Η τομάτα έχει περισσότερες από 12.000 ποικιλίες σε όλο τον κόσμο, ενώ διαρκώς δημιουργούνται νέες, προκειμένου να ικανοποιήσουν τόσο τις ποσοτικές όσο και τις ποιοτικές απαιτήσεις των καταναλωτών. Στη χώρα μας σε πολλές περιοχές έχουν διατηρηθεί παραδοσιακές τοπικές ποικιλίες οι οποίες καλλιεργούνται μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερο παράδειγμα αποτελεί το «τοματάκι Σαντορίνης» που από τον Δεκέμβριο του 2013 ανήκει στα Π.Ο.Π.

Σαντορινιό «Τοματάκι». Ελληνική μικρόκαρπη και χοντρόφλουδη ποικιλία με ζουμερή σάρκα και ιδιαίτερο άρωμα.  Τη γεύση και το άρωμά της τα οφείλει στο άνυδρο αιγαιοπελαγίτικο περιβάλλον.  Η ποικιλία αυτή είναι προσαρμοσμένη να αναπτύσσεται σε συνθήκες έλλειψης υγρασίας, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνονται τα σάκχαρα στον καρπό και να αποκτά χαρακτηριστική γεύση.

Η βασικότερη κατηγοριοποίηση των ποικιλιών της τομάτας σχετίζεται με το μέγεθος των καρπών. Έτσι υπάρχουν οι ποικιλίες με πολύ μικρές τομάτες τύπου Cherry, οι μικρόκαρπες, οι μεσόκαρπες και οι μεγαλόκαρπες.

Τομάτα Cherry

Οι τομάτες τύπου Cherry έχουν πολύ μικρούς καρπούς με βάρος 10-20 gr και διάμετρο μέχρι 3 cm. Σε κάθε ταξικαρπία αναπτύσσονται πολλοί καρποί οι οποίοι ανάλογα με την ποικιλία συγκομίζονται σαν τσαμπί ή ένας-ένας μόλις ωριμάζουν.

  • Οι μικρόκαρπες ποικιλίες ή ποικιλίες cocktail όπως συνηθίζεται να τις αποκαλούν, έχουν καρπούς με βάρος 50-60 gr και διάμετρο 3-5 cm. Συγκομίζονται και αυτές σαν τσαμπί ή μία-μία τομάτα ξεχωριστά.
  • Οι μεσόκαρπες ποικιλίες έχουν καρπούς με διάμετρο 5-8 cm, είναι εύγευστες, συνήθως έχουν ωοειδές σχήμα και στην πλειοψηφία τους συγκομίζονται σαν τσαμπί.
  • Στις μεγαλόκαρπες ποικιλίες οι καρποί έχουν βάρος πάω από 180 gr και διάμετρο πάνω από 8 cm.

Στη χώρα μας μέχρι πρόσφατα το καταναλωτικό κοινό προτιμούσε κατά κύριο λόγο τις μεγαλόκαρπες ποικιλίες, ενώ οι μικρόκαρπες δεν είχαν καθόλου ζήτηση στη αγορά.

Και ενώ στην Ελλάδα η προτίμηση για τις χύμα τομάτες ήταν σαφής, στις χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης οι τομάτες πωλούνταν με το τσαμπί, που θεωρείται σημάδι φρέσκων και ποιοτικών καρπών. Σιγά-σιγά άρχισε να υπάρχει μία τάση προτίμησης για τις ποικιλίες τύπου Cherry, ενώ στις μέρες μας η εγχώρια ζήτηση για τις ποικιλίες που συγκομίζονται ως τσαμπί ολοένα και αυξάνει.

 

Στις ποικιλίες που συγκομίζονται ως τσαμπί η ωρίμαση των καρπών κάθε ταξικαρπίας (τσαμπιού) πρέπει να γίνεται σχεδόν ταυτόχρονα.

 

Η αύξηση της ενασχόλησης του κοινού με το λαχανόκηπο, αλλά και οι νέες τάσεις στη μαγειρική, οδήγησαν και στην αναζήτηση νέων ποικιλιών με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Έτσι την πρωτιά στη ζήτηση ποικιλιών για καλλιέργεια στον οικιακό λαχανόκηπο έχουν οι μεσόκαρπες ποικιλίες που συγκομίζονται ως τσαμπί και ακολουθούν οι τομάτες τύπου Cherry αλλά και οι τομάτες με καρπούς με ιδιαίτερο χρωματισμό (κιτρινο-πορτοκαλί όπως η «Yellow Submarine» και η «Yellow Pearshaped», μαυροκόκκινο όπως η «Black Plum», το «μαύρο κεράσι» και ο «μαύρος γαλαξίας», κοκκινο-πράσινο όπως η «kumato»). Στη συνέχεια αναφέρονται μερικές από τις ποικιλίες τομάτας που διατίθενται στην αγορά για εγκατάσταση στο λαχανόκηπο.

 

Ποικιλίες τομάτας

Τομάτα CherryAce 55 VF: από τις πιο κοινές ποικιλίες τομάτας. Κατάγεται από την Ιταλία αλλά τόσο το γεγονός ότι είναι πολύ διαδεδομένη εδώ και αρκετά χρόνια στην Ελλάδα, όσο και η πολύ καλή προσαρμοστικότητά της στις συνθήκες της χώρας μας, κατατάσσουν αυτή την ποικιλία τομάτας στις παραδοσιακές. Παράγει μεγάλους καρπούς (βάρος 220-250 gr) με λεπτή φλούδα και έντονο κόκκινο χρώμα. Είναι εύγεστη ποικιλία και κατάλληλη για σαλάτα, γεμιστά ακόμα και σάλτσες.

 

τομάτα βελανίδι

Τομάτα «βελανίδι»: Το όνομα της ποικιλίας φυσικά προέρχεται από το σχήμα των καρπών. Κάθε ταξικαρπία (τσαμπί) έχει 10-14 τοματάκια. Έχουν εξαιρετική γεύση και χρησιμοποιούνται για σαλάτες, σάλτσες ακόμα και για κονσέρβες. Εξαιτίας του ότι σαν φυτό δεν εξαπλώνεται πολύ, είναι κατάλληλη ποικιλία για καλλιέργεια σε γλάστρα.

 

Ποικιλίες τομάτας

Τομάτα «Yellow Submarine»: είναι ποικιλία τύπου Cherry (τοματίνι) που όπως δηλώνει και το όνομα της παράγει τοματίνια με κίτρινο χρώμα και γλυκιά γεύση. Είναι πολύ παραγωγική ποικιλία και καρποφορεί μέχρι τέλος φθινοπώρου. Είναι ιδανική για σαλάτα αλλά και για κίτρινη σάλτσα. Μπορεί να καλλιεργηθεί και σε γλάστρα στο μπαλκόνι.

 

Ποικιλίες τομάτας

Τομάτες Pomodoro:  Πρόκειται για τομάτες κατάλληλες κυρίως για παραγωγή σάλτσας. Στην Ελλάδα παραδοσιακά καλλιεργούνται οι ποικιλίες «Pomodoro Roma» και «Pomodoro  San marzano». Η πρώτη είναι περισσότερο βιομηχανική ποικιλία ενώ η δεύτερη είναι κατάλληλη και για οικιακούς λαχανόκηπους. Οι καρποί είναι μεγάλοι και επιμήκεις, σαρκώδεις και με ζωηρό κόκκινο χρώμα. Εκτός από γευστικές σάλτσες οι ντομάτες αυτής της ποικιλίας είναι κατάλληλες και για σαλάτα.

 

Ποικιλίες τομάτας

Τομάτες τύπου Βραυρώνας και τύπου Καλαμάτας