Η ίριδα σε παρτέρια στον κήπο και σε γλάστρες στην βεράντα
Η ίριδα (Iris sp., Iridaceae) είναι βολβώδες, ριζωματώδες φυτό ιδιαίτερα αγαπητό εξαιτίας της υπέροχης ανθοφορίας του. Η καταγωγή της ίριδας είναι από τις εύκρατες περιοχές του βορείου ημισφαιρίου. Ανήκει στην οικογένεια Iridaceae, που αριθμεί περισσότερα από 2000 είδη φυτών, μεταξύ των οποίων ο γλαδίολος (Gladiolus sp.), ο κρόκος (Crocus sp.) και η φρέζια (Freesia sp.).
Στο γένος Iris ταξινομούνται περισσότερα από 250 είδη πολυετών ποωδών φυτών. Εξαιτίας των πολλών ειδών που υπάρχουν και των χιλιάδων ποικιλιών που έχουν προκύψει, οι βοτανολόγοι ομαδοποιούν τις ίριδες με διάφορους τρόπους. Μπορούν να διαφοροποιηθούν σε βολβώδεις ίριδες, εάν φέρουν βολβό και σε ριζωματώδεις εάν φέρουν ρίζωμα.
Στη χώρα μας υπάρχουν αρκετά είδη ίριδας που είναι ενδημικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας. Μερικά από αυτά είναι το Iris attica, I. lutescens, I. cretensis και I. graminea. Πολύ κοινά είδη, είναι η I. germanica (αγριόκρινος), I. florentiana και I. pseudacorus (νερόκρινος). Πιο συγκεκριμένα, το I. pseudocorus διαφέρει σημαντικά από την κοινή ίριδα καθώς είναι υδροχαρές ριζωματώδες φυτό, με ύψος μέχρι 1m, που αναπτύσσεται καλύτερα όταν είναι φυτεμένο σε γλάστρα και βυθισμένο σε βάθος μέχρι 50 cm, μέσα στο νερό, ενώ ανθίζει την άνοιξη.
Πολλές ποικιλίες ίριδας καλλιεργούνται σε εμπορική κλίμακα για το κομμένο λουλούδι τους, ενώ πολλές άλλες είναι κατάλληλες για φύτευση σε παρτέρια στον κήπο και σε πάρκα.
Ίριδες (Irises), ονομάζεται μια σειρά από δημοφιλείς πίνακες που ζωγράφισε ο Vincent van Gogh, την περίοδο της νοσηλείας του σε άσυλο στην Γαλλία, κατά τον τελευταίο χρόνο της ζωής του, το 1890
Ίριδα: βοτανικά χαρακτηριστικά του φυτού
Η ίριδα είναι πολυετές ριζωματώδες φυτό. Το ρίζωμα αναπτύσσεται λίγο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Τα φύλλα είναι λογχοειδή, μεγάλα ή μεσαία ανάλογα με την ποικιλία και εκπτύσσονται μέσα από το έδαφος. Σε αρκετά είδη (π.χ. Iris germanica), αναπτύσσονται και φύλλα κατά μήκος του ανθικού στελέχους.
Από το κέντρο των φύλλων, μέσα από το έδαφος, εκφύεται το ανθικό στέλεχος, στην άκρη του οποίου βγαίνουν τα άνθη. Το ύψος του ανθικού στελέχους, εξαρτάται από την ποικιλία. Υπάρχουν νάνες ποικιλίες με ύψος έως 25cm, μεσαίες με ύψος 25 – 60 cm και ψηλές με ύψος 60 – 120 cm. Τα άνθη της ίριδας είναι εντυπωσιακά, με χρώμα λευκό, κίτρινο, μπλε, μοβ, πορτοκαλί ή ρόδινο, με διάμετρο μέχρι 15 cm. Υπάρχουν και ποικιλίες με δίχρωμα λουλούδια.
Πότε ανθίζουν οι ίριδες; Η ανθοφορία ξεκινάει από τον Απρίλιο και μπορεί να παραταθεί μέχρι και τον Ιούνιο. Τα λουλούδια της ίριδας διατηρούνται πάνω στο φυτό για σχεδόν 20 μέρες.
Καλλιέργεια της ίριδας
Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε πολλούς τύπους εδαφών, ακόμα και σε μέτρια εδάφη. Προτιμότερα όμως είναι τα γόνιμα, πλούσια σε οργανική ουσία, που δεν κατακρατούν πολύ υγρασία. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες. Οι ηλιόλουστες θέσεις, προστατευμένες από τους έντονους ανέμους είναι οι πλέον ιδανικές για τη φύτευση της ίριδας. Είναι ανθεκτικό φυτό στις υψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία.
Το πότισμα στην ίριδα πρέπει να γίνεται τακτικά, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν και να αυξάνεται την περίοδο της άνθισης, ίσως και λίγο πριν από αυτή. Καλό είναι να γίνεται τακτικό σκάλισμα του εδάφους, με σκοπό την μείωση της εδαφικής υγρασίας και την απομάκρυνση των ζιζανίων. Η χρήση οργανικής λίπανσης, ενισχύει την ανάπτυξη και ανθοφορία του φυτού. Αποξηραμένα φύλλα ή άνθη απομακρύνονται διότι επηρεάζουν αρνητικά την άνθιση και την αισθητική.
Πως γίνεται ο πολλαπλασιασμός στην ίριδα
Η ίριδα πολλαπλασιάζεται με τους βολβούς ή με διαίρεση των ριζωμάτων, ανάλογα με το είδος. Οι περισσότερες ποικιλίες που χρησιμοποιούνται σε κήπους είναι οι ριζωματώδεις.
Πότε φυτεύουμε βολβούς ίριδας;
Οι βολβοί φυτεύονται κατά τους φθινοπωρινούς μήνες για να ανθίσουν την άνοιξη. Το βάθος φύτευσης δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10 cm.
Η απόσταση φύτευσης μεταξύ των ριζωμάτων, εξαρτάται από την ποικιλία και συνήθως κυμαίνεται από 15 – 30 cm. Λόγω του ότι οι ίριδες αναπτύσσονται στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας σαν πολυετή φυτά, τα ριζώματά τους μπορούν να φυτευτούν σε μόνιμες θέσεις, σε παρτέρια ή φυτοδοχεία.
Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν την ίριδα
Η ίριδα είναι ανθεκτικό φυτό στις προσβολές από έντομα. Μυζητικά έντομα όπως αφίδες (μελίγκρες) προσβάλλουν σε ορισμένες περιπτώσεις τα φύλλα και τα άνθη, χωρίς όμως να προκαλούν προβλήματα. Κυριότερο πρόβλημα αποτελεί η σήψη των υπόγειων οργάνων, εδικά τις περιόδους όπου παρατηρείται υψηλή εδαφική υγρασία ή όταν εφαρμόζονται υπερβολικά ποτίσματα.
Καλλωπιστική αξία και χρήση της ίριδας στην κηποτεχνία
- Χαμηλές και μεσαίες σε ύψος ποικιλίες χρησιμοποιούνται σε ομαδικές φυτεύσεις σε παρτέρια, στην πρώτη ή δεύτερη σειρά. Οι ψηλές ποικιλίες χρησιμοποιούνται σπανιότερα
- Χαμηλά φυτά φυτεύονται μεμονωμένα ή μαζί, σε βραχόκηπους και σε φυτεύσεις κάτω από δένδρα
- Διακοσμούν μεγάλα φυτοδοχεία και ζαρντινιέρες
- Τα εντυπωσιακά άνθη της ίριδας δημιουργούν όμορφες αντιθέσεις με το χλοοτάπητα καθώς και με δομικά στοιχεία του κήπου
- Το είδος Iris pseudacorus (νερόκρινος), χρησιμοποιείται ευρύτατα σε υδρόκηπους
Leave A Comment