Τα μέλια που κρυσταλλώνουν το χειμώνα είναι κυρίως τα ανθόμελα δηλαδή αυτά που προέρχονται από νέκταρ φυτών και λουλουδίων. Αντιθέτως τα μέλια που προέρχονται από μελιτώματα, δηλαδή μελιτώδεις εκκρίσεις εντόμων πάνω στα δέντρα κρυσταλλώνουν πολύ αργά έως καθόλου. Τα μελιτώματα είναι πυκνά στη σύνθεση τους (παχύρρευστο μέλι) και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το περίφημο μέλι ελάτου, που δεν κρυσταλλώνει ποτέ και διατηρεί την παχύρρευστη μορφή του ακόμη και δεκάδες χρόνια μετά.

Μέλια όπως της πορτοκαλιάς, του ρεικιού, του βαμβακιού, του ηλίανθου κ.α κρυσταλλώνουν μέσα σε 2-3 μήνες από την παραγωγή τους και τον τρύγο. Δηλαδή το Χειμώνα θα είναι όλα παγωμένα. Η κρυστάλλωση είναι μια απόλυτα φυσική διαδικασία, και γίνεται λόγω της περιεκτικότητας σε γλυκόζη, όσο περισσότερη τόσο πιο γρήγορο και το κρυστάλλωμα.

Για το κρυστάλλωμα πρώτιστος παράγοντας είναι η θερμοκρασία. Το χειμώνα που οι θερμοκρασίες πέφτουν επιταχύνεται η διαδικασία κρυσταλλοποίησης, και το μέλι παγώνει. Μάλιστα μερικοί που δοκιμάζουν να βάλουν το μέλι στο ψυγείο το κάνουν να κρυσταλλώσει ακόμη πιο γρήγορα ακόμη και το Καλοκαίρι που οι θερμοκρασίες είναι πολύ ψηλές. Συνεπώς όσο χαμηλότερες οι θερμοκρασίες τόσο πιο γρήγορο το κρυστάλλωμα και ποτέ στο ψυγείο. Το μέλι δε χαλά ποτέ!

Τώρα όσον αφορά την ταχύτητα κρυστάλλωσης υπάρχουν μέλια που κρυσταλλώνουν αργά έως καθόλου. Μάλιστα υπάρχουν ανθόμελα που λόγω της μεγάλης τους περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, κρυσταλλώνουν πολύ αργά όπως πχ το θυμαρίσιο που κρυσταλλώνει σε 6-18 μήνες.

Επίσης να μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε ότι όσα ανθόμελα προέρχονται από ανάμειξη με πεύκο η άλλο μελίτωμα δεν κρυσταλλώνουν εύκολα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πευκοθύμαρο, το ρείκι-πεύκο κλπ. Τώρα θα σας απαριθμήσουμε μερικά απο τα πιο γνωστά μέλια και τον χρόνο κρυστάλλωσης που παρουσιάζεται στο καθένα χωριστά:

Τα πιο γνωστά μέλια και ταχύτητα κρυστάλλωσης:

  • Βαμβακιού – 1-2 μήνες
  • Ηλίανθου – 1-2 μήνες
  • Ερείκης – 2-3 μήνες
  • Κουμαριάς – 2-4 μήνες
  • Πορτοκαλιάς 1-3 μήνες
  • Θυμαριού – 6-18 μήνες
  • Καστανιάς – 1-2 χρόνια
  • Πευκόμελο – 2 χρόνια
  • Ελάτης – Δεν κρυσταλλώνει
  • Βελανιδιά – Δύσκολα κρυσταλλώνει

Άλλα μέλια:

  • Ευκάλυπτος – Κρυσταλλώνει γρήγορα
  • Φακελωτή – Κρυσταλλώνει γρήγορα
  • Παλιούρι – Κρυσταλλώνει γρήγορα
  • Τριφύλλι – Δε κρυσταλλώνει γρήγορα
  • Κρόκος Κοζάνης – Κρυσταλλώνει γρήγορα
  • Λυγαριά – 6-8 μήνες

Ενδιαφέρον άρθρο από το http://orinimelissa.blogspot.gr/