Ποιά είναι τα απαραίτητα εξαρτήματα για την εγκατάσταση ενός αρδευτικού συστήματος με σταγόνα στο λαχανόκηπο; Αν και φαίνεται δύσκολο δεν είναι και τόσο. Υπάρχουν όλα τα προϊόντα και υλικά στο εμπόριο, όπου ο καθένας μας μπορεί να τα εφοδιαστεί γρήγορα και απλά, ενώ η συνδεσμολογία τους είναι πλέον αρκετά εύκολη.

Απαραίτητα υλικά για την εγκατάσταση αρδευτικού συστήματος με σταγόνα σε λαχανόκηπο

Προγραμματιστής: Είναι απαραίτητος για να γίνεται το πότισμα αυτόματα. Στο εμπόριο υπάρχουν πολλοί προγραμματιστές που μπορούν να ποτίζουν μία ή δύο στάσεις. Λειτουργούν με μπαταρία και οι περισσότεροι έχουν ενσωματωμένο φίλτρο και βαλβίδα αντεπιστροφής.

Σωληνώσεις: Ανάλογα με την έκταση του λαχανόκηπου το δίκτυο των σωληνώσεων μπορεί να αποτελείται από ένα μόνο σωλήνα ή από τον κύριο σωλήνα (πρωτεύοντα) πάνω στον οποίο συνδέονται οι δευτερεύοντες σωλήνες και με βάνες ρυθμίζεται η ροή του νερού στα διάφορα τμήματα του λαχανόκηπου. Στην πρώτη περίπτωση επιλέγεται συνήθως σωλήνας Φ16 και η διαδικασία εγκατάστασης είναι παρόμοια με το αυτόματο πότισμα για το μπαλκόνι και την ταράτσα. Στη δεύτερη περίπτωση ο κύριος σωλήνας μπορεί να είναι Φ16 ή Φ20 και οι δευτερεύοντες Φ16.

Βάνες: Χρειάζονται προκειμένου να ελέγχεται η ροή του νερού και να μπορούν να απομονωθούν διάφορα τμήματα του λαχανόκηπου. Κατά τη φύτευση του λαχανόκηπου τα διάφορα λαχανικά φυτεύονται συνήθως κατά είδος. Έτσι γίνεται και η άρδευσή τους. Κάθε είδος μπορεί να ποτίζεται με μία γραμμή ποτίσματος στην αρχή της οποίας υπάρχει βάνα. Έτσι όταν δεν χρειάζεται πότισμα ή τελειώσει η καλλιέργειά του, η βάνα κλείνει και σταματάει το πότισμα σε αυτή τη γραμμή, ενώ ο υπόλοιπος λαχανόκηπος ποτίζεται κανονικά. Στους οικιακούς λαχανόκηπους οι βάνες είναι συνήθως χειροκίνητες. Για να γίνει το σύστημα ποτίσματος εντελώς αυτόματο, χρησιμοποιούνται ηλεκτροβάνες, οι οποίες όμως απαιτούν ηλεκτρολογική εγκατάσταση και διαφορετικό προγραμματιστή.

Σταλάκτες και σταλακτοφόροι: Από τους σταλάκτες βγαίνει το νερό με τη μορφή σταγόνας και πηγαίνει κατευθείαν στη ρίζα του φυτού. Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι η παροχή, δηλαδή πόσα λίτρα νερό μπορούν να δώσουν σε μία ώρα. Η συνηθέστεροι σταλάκτες έχουν παροχή 2,4,6,8 ή 10 l/h σε πίεση λειτουργίας 1atm, ενώ υπάρχουν και σταλάκτες με ρυθμιζόμενη παροχή 0-50 l/h. Οι σταλάκτες μπορεί να καρφώνονται κατευθείαν πάνω στο σωλήνα άρδευσης ή να συνδέονται σε αυτόν μέσω ενός πολύ λεπτού σωλήνα που κοινώς ονομάζεται «μακαρόνι». Ο δεύτερος τρόπος είναι προτιμότερος καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στη θέση του σταλάκτη. Οι σταλακτοφόροι σωλήνες είναι εύκαμπτοι σωλήνες πολυαιθυλενίου που έχουν ενσωματωμένους σταλάκτες σε συγκεκριμένες αποστάσεις. Συνδέονται στο σωλήνα άρδευσης και τοποθετούνται παράλληλα με τις γραμμές φύτευσης, ή σαν σερπαντίνα μέσα σε παρτέρια.

Εξαρτήματα σύνδεσης σωλήνων: Πρόκειται για συνδέσμους, γωνίες και ταφ που χρησιμοποιούνται ώστε να συνδεθούν οι σωληνώσεις και να έχουν την επιθυμητή διάταξη. Στα μικρά δίκτυα (χαμηλής πίεσης) χρησιμοποιούνται συνήθως εξαρτήματα σύνδεσης φις, ενώ στα δίκτυα υψηλής πίεσης εξαρτήματα σύνδεσης lock που είναι κατασκευασμένα από πιο σκληρό υλικό.

Τερματικά ή τάπες: Χρησιμοποιούνται στο τέλος των σωληνώσεων για να σταματήσουν τη ροή του νερού. Επιπλέον τάπες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στις σωληνώσεις του δικτύου ποτίσματος στις θέσεις που δεν υπάρχει πια σταλάκτης.

Προαιρετικά υλικά για την εγκατάσταση αρδευτικού συστήματος με σταγόνα στο λαχανόκηπο:

Βαλβίδα αντεπιστροφής: Υπάρχουν κάποιες περιοχές που η πίεση του νερού πέφτει με αποτέλεσμα το νερό που παραμένει στις σωληνώσεις να έχει μεγαλύτερη πίεση από αυτή του δικτύου και να επιστρέφει μολύνοντας το νερό του δικτύου. Σε αυτές τις περιπτώσεις πριν από τις σωληνώσεις ποτίσματος τοποθετείται βαλβίδα αντεπιστροφής.

Ρυθμιστής πίεσης: Συνήθως η πίεση του δικτύου παροχής νερού είναι μεγαλύτερη από την πίεση που χρειάζεται για να λειτουργήσει το αυτόματο πότισμα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που χαλάνε οι προγραμματιστές. Οι ρυθμιστές πίεσης μειώνουν την πίεση του νερού και τη διατηρούν σταθερή.

Φίλτρα: Ιδιαίτερα σε περιοχές που το νερό άρδευσης δεν προέρχεται από δίκτυο πόσιμου νερού τα φίλτρα είναι απαραίτητα προκειμένου να μην περνάνε στις σωληνώσεις του αρδευτικού συστήματος διάφορα υλικά που μπορεί να φράξουν τους σταλάκτες.

Οι σωλήνες άρδευσης χαρακτηρίζονται κυρίως από τη διάμετρό τους, η οποία καθορίζει και την παροχή τους. Έτσι ένας Φ16 μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 580 λίτρα νερού σε μία ώρα και ο Φ20 μέχρι 1100. Έτσι αν θέλουμε να ποτίσουμε 20 φυτά με σταλάκτες που ρίχνουν 10 l/h θα χρειαστούμε συνολική παροχή 20×10= 200 l/h και θα μπορέσουμε να τα ποτίσουμε με μία γραμμή σωλήνα Φ16. Αν όμως τα φυτά ήταν 100 θα χρειαζόμασταν 100×10= 1000 l/h που ο Φ16 δεν θα μπορούσε να τα εξασφαλίσει.

  • Για να λειτουργήσει σωστά το αυτόματο πότισμα θα πρέπει όλοι οι σταλάκτες που λειτουργούν ταυτόχρονα να έχουν συνολική παροχή μικρότερη από την παροχή που μπορεί να δώσει η βρύση. Διαφορετικά θα πρέπει να χωριστούν σε τμήματα που θα ποτίζονται ξεχωριστά με τη βοήθεια βάνας.
  • Στο αυτόματο πότισμα ιδιαίτερη σημασία έχει και η πίεση του νερού, η οποία μειώνεται όσο αυξάνει το μήκος των σωληνώσεων με αποτέλεσμα τα τελευταία φυτά κάθε γραμμής να μην μπορούν να ποτιστούν. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που χρησιμοποιούνται πρωτεύοντες και δευτερεύοντες σωλήνες όταν πρέπει να ποτιστούν ταυτόχρονα αρκετά φυτά. Γενικά το μήκος του κύριου σωλήνα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 120 m ενώ το μήκος κάθε δευτερεύοντα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 60 m.

Έφη Νυδριώτη
Γεωπόνος ΓΠΑ – M.Sc. Αρχιτέκτων Τοπίου
greenconcept – Μελέτη, σχεδιασμός, κατασκευή εξωτερικών χώρων
efinyd@gmail.com – Τηλ. επικοινωνίας: 6973813896