Βραχυχίτωνας

Βραχυχίτωνας

Ο βραχυχίτωνας (Brachychiton accerifolium, Sterculiaceae) είναι αειθαλές καλλωπιστικό δέντρο ιθαγενές της ανατολικής Αυστραλίας και των ακτών της. Έχει προσαρμοστεί στις συνθήκες της χώρας μας και αναπτύσσεται άριστα στη νότια Ελλάδα. Είναι φυτό των θερμών κλιμάτων και δεν πρέπει να προτιμάται σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Ανήκει στην οικογένεια Sterculiaceae που περιλαμβάνει περίπου 1500 είδη τροπικών δέντρων και θάμνων.

Είναι δέντρο ιδιαίτερα ανθεκτικό στη ρύπανση και κατάλληλο για φύτευση σε αστικές περιοχές. Παρόλα αυτά δεν προτιμάται για φύτευση στα πεζοδρόμια εξαιτίας των πολλών ανθέων που πέφτουν το καλοκαίρι. Η καλλωπιστική του αξία οφείλεται τόσο στην ευθυτενή του ανάπτυξη όσο και στην πλούσια ανθοφορία με τα ιδιαίτερα άνθη που μπορεί να καλύπτουν και όλη την κόμη του δέντρου.

Ο βραχυχίτωνας έχει πλούσιο φύλλωμα που με τον αέρα δημιουργεί ευχάριστο θρόισμα. Ένα ακόμη είδος με μεγάλη καλλωπιστική αξία είναι ο λευκός βραχυχίτωνας B. populeum (B. diversifilium). Είναι πιο μικρός σε μέγεθος από τον προηγούμενο και λιγότερο εύρωστος. Ωστόσο έχει κι αυτός πλούσια ανθοφορία με άνθη σαν του B. accerifolium που όμως εξωτερικά έχουν άσπρο – κρεμ χρώμα και εσωτερικά κόκκινες κηλίδες.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Ο βραχυχίτωνας αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό και μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 10-20 m. Στις περιοχές που αυτοφύεται σε πλήρη ανάπτυξη φτάνει τα 40 m.  Έχει ισχυρό κορμό, ευθυτενή, με φλοιό λείο και γκριζοπράσινο. Στη βάση του δέντρου ο κορμός είναι παχύς και όσο ανεβαίνει λεπταίνει. Η κόμη του είναι πυκνή και έχει σχήμα κυλινδρικό ή πυραμίδας. Τα φύλλα έχουν πράσινο χρώμα και είναι γυαλιστερά στην πάνω επιφάνειά τους. Έχουν μακρύ μίσχο και 5-7 λοβούς. Τα άνθη έχουν ροζ ή ανοιχτό κόκκινο χρώμα και μοιάζουν με μικρές καμπάνες. Εμφανίζονται πολλά μαζί σε ανθοταξίες που ονομάζονται βότρεις και έχουν μήκος 30 cm. Ο βραχυχίτωνας ανθίζει το Μάιο με Ιούνιο και η ανθοφορία διαρκεί 30 περίπου μέρες. Λίγο πριν τη άνθιση τα περισσότερα φύλλα του δέντρου πέφτουν αλλά αμέσως βγαίνουν νέα. Διακοσμητικός είναι και ο καρπός του βραχυχίτωνα που είναι κάψα με μήκος 10 cm και εξωτερικά έχει χρώμα καφέ και δερματώδη υφή. Αφού ωριμάσει ο καρπός ανοίγει και φαίνονται τα κίτρινα σπέρματα που βρίσκονται στο εσωτερικό του.

Καλλιεργητικές φροντίδες

Ο βραχυχίτωνας δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος. Μπορεί να αναπτυχθεί σχεδόν σε όλα τα εδάφη αρκεί να ποτίζεται κανονικά. Το πότισμα είναι περισσότερο σημαντικό και δεν πρέπει να αμελείται, όταν το δέντρο είναι ακόμα μικρό. Όταν μεγαλώσει γίνεται δέντρο ανθεκτικό στην ξηρασία. Ως φυτό των θερμών κλιμάτων δεν αντέχει τις χαμηλές θερμοκρασίες. Όταν η θερμοκρασία πέφτει στους -8^οC ο βραχυχίτωνας ρίχνει τα φύλλα του αλλά την άνοιξη αναβλαστάνει. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες δεν αντέχει και ξεραίνεται. Είναι δέντρο ιδανικό για αστικές περιοχές εξαιτίας της αντοχής του στη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Η μεταφύτευση του βραχυχίτωνα στην τελική του θέση πρέπει να γίνεται πάντα με μπάλα χώματος. Το ριζικό σύστημα του δέντρου είναι πασσαλώδες και απαιτείται προσοχή ώστε να μη σπάσει η κεντρική του ρίζα. Κατά τη μεταφύτευση πρέπει να τοποθετείται δίπλα στο δέντρο πάσσαλος (με ύψος περίπου 2m) για τη στήριξη του. Εξαιτίας του μεγάλου ύψους του δέντρου πρέπει να αφαιρούνται κλαδιά που εμποδίζουν για παράδειγμα τα καλώδια της Δ.Ε.Η. και ασθενικά κλαδιά ή βραχίονες που κινδυνεύουν να πέσουν από τον αέρα.

Πολλαπλασιασμός

Ο βραχυχίτωνας πολλαπλασιάζεται με σπόρο την άνοιξη. Η σπορά γίνεται αμέσως μετά τη συλλογή των σπόρων γιατί οι σπόροι δε διατηρούν για πολύ τη βλαστική τους ικανότητα. Επίσης πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει και με μαλακά μοσχεύματα από τις κορυφές των βλαστών.

Εχθροί και ασθένειες

Ο βραχυχίτωνας είναι από τα πιο ανθεκτικό δέντρα που φυτεύονται σε κήπους και πάρκα  και δεν αντιμετωπίζει σχεδόν κανένα προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες.

Στα αγγλικά ο Βραχυχίτωνας είναι γνωστός ως Flame Tree (δένδρο της φλόγας) διότι την εποχή της άνθισης ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από τα αναρίθμητα κόκκινα άνθη του

Εν συντομία… για τον βραχυχιτωνα

• Εντυπωσιακό, καλλωπιστικό, αειθαλές δέντρο με έντονη ανθοφορία στις αρχές του καλοκαιριού
• Το ύψος του φτάνει τα 10-20 m και έχει πυκνή κόμη
• Αναπτύσσει πολλά άνθη με κόκκινο με κόκκινο-ροζ χρώμα που έχουν σχήμα καμπανούλας, ενώ έχει και πολύ διακοσμητικούς καρπούς
• Δεν αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες και για αυτό δεν αναπτύσσεται στη Β. Ελλάδα
• Έχει μεγάλη αντοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση και είναι κατάλληλο για φύτευση σε αστικές περιοχές

Χρήση στον κήπο

• Φυτεύεται μεμονωμένο σε μεγάλους κήπους και πάρκα και αποτελεί σημείο ενδιαφέροντος
• Κατάλληλο για φύτευση μπροστά από εισόδους κτηρίων
• Ιδανικό για δημιουργία δεντροστοιχιών, σε σημεία που δεν αποτελεί πρόβλημα η έντονη ανθόρροια μετά την άνθηση
• Φυτεύεται περιφερειακά σε πάρκα και δημόσιους χώρους πρασίνου