υγρό. Το ρυγχόσπερμο έχει ζωηρή και πυκνή βλάστηση. Τα φύλλα έχουν καλλωπιστική αξία και είναι γυαλιστερά, με βαθύ πράσινο χρώμα και δερματώδη υφή. Έχουν σχήμα λογχοειδές – ωοειδές και αναπτύσσονται στους βλαστούς το ένα απέναντι από το άλλο. Τα άνθη είναι λευκά, μικρά και με έντονο άρωμα. Μοιάζουν με του γιασεμιού αλλά έχουν αστεροειδές σχήμα. Αναπτύσσονται πολλά μαζί στις μασχάλες των φύλλων, πάνω σε ταξιανθίες που ονομάζονται σκιάδια. Το ρυγχόσπερμο ανθίζει από τον Μάιο έως τον Ιούνιο και τα άνθη είναι τόσα πολλά που σχεδόν καλύπτουν ολόκληρο το φυτό.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Είναι πολύ ανθεκτικό φυτό και εάν βρει τον κατάλληλο χώρο αναπτύσσεται πολύ καλά. Φυτεύεται σχεδόν σε όλους τους τύπους εδαφών, αλλά προτιμότερα είναι αυτά που είναι πλούσια σε οργανική ουσία και έχουν καλή αποστράγγιση. Τοποθετείται σε ηλιόλουστες θέσεις στον κήπο αλλά αναπτύσσεται καλά και στην ημισκιά. Αν και ευδοκιμεί στα θερμότερα κλίματα, αντέχει στο κρύο και την παγώνει ακόμα κι όταν η θερμοκρασία πέσει στους -10^οC. Παρόλα αυτά, σε κρύες περιοχές πρέπει να φυτεύεται σε προστατευμένα σημεία, κυρίως από τους έντονους ανέμους. Το ρυγχόσπερμο και το κίτρινο γιασεμί είναι τα μοναδικά αναρριχώμενα που μπορούν να αντέξουν στις χαμηλές θερμοκρασίες της Β. Ελλάδας. Το καλοκαίρι χρειάζεται τακτικό πότισμα και το χειμώνα καθόλου. Το ρυγχόσπερμο δεν χρειάζεται κλάδεμα παρά μόνο αφαίρεση των ξερών βλαστών. Παρόλα αυτά μπορεί να κλαδευτεί αν χρειάζεται να περιοριστεί η βλάστησή του. Από τα σημεία του κλαδέματος, τρέχει γαλακτώδες υγρό και οι πληγές του κλαδέματος δεν επουλώνονται γρήγορα.

Πολλαπλασιασμός

Το ρυγχόσπερμο μπορεί να πολλαπλασιαστεί αρκετά εύκολα με υπόγειες καταβολάδες το φθινόπωρο. Επιπλέον, μπορεί να αναπαραχθεί και με σπόρο, αλλά ο τρόπος αυτός είναι πιο δύσκολος και χρονοβόρος. Συνήθως όμως πολλαπλασιάζεται με ημιξυλοποιημένα μοσχεύματα τρυφερού βλαστού που λαμβάνονται από το φυτό κατά την ανοιξιάτικη περίοδο.

Εχθροί και ασθένειες

Είναι από τα πλέον ανθεκτικά φυτά στο κήπο. Δεν αντιμετωπίζει προβλήματα από προσβολές εντόμων ή άλλων ασθενειών. Εξαιτίας της πολύ πυκνής και πλούσιας βλάστησης του, μπορεί να αποτελέσει φωλιά και εστία μόλυνσης για ποντίκια ή σαμιαμίδια. Στην περίπτωση αυτή καλό είναι να καθαρίζεται ο χώρος γύρω από το φυτό και να αφαιρούνται τα ξερά φύλλα στη βάση του ρυγχόσπερμου.

Από τα άνθη του ρυγχόσπερμου εξάγεται ένα πολύτιμο αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην υψηλή αρωματοποιΐα

Χρήση στον κήπο

• Κατάλληλο για αναρρίχηση σε φράχτες και κάγκελα
• Ιδανικό για να καλύψει ακαλαίσθητους  τοίχους
• Μπορεί να φυτευτεί και σε φυτοδοχεία
• Εξαιτίας του υπέροχου αρώματός του, συνιστάται η φύτευσή του κοντά στο καθιστικό του κήπου
• Είναι πολύ κατάλληλο για αναρρίχηση σε πέργκολα

Εν συντομία …για το ρυγχόσπερμο

• Αειθαλές αναρριχώμενο φυτό με πλούσια και αρωματική άνθιση
• Η καλλωπιστική του αξία οφείλεται τόσο στην ανθοφορία και το μεθυστικό άρωμα, όσο και στο στιλπνό και πυκνό φύλλωμα
• Αρχικά αναπτύσσεται με πολύ αργό ρυθμό και αργότερα πιο γρήγορα
• Αναρριχάται με τους βλαστούς του που περιελίσσονται
• Δεν χρειάζεται κλάδεμα και άλλες ιδιαίτερες φροντίδες
• Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, σπόρο και καταβολάδες