Κρίταμο: από τον κήπο στη μεσογειακή κουζίνα.

 

Από την ομάδα του greenconcept – Οι γεωπόνοι του GreenConcept σας προτείνουν λύσεις για τη διακόσμηση του επαγγελματικού ή του προσωπικού σας χώρου με φυτά. Τηλ. επικοινωνίας: 2108544135 – 6976978417

 

Βοτανική ταξινόμηση: To κρίταμο Crithmum maritimum είναι ημιπαχύφυτο και ανήκει στην οικογένεια Apiaceae (Umbelliferae). Το όνομά του μεταφράζεται ως παράλιο κρίθμον ενώ ονομάστηκε έτσι από την αρχαιότητα γιατί οι σπόροι του μοιάζουν με αυτούς του κριθαριού.  

Καταγωγή: Το κρίταμο πολλές φορές αναφέρεται σαν μεσογειακό φυτό και πράγματι αυτοφύεται στις μεσογειακές ακτές. Ωστόσο το συναντάμε σε αρκετές παράκτιες περιοχές της Ευρώπης (Μεγάλη Βρετανία, Ιρλανδία, δυτικές ακτές της Γαλλίας και της Πορτογαλίας), της Μαύρης Θάλασσας και της βόρειας Αφρικής από την πλευρά του Ατλαντικού.    

Άλλες ονομασίες: Στην Ελλάδα το κρίταμο είναι γνωστό και ως αλμύρα. Άλλες διεθνείς ονομασίες για το κρίταμο είναι rock samphire, samphire και see fenal (θαλάσσιο μάραθο).

Τοξικότητα: Το κρίταμο είναι εδώδιμο φυτό και σε αυτή τη μορφή του δεν έχουν αναφερθεί τοξικότητες στον άνθρωπο, σε κατοικίδια, πουλιά και οικόσιτα ζώα.

Βοτανικά χαρακτηριστικά 

Ύψος – Ανάπτυξη φυτού: Το κρίταμο είναι πολυετές φυτό που σχηματίζει χαμηλούς θυσάνους. Το ύψος του στα βραχώδη εδάφη που αναπτύσσεται φτάνει τα 30 cm. Όταν όμως καλλιεργηθεί σε πιο βαθιά υποστρώματα μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 50 cm. Η διάμετρος του θυσάνου φτάνει επίσης τα 30-50 cm. 

Φύλλα: Είναι σαρκώδη, με κηρώδη επιδερμίδα και γριζοπράσινο έως γαλαζοπράσινο χρώμα. Κάθε φύλλο είναι χωρισμένο σε 2-3 γραμμοειδή φυλλάρια με μία χαρακτηριστική ραύδωση στο κέντρο. Τα φύλλα αναπτύσσονται πάνω σε επίσης σαρκώδεις βλαστούς με πράσινο έως κοκκινωπό χρώμα. Ο κρίταμος που καλλιεργείται σε περιοχές που δεν είναι παράκτιες αποκτά περισσότερο πράσινα και λιγότερο γκριζωπά φύλλα αφού δεν επιδρά πάνω τους η αλμύρα της θάλασσας. Για τον ίδιο λόγο τα φύλλα του χάνουν την αλμυρή τους γεύση.  

Άνθη: Αναπτύσσονται πολλά μαζί σε ανθοταξίες που μοιάζουν με ομπρέλα και ονομάζονται σύνθετα σκιάδια. Το χρώμα των ανθέων είναι από κρεμ έως κίτρινο και κίτρινο-πράσινο και εμφανίζονται στο φυτό όλο το καλοκαίρι μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Τα λουλούδια του κρίταμου είναι επίσης εδώδιμα αλλά συνήθως όταν το φυτό είναι ανθισμένο σημαίνει ότι δεν είναι πια αρκετά τρυφερό για να συγκομιστεί. 

Ρίζες: Το ριζικό σύστημα του κρίταμου αναπτύσσεται σε μεγάλο βάθος έτσι ώστε να μπορεί να βρίσκει το διαθέσιμο νερό που υπάρχει εκεί. Επιπλέον το κρίταμο διαθέτει ένα έρπων ρίζωμα που λειτουργεί σαν αποθηκευτικό όργανο. Από εκεί μπορούν να αναπτυχθούν νέοι βλαστοί αλλά και να εφοδιαστεί το φυτό σε περιόδους ξηρασίας.  

 

Κατάλληλες συνθήκες για σωστή ανάπτυξης

Ρυθμός ανάπτυξης: Για να φτάσει στην τελική του ανάπτυξη χρειάζεται να περάσουν 5-10 χρόνια.

 Θέση: Το κρίταμο αναπτύσσεται σε θέσεις με πλήρη έκθεση στον ήλιο. Αντέχει και σε μερική σκιά αλλά η ανάπτυξή του θα είναι περιορισμένη.

Θερμοκρασία: Ειδικά ιδιαίτερα ανθεκτικό φυτό και αντέχει σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών από -17oC έως 40oC.

Έδαφος-Χώμα: Στη φύση αναπτύσσεται σε παράκτιες περιοχές με εδάφη με μεγάλη αλατότητα, στη άμμο ή σε σε βράχους. Ωστόσο στον κήπο μπορεί να καλλιεργηθεί στα περισσότερα εδάφη με βασική προϋπόθεση την πολύ καλή αποστράγγιση.

Υγρασία: Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στην ξηρασία. 

 

Φροντίδες που χρειάζεται

Πότισμα: Ουσιαστικά δεν έχει ανάγκη άρδευσης για να επιβιώσει, ωστόσο με την εφαρμογή ποτίσματος αναπτύσσεται περισσότερο. Πριν το πότισμα το έδαφος πρέπει να είναι στεγνό.

Λίπασμα: Στον κρίταμο η λίπανση δεν είναι αναγκαία. Παρόλα αυτά ο εμπλουτισμός του εδάφους με οργανική ουσία βελτιώνει την ανάπτυξη του φυτού. Μπορεί να προστεθεί κόμποστ κατά τη φύτευση του κρίταμου ή να γίνει προσθήκη κόμποστ στο χώμα μία φορά κάθε άνοιξη.

Κλάδεμα και περιποίηση στο κρίταμο

Το κρίταμο δεν απαιτεί κλάδεμα. Την άνοιξη και το καλοκαίρι μπορούν να συγκομιστούν τρυφερά φύλλα και βλαστοί με καθαρό και κοφτερό ψαλίδι. 

Πως γίνεται ο πολλαπλασιασμός στον κρίταμο

Το κρίταμο πολλαπλασιάζεται με σπόρο και με μοσχεύματα. Η σπορά γίνεται το φθινόπωρο μόλις ωριμάσουν οι σπόροι σε ψυχρό σπορείο. Τα νεαρά σπορόφυτα μπορούν να μεταφυτευτούν σε γλάστρα ή στο χώμα στην αρχή της άνοιξης όταν έχει περάσει ο κίνδυνος για παγετούς.   

Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα γίνεται την άνοιξη. Μοσχεύματα νεαρών βλαστών με μήκος 15 cm περίπου κόβονται και οι άκρες τους εμβαπτίζονται σε ορμόνη ριζοβολίας. Φυτεύονται σε μίγμα τύρφη:περλίτη 1:3 και περίπου ενάμιση μήνα αργότερα φυτεύονται στο έδαφος ή σε γλάστρα. 

 

Διακοσμητική αξία – Χρήση στον κήπο 

Το κρίταμο φυτεύεται τόσο στον κήπο όσο και στο λαχανόκηπο. Είναι ιδανικό φυτό για μεσογειακούς κήπους, για κήπου με χαμηλές απαιτήσεις συντήρησης, βραχόκηπους, ακόμα και για άνυδρους κήπους. Στα καλλωπιστικά του χαρακτηριστικά περιλαμβάνεται η συμπαγής εμφάνιση του θυσάνου, το χρώμα του φυλλώματος και η παρατεταμένη ανθοφορία του. 

 

Άλλες χρήσεις του κρίταμου

Το κρίταμο όπως έχει ήδη αναφερθεί αποτελεί φυτό της μεσογειακής κουζίνας. Μπορεί να καταναλωθεί ωμό σε σαλάτες ή βρασμένο σαν συνοδευτικό κρεάτων, ψαριών και θαλασσινών. Το άγριο κρίταμο έχει πραγματικά τη γεύση της θάλασσας! Επίσης τα φύλλα και οι νεαροί βλαστοί γίνονται τουρσί. 

 

Επιπλέον από το κρίταμο παράγεται αιθέριο έλαιο, βάμμα, σιρόπι και γέλη που χρησιμοποιούνται σαν φαρμακευτικά σκευάσματα. Το κρίταμο συμμετέχει και στην παραγωγή καλλυντικών κυρίως σε κρέμες και προϊόντα καθαρισμού του δέρματος.

 

Διαβάστε επίσης: