Η παιώνια είναι γένος πολυετών ποωδών ή θαμνωδών καλλωπιστικών φυτών που ανήκει στην οικογένεια Ranunculaceae. Υπάρχουν περισσότερα από 40 είδη, και τα πιο γνωστά, από τα οποία έχουν προέλθει χιλιάδες ποικιλίες είναι το P. lactiflora, και P. chinencis. Υπάρχουν παιώνιες και με δενδρώδη μορφή που ανήκουν στο είδος P. suffruticosa. Οι δενδρώδεις μορφές έχουν μακριούς ξυλώδεις βλαστούς.

Οι παιώνιες κατάγονται από την Κίνα και την Ιαπωνία. Τα διάφορα είδη του γένους Paeonia διαφέρουν ως προς το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα των ανθέων, παρουσιάζοντας συγχρόνως και πολλές δευτερεύουσες μορφολογικές διαφορές.

Μορφολογία της παιώνιας

Είναι φυλλοβόλα φυτά που αναπτύσσονται σε εύκρατα αλλά και σε πιο ψυχρά κλίματα. Σήμερα τα συναντούμε σχεδόν σε όλα τα μέρη του κόσμου, να καλλιεργούνται σε κήπους, δημιουργώντας όμορφες γωνίες με θαυμάσια χρώματα. Το ύψος των φυτών, στις συνθήκες της χώρας μας, κυμαίνεται από 50-60 cm. μέχρι το 1-1.5 m,. Έχουν κατακόρυφο και πλούσιο βολβώδες ριζικό σύστημα, που μοιάζει με αυτό της ντάλιας. Τα φύλλα της παιώνιας είναι αρκετά μεγάλα, με πολύ μικρές εσοχές και προεξοχές, με έντονο πράσινο χρώμα, σκληρά και γυαλιστερά. Τα άνθη του φυτού είναι κι αυτά μεγάλα, με διάμετρο μέχρι και 10 cm. Τα φυτά ανθίζουν κατά τον Απρίλιο, Μάιο έως και τον Ιούνιο. Τα άνθη της είναι άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, ροζ ή βιολετί χρώματος, με όλες τις σχετικές αποχρώσεις τους. Υπάρχουν είδη και ποικιλίες με μονά, ημίδιπλα ή διπλά άνθη και πολλές ποικιλίες με άνθη τύπου ανεμώνας.

Φροντίδες – Πολλαπλασιασμός

Οι παιώνιες χρειάζονται, πλούσια σε οργανική ουσία – υγρά εδάφη. Προτιμούν τις ψυχρές περιοχές της χώρας μας. Καλό είναι να τοποθετούνται σε ηλιόλουστες ή ημισκιερές θέσεις. Οι παιώνιες που αναπτύσσονται σε σκιερά μέρη δεν ανθίζουν τόσο καλά. Αν καλλιεργούνται παιώνιες στο μπαλκόνι σε μεγάλες γλάστρες, θα πρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε, να αερίζονται καλά. Χρειάζονται τακτικά ποτίσματα το καλοκαίρι.

Οι παιώνιες πολλαπλασιάζονται και με το σπόρο, αλλά κυρίως με διαίρεση του ριζώματος τους. Η διαίρεση των ριζωμάτων γίνεται, όπως και στη διαίρεση της ντάλιας, χωρίζοντας το ρίζωμα σε μικρότερα τεμάχια, τα οποία θα πρέπει να έχουν και τουλάχιστον έναν οφθαλμό στη βάση τους. Συνήθως βγάζουμε από το έδαφος το φυτό, κρατώντας τις ρίζες και ένα μέρος του χώματος. Κατόπιν κόβουμε με ένα μαχαίρι τις ρίζες που έχουν ένα ή δύο νέα βλαστάρια και τις μεταφυτεύουμε σε κάποιο σημείο του κήπου. Αυτή την διαδικασία καλό είναι να την αρχίσουμε κατά το φθινόπωρο ή την άνοιξη, πριν το φυτό αρχίζει να ανθίζει. Οι δενδρώδεις παιώνιες πολλαπλασιάζονται με εμβολιασμό.

Χρήσεις στον κήπο

Οι παιώνιες φυτεύονται συνήθως σε φυτοδοχεία, και κοσμούν  βεράντες και μπαλκόνια. Σε πήλινα μεγάλα φυτοδοχεία τοποθετούνται σε διάφορα περίοπτα σημεία στον κήπο. Αν φυτευτούν ομαδικά, σχηματίζουν χαμηλούς, σχεδόν ακανόνιστους φράχτες ή φυσικά χωρίσματα. Μεμονωμένα φυτεύεται σε γωνίες του χλοοτάπητα ή σε άλλα σημεία του κήπου

Εν ολίγοις …για τις παιώνιες

Χαρακτηριστικά φυτού: Είναι φυλλοβόλα ποώδη ή θαμνώδη φυτά. Υπάρχουν και δενδρώδη είδη παιώνιας. Το ύψος των φυτών φτάνει το 1 – 1.5 m.

Περίοδος ανθοφορίας: Από τον Απρίλιο, Μάιο έως και τον Ιούνιο.
Άνθη μεγάλα με διάμετρο έως 10 cm και ποικιλία χρωμάτων (λευκό, κόκκινο, κίτρινο, ροζ, μωβ)

Απαιτήσεις: Δεν απαιτούν πολλές φροντίδες, ούτε κλαδέματα. Χρειάζονται τακτικό πότισμα το καλοκαίρι και προστασία από τον παγετό και τον ψυχρό αέρα τον χειμώνα

Πολλαπλασιασμός: Κυρίως με διαχωρισμό του ριζώματος κατά τους χειμερινούς μήνες ή αρχές της άνοιξης.  Πολλαπλασιάζεται και με σπόρο. Με εμβολιασμό πολλαπλασιάζονται οι δενδρώδεις παιώνιες

Καλλωπιστική αξία: Δημιουργούν όμορφη θαμνώδη ανάπτυξη και εντυπωσιακά μεγάλα άνθη.