Βαλεριάνα, φαρμακευτικό βότανο της ελληνικής φύσης

Η βαλεριάνα είναι ένα πολύ γνωστό φαρμακευτικό βότανο από την αρχαιότητα. Είναι πολυετές ποώδες φυτό που δεν πρέπει να λείπει από κανένα παρτέρι με αρωματικά. Κατάγεται από την Ευρώπη και τη Μικρά Ασία. Είναι αυτοφυές φυτό στη χώρα μας κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Το όνομά της στα λατινικά σημαίνει ρωμαλέος – υγιής.

Σπόροι Βαλεριάνας | E-gardenshop.gr

Βοτανική ταξινόμηση: Η βαλεριάνα (Valeriana officinalis, Caprifoliaceae) είναι πολυετές ανθοφόρο φυτό και ανήκει στην ομώνυμη οικογένεια Valerianaceae. Για εμπορική εκμετάλλευση το φυτό καλλιεργείται ως ετήσιο.

Καταγωγή: Είναι αυτοφυές φυτό της Ελλάδας – Ευρώπης και της βόρειας Μικράς Ασίας.

Κοινά ονόματα: Βαλεριάνα – Μάης – Γαληνός – Νάρδος – Αγριοσαμπούκος – Κέντρανθος και πολλά άλλα.

Βοτανικά χαρακτηριστικά του αρωματικού φυτού βαλεριάνα

Ύψος – Ανάπτυξη φυτού: Στην χώρα μας η βαλεριάνα καλλιεργείται ως πολυετές φυτό. Το ύψος αν και περιορίζεται από τις συγκομιδές μπορεί να φτάσει μέχρι και το ενάμιση μέτρο και πλάτος το ένα μέτρο.

Φύλλα: Τα φύλλα είναι μεγάλα μέχρι και 20cm, αντίθετα, και οδοντωτά. Το χρώμα τους είναι βαθυπράσινο.

Άνθη: Το φυτό παράγει το καλοκαίρι πολλά μαζί μικρά άνθη σε ταξιανθίες, λευκού ή λευκορόδινου χρώματος.

Ρίζες: Το φυτό δημιουργεί πλούσιο και βαθύ ριζικό σύστημα, που βοηθά στην ανάπτυξη του. Η ρίζα είναι το μέρος του φυτού με τις σημαντικότερες ιδιότητες και τα πλέον χρήσιμα φαρμακευτικά συστατικά. Είναι ινώδης με έντονο άρωμα που αρέσει περιέργως και στις γάτες. Η ρίζα χρησιμοποιεί στόλωνες για την επέκτασή της και αν δεν περιοριστούν μπορεί να κατακλύσουν το χώρο.

Κατάλληλες συνθήκες σωστής ανάπτυξης της Βαλεριάνας

Συμβουλές για το χώμα: Είναι φυτό που προτιμά αργιλώδη, υγρά δροσερά, πλούσια και με καλή αποστράγγιση εδάφη (PΗ 5,5-7). Πριν τη σπορά, χρειάζεται εμπλουτισμός με οργανική ύλη, κοπριά η καλύτερα compost γαιοσκωλήκων.

Ρυθμός ανάπτυξης: Η βαλεριάνα είναι ποώδες ψηλός θάμνος που μεγαλώνει γρήγορα. Έχουν δημιουργηθεί και πιο χαμηλές ποικιλίες. Φυτεύεται και συγκομίζεται περίπου εβδομήντα πέντε μέρες από τη σπορά του και σε ύψος 30-40cm.

Φως: Αναπτύσσεται πολύ καλά σε ηλιόλουστες θέσεις το χειμώνα και σε ημισκιά και δροσερές θέσεις το καλοκαίρι.

Θερμοκρασία: Η βαλεριάνα έχει καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά όταν αναπτύσσεται σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Φροντίδες που χρειάζεται η βαλεριάνα

Πότισμα: Η βαλεριάνα χρειάζεται έδαφος με υγρασία και με καλή αποστράγγιση. Χρειάζεται επίσης αρκετά ποτίσματα άνοιξη και πιο συχνά το καλοκαίρι.

Λίπασμα: Είναι φυτό με σχετικές απαιτήσεις σε λίπασμα κυρίως κατά τη φύτευση. Εμπλουτίζουμε το χώμα με ειδικό οργανικό κατά προτίμηση λίπασμα. Μπορούμε να προσθέσουμε στο έδαφος χωνεμένη κοπριά η καλύτερα κόμποστ γαιοσκωλήκων.

Ζιζάνια: Το πλούσιο έδαφος και η υγρασία που απαιτείται, ευνοεί την εμφάνιση πολλών ζιζανίων που πρέπει μεθοδικά και τακτικά να αφαιρούνται χειρωνακτικά.

Ασθένειες και έντομα: Η βαλεριάνα σπάνια μπορεί να προσβληθεί από μυκητολογικές ασθένειες. Ο βασικός εχθρός της είναι τα σαλιγκάρια και οι γυμνοσάλιαγκες.

Κλάδεμα και περιποίηση της βαλεριάνας

Η βαλεριάνα δεν χρειάζεται κλάδεμα. Καθαρίζεται μόνο από τυχόν κίτρινα φύλλα ή ξερούς βλαστούς και από τα υπερώριμα άνθη.

Συγκομιδή: Παλαιότερα η συγκομιδή των φύλλων γινόταν το Σεπτέμβριο κάθε χρόνο και των ριζών μετά τον τέταρτο χρόνο με εκρίζωση ολόκληρου ή τμήματος του φυτού. Σε εντατικές καλλιέργειες πλέον αυτό γίνεται πιο γρήγορα κάθε δύο ή το πολύ κάθε τρία χρόνια που ωριμάζει καλά το ριζικό σύστημα.

Πως γίνεται ο πολλαπλασιασμός στη βαλεριάνα

Ο πολλαπλασιασμός της βαλεριάνας γίνεται μόνο με σπόρους απευθείας στο χωράφι ή τον κήπο. Οι αποστάσεις φύτευσης είναι 20 -30cm. Οι ιδανικότεροι μήνες είναι οι καλοκαιρινοί μέχρι αρχές Σεπτεμβρίου και συγκομίζεται μετά ένα έτος.

Φαρμακευτική αξία της βαλεριάνας

Τα κυρίως συστατικά και δραστικές ουσίες της βαλεριάνας είναι, σάκχαρα, άμυλο, ρητίνες, αιθέριο έλαιο, οργανικά οξέα, αζωτούχες ενώσεις, βαλεριανικό οξύ, πτητικό έλαιο, ρετσίνι. Η γεύση της είναι έντονη, ξηρή και ελαφρώς πικρή.

Η βαλεριάνα χρησιμοποιείται στην παρασκευή συμπληρωμάτων και αφεψημάτων, κυρίως για την εξισορρόπηση του νευρικού συστήματος. Βοηθά επίσης στον καλό ύπνο, ενώ διάφορες αλοιφές που περιέχουν βαλεριάνα χρησιμοποιούνται πάνω σε πληγές.

Που φυτεύουμε βαλεριάνα στον κήπο

Η βαλεριάνα φυτεύεται στο αρωματόκηπο μαζί με άλλα αρωματικά και φαρμακευτικά βότανα. Μπορεί επίσης, να μπει στο βραχόκηπο ή σε όμορφες γλάστρες σε διάφορα σημεία του κήπου.

Συχνά η βαλεριάνα φυτεύεται και κάτω από μεγάλα δένδρα ή κοντά στο λαχανόκηπο.

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε: