Τούγια

Η τούγια (Thuja orientalis & T. occidentalis, Cupressaceae) είναι ένα πολύ όμορφο καλλωπιστικό κωνοφόρο που αναπτύσσεται σαν θάμνος ή μικρό δέντρο και φυτεύεται ομαδικά ή μεμονωμένα. Είναι αειθαλές φυτό με όμορφο φύλλωμα και εντυπωσιακή κόμη.

Το γένος Thuja ανήκει στην οικογένεια Cupressaceae στην οποία ταξινομούνται περίπου 140 είδη κωνοφόρων δένδρων και θάμνων, όπως το κυπαρίσσι. Στο γένος Thuja ταξινομούνται περίπου 6 είδη με καταγωγή από την βόρεια Αμερική και την Κίνα. Στην χώρα μας φυτεύονται συνήθως δύο είδη, η πυραμιδοειδής τούγια Thuja occidentalis (ή T. pyramidalis) και η ανατολική τούγια T. orientalis. Σπανιότερα συναντάται το είδος T. plicata.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά για την τούγια

Το ύψος του φυτού μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 18 μέτρα. Στην Ελλάδα συνήθως οι τούγιες δεν ξεπερνούν τα 10 μέτρα και αναπτύσσονται με κανονικό ρυθμό. Η διάμετρος, όταν ο θάμνος έχει αναπτυχθεί πλήρως μπορεί να φτάσει τα 5–7 m. Η κόμη της τούγια είναι ιδιαίτερα πλούσια και πυκνή, ειδικά στα φυτά που είναι περιποιημένα και κλαδεύονται τακτικά.

Το είδος T. occidendtalis έχει πυραμιδοειδές σχήμα, ενώ στο είδος T. orientalis η κόμη είναι σχεδόν σφαιρική και πλατιά. Τα φύλλα της τούγιας είναι πολύ μικρά και στις άκρες τους φέρουν αδένες με αιθέρια έλαια. Τα κλαδιά είναι λεπτά και μακριά, καστανού χρώματος.

Τα άνθη είναι πολύ μικρά χωρίς καλλωπιστική αξία. Η τούγια σχηματίζει κώνους, μικρούς σε μέγεθος, με σχήμα ωοειδές έως σχεδόν σφαιρικό και χρώμα κιτρινωπό. Το είδος T. plicata αναπτύσσεται σαν δέντρο και στις χώρες από όπου κατάγεται σε ύψος φτάνει τα 40 m., στην Ελλάδα όμως δεν ξεπερνά τα 20 m.

Καλλιεργητικές φροντίδες που χρειάζεται η τούγια

Είναι φυτό που αναπτύσσεται σε όλους τους τύπους των εδαφών, ακόμα και σε άγονα και σκληρά χώματα. Η προσθήκη καλού χώματος ή οργανικού λιπάσματος (compost) σίγουρα ενισχύει την ανάπτυξη του φυτού. Είναι αρκετά σκληρό είδος και κατάλληλο στις ξηροφυτικές συνθήκες της Ελλάδας. Μπορεί να φυτευτεί τόσο σε παραθαλάσσιες όσο και σε πιο ψυχρές, με μεγάλο υψόμετρο περιοχές.

Είναι ανθεκτικό στον αέρα και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Στην τούγια το κλάδεμα είναι απαραίτητο για να διατηρεί η κόμη το σχήμα της και τη συμπαγή της εμφάνιση. Ένα κλάδεμα στο τέλος του χειμώνα και στο τέλος του καλοκαιριού είναι αναγκαίο. Βασικό είναι να μην αφήνονται πολύ μακριά κλαδιά που έχουν καιρό να κλαδευτούν.

Σε αυτή την περίπτωση η κόμη αποκτά ακανόνιστο σχήμα με πιο αραιή βλάστηση και δημιουργείται κενό στο κέντρο της κόμης. Για καλύτερο και ταχύτερο αποτέλεσμα το κλάδεμα γίνεται με μπορντουροψάλιδο ή ψαλίδα κλαδέματος αν το φυτό είναι μικρό σε μέγεθος.

Η μεταφύτευση της τούγιας μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο, αλλά προτιμότερο είναι να γίνεται τους φθινοπωρινούς μήνες ή στο τέλος του χειμώνα. Όλες τις εποχές η τούγια μεταφυτεύεται με μπάλα χώματος και ποτέ γυμνόρριζη.

Πως πολλαπλασιάζεται η τούγια;

Στον κήπο ο πολλαπλασιασμός της τούγιας είναι δύσκολος. Συνήθως προτιμάται η αγορά έτοιμων φυτών σε διάφορα ύψη. Σε εμπορική όμως κλίμακα πολλαπλασιάζεται σχετικά εύκολα με τον σπόρο του. Η σπορά γίνεται συνήθως την άνοιξη και ύστερα από 6 μήνες μεταφυτεύονται σε φυτοδοχεία όπου παραμένουν εκεί για 2-3 χρόνια, μέχρι να πωληθούν στην αγορά.

Πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει και με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα έχουν μήκος 7-15 cm και λαμβάνονται από την κορυφή των βλαστών. Εμβαπτίζονται σε ορμόνη ριζοβολίας και φυτεύονται σε γλαστράκι που περιέχει τύρφη-περλίτη ή τύρφη- άμμο σε αναλογία 1:1.

Το γλαστράκι τοποθετείται σε μέρος ζεστό, χωρίς άμεση έκθεση στον ήλιο και ποτίζεται συχνά ώστε να παραμένει το υπόστρωμα υγρό. Συνήθως μετά από 2,5 μήνες βγαίνουν νέα φύλλα, που δηλώνει ότι έχουν αναπτυχθεί οι νέες ρίζες.

Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν την τούγια

Είναι πολύ ανθεκτικό σε προσβολές εντόμων και μυκήτων. Συχνά παρατηρείται ξήρανση φυτών μετά από κάποια χρόνια ή όταν αφαιρεθεί χλοοτάπητας. Σε αυτή την περίπτωση το ριζικό σύστημα αναπτυσσόταν στα σημεία του χλοοτάπητα όπου λάμβανε πιο εύκολα το νερό και η απότομη απώλεια νερού προκαλούσε στρες και καταστροφή των φυτών. Σε περίπτωση που είναι αναγκαία η αφαίρεση χλοοτάπητα από κάποιο σημείο του κήπου, η διαδικασία θα πρέπει να γίνει σιγά – σιγά, με σταδιακή μείωση της ποσότητας του νερού και αύξηση του ποτίσματος στα σημεία κοντά στο φυτό.

Φύτευση τούγια στον κήπο

Κατάλληλο φυτό για ψηλούς πυκνούς φράχτες
Κατά μήκος φύτευση T. occidentalis, σχηματίζει εντυπωσιακούς πυραμιδοειδής διαδρόμους
Νάνες ποικιλίες φυτεύονται κατά μήκος ή μεμονωμένα σε διάφορα σημεία του κήπου ή στο βραχόκηπο
Δημιουργούν ωραίο φόντο πίσω από παρτέρια με ανθοφόρα ποώδη φυτά
Είναι κατάλληλα για φύτευση σε φυτοδοχεία

Τα αιθέρια έλαια της τούγιας χρησιμοποιούνται σε πολλά καθαριστικά σπιτιού, απολυμαντικά, σαμπουάν, αντικουνουπικά και αρωματικά χώρου

Εν συντομία… για την τούγια

Όμορφο κωνοφόρο φυτό με συμπαγή κόμη, με ύψος που φτάνει έως 10 m
Υπάρχουν φυτά με πυραμιδοειδή ή κυλινδρική-σφαιρική κόμη
Το κλάδεμα την άνοιξη και στο τέλος του καλοκαιριού βοηθάει στην διατήρηση της κόμης και την συμπαγή μορφή του
Ανθεκτικό στον αέρα. Μπορεί να φυτευτεί σε παραθαλάσσιες περιοχές και περιοχές με υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση
Δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες στην ζέστη του καλοκαιριού ή στο κρύο και παγωνιά του χειμώνα
Φυτεύεται σε ηλιόλουστες θέσεις και δημιουργεί υπέροχους φράχτες