Σπορά και μεταφύτευση για κουνουπίδι, μπρόκολο, λάχανο

Καλλιέργεια Σταυρανθρών 

 

Σπορά σταυρανθών φυτών

Στην Ελλάδα και τα τέσσερα λαχανικά, σε παραγωγική κλίμακα, σπέρνονται σε σπορείο και στη συνέχεια μεταφυτεύονται στις τελικές τους θέσεις στο χωράφι. Στις περιοχές της νότιας Ελλάδας που έχουν πιο ήπιο χειμώνα, η σπορά μπορεί να γίνει κατευθείαν στο λαχανόκηπο στις τελικές θέσεις, όπου θα βλαστήσουν και θα αναπτυχθούν τα φυτά.

Ιδανικές θερμοκρασίες για τη βλάστηση των σπόρων είναι 20-30οC. Στο εμπόριο υπάρχουν φυτά κουνουπιδιού, μπρόκολου και λάχανου, έτοιμα για φύτευση στον οικιακό λαχανόκηπο.

 

Εποχή σποράς:

Κουνουπίδι: Το κουνουπίδι για να αναπτυχθούν τα φύλλα και οι βλαστοί του, πρέπει η θερμοκρασία να είναι 20-28οC. Για να σχηματιστεί και να αναπτυχθεί η ανθοκεφαλή (το βρώσιμο μέρος του φυτού) ή θερμοκρασία πρέπει να είναι από 14-20οC. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες παράγεται ανθοκεφαλή κακής ποιότητας και σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες δεν παράγεται καθόλου.

Οι περιοχές με δροσερό καλοκαίρι είναι ιδανικές για πρώιμη παραγωγή κουνουπιδιού. Η σπορά μπορεί να γίνει στα μέσα της άνοιξης ώστε η συγκομιδή να ξεκινήσει το φθινόπωρο. Στις περιοχές με ζεστό καλοκαίρι η σπορά ξεκινάει από τα μέσα Αυγούστου μέχρι και το Σεπτέμβριο και η συγκομιδή αρχίζει στο τέλος του χειμώνα με αρχές άνοιξης.

 

Μπρόκολο: Το μπρόκολο χρειάζεται παρόμοιες θερμοκρασίες με το κουνουπίδι σε όλα τα στάδια ανάπτυξής του, αλλά δεν είναι τόσο απαιτητικό και μπορεί να προσαρμοστεί σε αρκετές περιοχές.

Έτσι στις περιοχές με ήπιο καλοκαίρι καλλιεργούνται οι πρώιμες ποικιλίες, που σπέρνονται αρχές άνοιξης και συγκομίζονται αρχές καλοκαιριού και στις περιοχές με ζεστό καλοκαίρι καλλιεργούνται οι όψιμες ποικιλίες, που σπέρνονται αρχές φθινοπώρου και συγκομίζονται στο τέλος του χειμώνα.

Στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας, προτιμώνται οι μεσοπρώιμες ποικιλίες, που σπέρνονται τέλη άνοιξης με αρχές καλοκαιριού και η συγκομιδή τους αρχίζει στα μέσα του φθινοπώρου.

 

Λάχανο: Το λάχανο αναπτύσσεται άριστα όταν η θερμοκρασία είναι 15-18οC ενώ είναι ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όταν είναι ακόμα σε νεαρή ηλικία. Όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες για μεγάλο διάστημα την περίοδο που το λάχανο έχει σχηματίσει την «κεφαλή» (βρώσιμο μέρος), η παραγωγή δεν έχει καλή ποιότητα. Στις νότιες περιοχές ένας Ελλάδας, εκτός από εκείνες με πολύ ψυχρό χειμώνα, η σπορά μπορεί να γίνει όλο το φθινόπωρο και το χειμώνα και η συγκομιδή αρχίζει από τις αρχές τις άνοιξης. Στη βόρεια Ελλάδα που το καλοκαίρι είναι δροσερό, η σπορά μπορεί να γίνει στο τέλος της άνοιξης με αρχές καλοκαιριού και η συγκομιδή το φθινόπωρο-χειμώνα. Τέλος στις πολύ ψυχρές περιοχές η σπορά γίνεται το Φεβρουάριο και η συγκομιδή το καλοκαίρι.

 

Το κόκκινο λάχανο αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με το λευκό και η καλλιέργειά του είναι αρκετά χρονοβόρα. Η σπορά γίνεται σε σπορείο στις αρχές φθινοπώρου και η μεταφύτευση στο χωράφι την άνοιξη.

 

Λαχανάκι Βρυξελλών: Το λαχανάκι Βρυξελλών είναι πιο ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες από το λάχανο και για αυτό μπορεί η σπορά να γίνει κατευθείαν στις τελικές θέσεις στο χωράφι. Είτε στο χωράφι είτε σε σπορείο, η καταλληλότερη περίοδος για τη σπορά είναι ο Μάρτιος.

 

Σπορά στο σπορείο

  1. Το σπορείο είναι εσωτερικός χώρος με αρκετό φως και καλό αερισμό. Η θερμοκρασία που πρέπει να έχει για να βλαστήσουν οι σπόροι γρήγορα και χωρίς προβλήματα, είναι 20-30οC.
  2. Για τη φύτευση των σπόρων επιλέγονται ατομικά γλαστράκια σποράς (παλέτες). Μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν πλαστικά ποτηράκια μίας χρήσης.
  3. Οι παλέτες γεμίζουν με χώμα, το οποίο έχει καθαριστεί από πετραδάκια και άλλα σκληρά αντικείμενα. Καλό είναι το χώμα να τρίβεται με τα δάχτυλα ή τις παλάμες ώστε να σπάνε οι σβόλοι του και να είναι αφράτο.
  4. Σε κάθε ατομικό γλαστράκι με την πίσω μεριά ένας μολυβιού, ανοίγεται μικρός λάκκος με βάθος 1 cm, για το κουνουπίδι, το λάχανο και το λαχανάκι Βρυξελλών και 0,5 cm για το μπρόκολο και τοποθετείται ο σπόρος. Σε κάθε θέση σπέρνεται ένας σπόρος.
  5. Ο λάκκος καλύπτεται με λίγο χώμα και ακολουθεί πότισμα με ποτιστήρι ώστε το νερό να πέφτει σαν βροχή. Αν το πότισμα γίνει κατευθείαν στη βρύση ή με το λάστιχο ποτίσματος, το νερό θα πέσει με ορμή και είτε θα δημιουργήσει τρύπα στο χώμα και το γλαστράκι δεν θα ποτίζεται σωστά, είτε θα τραυματιστεί ο σπόρος.
  6. Το πότισμα επαναλαμβάνεται κάθε δύο μέρες με λίγο νερό κάθε φορά, ώστε το χώμα να μένει πάντα υγρό.

 

Σπορά στο χωράφι

  1. Όταν επιλέγεται η σπορά να γίνει στο έδαφος, οι σπόροι σπέρνονται κατευθείαν στις τελικές θέσεις των λαχανικών.
  2. Στο λαχανόκηπο σκάβονται οι σειρές φύτευσης ανά 70-80 cm για το κουνουπίδι και το μπρόκολο και ανά 60-70 cm για το λάχανο και το λαχανάκι Βρυξελλών. Οι σειρές σκάβονται σε βάθος λίγο μεγαλύτερο από 1 cm, για το κουνουπίδι, το λάχανο και το λαχανάκι Βρυξελλών και 0,5 cm για το μπρόκολο.
  3. Σε κάθε σειρά σπέρνονται οι σπόροι ανα 50-60 cm για το κουνουπίδι και το μπρόκολο και ανά 40-50 cm για το λάχανο και το λαχανάκι Βρυξελλών.
  4. Σε κάθε θέση σποράς, σπέρνονται 2-3 σπόροι και στη συνέχεια, όταν τα φυτά αναπτυχθούν, στις θέσεις που έχουν βγει περισσότερα από ένα φυτά, διατηρείται το πιο υγειές και με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και ξεριζώνονται τα υπόλοιπα.
  5. Οι σπόροι σκεπάζονται με ψιλοχωματισμένο χώμα και ακολουθεί πότισμα.
  6. Το πότισμα πρέπει να είναι συχνό και φυσικά εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες και την εποχή. Το χώμα πρέπει να παραμένει υγρό.

 

Σπόροι από κουνουπίδι

Σπόροι από κουνουπίδι

 

Φύτευση – Μεταφύτευση σταυρανθών λαχανικών

Το κουνουπίδι και το μπρόκολο είναι έτοιμα για μεταφύτευση στο λαχανόκηπο όταν έχουν αποκτήσει τέσσερα πραγματικά φύλλα και ύψος περίπου 15 cm. Το κουνουπίδι φτάνει σε αυτό το στάδιο περίπου 1,5 μήνα μετά τη σπορά και το μπρόκολο χρειάζεται 1-1,5 μήνα. Το λάχανο μεταφυτεύεται όταν έχει αποκτήσει 4-5 πραγματικά φύλλα, δηλαδή 1,5-2 μήνες μετά τη σπορά. Αν την περίοδο που πρέπει να μεταφυτευτεί το λάχανο η θερμοκρασία είναι χαμηλή (κάτω από 10οC), η μεταφύτευση αναβάλετε μέχρι να ανέβει η θερμοκρασία. Το λαχανάκι Βρυξελών μεταφυτεύεται ένα μήνα μετά τη σπορά, δηλαδή τον Απρίλιο.

 

Τα έτοιμα φυτά που υπάρχουν στο εμπόριο, φυτεύονται κατευθείαν στο λαχανόκηπο αρκεί να είναι εύρωστα και υγιή.

 

Η φύτευση στο χωράφι γίνεται σε γραμμές. Για το κουνουπίδι οι γραμμές απέχουν μεταξύ τους 60-90 cm και τα φυτά κάθε γραμμής απέχουν 50-70 cm. Για το μπρόκολο οι γραμμές απέχουν μεταξύ τους 40-90 cm και τα φυτά κάθε γραμμής απέχουν 20-40 cm.Το μπρόκολο φυτεύεται και σε διπλές γραμμές, όπου κάθε διπλή γραμμή απέχει από την άλλη διπλή γραμμή 1m και οι γραμμές της διπλής γραμμής απέχουν μεταξύ τους 30 cm. Τα μπρόκολα της ίδιας γραμμής φυτεύονται και σε αυτή την περίπτωση ανά 20-40 cm. Για το λάχανο οι γραμμές απέχουν μεταξύ τους 60-80 cm και τα φυτά κάθε γραμμής απέχουν 40-60 cm. Για το λαχανάκι Βρυξελλών οι γραμμές απέχουν μεταξύ τους 60-90 cm και τα φυτά κάθε γραμμής απέχουν 40-60 cm.

 

Πρακτικά στο λαχανόκηπο σκάβονται οι γραμμές φύτευσης στις αντίστοιχες αποστάσεις και σε βάθος λίγο μεγαλύτερο από τα γλαστράκια των λαχανικών που θα μεταφυτευτού. Για να είναι οι γραμμές φύτευση ευθείες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σπάγκος στερεωμένος σε πασσαλάκι. Τα λαχανικά βγαίνουν από τα γλαστράκια, τοποθετούνται στα αυλάκια που έχουν ανοιχτεί και η βάση τους καλύπτεται με το χώμα που είχε αφαιρεθεί για να δημιουργηθεί η γραμμή φύτευσης. Το χώμα στη βάση των νεαρών φυτών πιέζεται ελαφρά και ακολουθεί ένα καλό πότισμα. Εναλλακτικά μπορούν να χαραχτούν ελαφρά οι γραμμές φύτευση, πάνω σε κάθε γραμμή να ανοιχτούν τρύπες στις κατάλληλες αποστάσεις και εκεί να φυτευτούν τα νεαρά φυτά.

 

Σε ένα χωράφι όσο πιο πυκνά φυτεύονται τα λαχανικά, τόσο μικρότερα φυτά παράγονται. Αντίθετα όταν η φύτευση είναι αραιή, λιγότερα φυτά έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα θρεπτικά συστατικά και νερό, επομένως αναπτύσσονται περισσότερο. Παρόλα αυτά, τελικά η πυκνή φύτευση δίνει συχνά μεγαλύτερη συνολικά παραγωγή.

Είναι συνηθισμένη τακτική οι σπόροι των σταυρανθών λαχανικών να μη σπέρνονται όλοι την ίδια μέρα, αλλά σταδιακά ανά 10-15 μέρες. Το ίδιο ισχύει και για τη φύτευση των έτοιμων φυτών που μπορούν να μη φυτευτούν ταυτόχρονα αλλά ανά δύο περίπου εβδομάδες. Έτσι η παραγωγή είναι σταδιακή και φρέσκα λαχανικά συγκομίζονται για μεγαλύτερο διάστημα.

Η μεταφύτευση των σταυρανθών καλό είναι να γίνεται το απόγευμα, όταν έχει πέσει ο ήλιος, ή σε μέρες με συννεφιά. Με αυτό τον τρόπο, τα νεαρά φυτά χάνουν λιγότερη υγρασία και δεν καταπονούνται τόσο κατά τη μεταφύτευση.

 

Διαβάστε επίσης: