Υπάρχουν περισσότεροι μύθοι και ιστορίες που συνδέονται με το ψωμί από οποιαδήποτε άλλη τροφή, αν εξαιρέσουμε ίσως το αλάτι. Πολλές ήταν και οι λατρευτικές εκδηλώσεις στους θεούς προστάτες της γης και των δημητριακών στην αρχαιότητα. Οι Αθηναίοι έψηναν ένα γλυκό ψωμί με 12 κόμπους προς τιμή του θεού Κρόνου. Οι 12 κόμποι συμβόλιζαν τους 12 Τιτάνες, εκ των οποίων ο Κρόνος ήταν ο σημαντικότερος. Πολύ αργότερα, οι Σάξονες έφτιαχναν αλεύρι από το πρώτο καλαμπόκι της σοδειάς και με αυτό ζύμωναν ψωμί που προσέφεραν στο Θεό. Στη Σουηδία τα αντίστοιχα ψωμιά ζυμώνονταν σε σχήμα γυναικείας φιγούρας και τρώγονταν στο σπίτι από την οικογένεια, Σήμερα στο Τσεούνγκ Χαν κοντά στο Χόνγκ Κονγκ νεαροί σκαρφαλώνουν σε «βουνά» από γλυκά ψωμάκια που είναι στην κορυφή και που θα τους φέρει καλή τύχη. Η γιορτή αυτή γίνεται μια φορά το χρόνο για να εξευμενίσουν τα φαντάσματα των ψαριών και ζώων που έχουν σκοτωθεί για τροφή.
Οι δοξασίες και τα παγανιστικά παιχνίδια που είχαν σχέση με τα δημητριακά, ήταν τόσο βαθιά ριζωμένα, που ο Χριστιανισμός δεν μπόρεσε να τα εκτοπίσει και έτσι αφομοιώθηκαν με παραλλαγές και διατηρούνται μέχρι σήμερα. Παγανιστική συνήθεια σχετική με τη γονιμότητα είναι, για παράδειγμα, το να πετάξουμε ρύζι στο γαμπρό και τη νύφη ή η συνήθεια σε μερικές κοινωνίες να βάζουν ένα κομμάτι ψωμί στο παπούτσι της νύφης.
Δεν λείπουν και οι προλήψεις που αφορούν το ψωμί και που τις πιστεύουν ακόμη σε πολλά μέρη. Αναφέρουμε μερικές που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
- Το ψωμί γιατρεύει τον κοκίτη. Επίσης γιατρικό για πολλά πράγματα είναι και το ψωμί που έχει ψήσει γυναίκα που το πατρικό της όνομα είναι ίδιο με του συζύγου της.
- Αν φαγωθεί όλο το ψωμί που έχουμε βάλει στο τραπέζι, η επόμενη μέρα θα πάει καλά.
- Ένα καρβέλι που πέφτει κάτω ανάποδα σημαίνει καβγά ή θάνατο στην οικογένεια.
- Το στάρι δεν πρέπει να κόβεται στο φως του φεγγαριού, αλλιώς το ψωμί που θα ζυμώσουμε θα γίνει σκούρο.
- Αν κάψουμε το ψωμί, σημαίνει ότι ο αγαπημένος μας είναι θυμωμένος μαζί μας.
- Αν ένα αγόρι πάρει την τελευταία μπουκιά ψωμί από την ψωμιέρα, τότε θα πρέπει να φιλήσει τη μαγείρισσα.
- Το ψωμί μας σίγουρα θα πετύχει αν το ζυμώσουμε με νερό της βροχής που έχουμε μαζέψει την Ημέρα της Αναλήψεως.
- Είναι κακοτυχία να γυρίσουμε ένα καρβέλι ψωμί ανάποδα ή να το κόψουμε ενώ είναι άψητο. Σε παραλιακά χωριά της Αγγλίας αυτό σήμαινε ότι θα βούλιαζε κάποιο καράβι.
- Και για να φουσκώσει το ψωμί: βάζουμε το ζυμάρι σε ηλιόλουστη μεριά και χαράζουμε ένα σταυρό ” για να φύγει ο διάβολος”.
Ο Χριστιανισμός έχει διατηρήσει τη λατρευτική σημασία του ψωμιού με κορυφαία εκδήλωση την Αγία Κοινωνία και το συμβολισμό που εμπεριέχει για το σώμα και το αίμα του Χριστού. Και στις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης όλοι οι λαοί έχουν κάποιο είδος ψωμιού συνήθως περίτεχνο, που φτιάχνουν με ιδιαίτερη φροντίδα. Τα Χριστούγεννα, οι Ιταλοί φτιάχνουν το panettone (το ψωμί του Τόνι, από το όνομα του φούρναρη που το πρωτοέφτιαξε). Οι Τσέχοι το “vonacka”, οι Ουκρανοί το “kolachi”, οι Ελβετοί το “birnbrot” και εμείς το χριστόψωμο.
Leave A Comment