Για καθαρή ατμόσφαιρα …φυτά στο σπίτι και στο γραφείο

[author title=”” image=”http://www.gardenguide.gr/wp-content/uploads/2016/10/nikos-thymakis-2.jpg”]Από τον Νίκο Θυμάκη, Γεωπόνο-Σύμβουλο Πρασίνου

ΔΕΙΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΘΥΜΑΚΗ [/author]

Θυμάστε την ταινία του ’50 “Μια ζωή την έχουμε…” με τον Δημήτρη Χορν στον ρόλο του χαμηλόμισθου τραπεζικού υπαλλήλου; Μέσα στο φτωχικό του διαμέρισμα υπήρχαν ασπιδίστρες, ένα συγγόνιο και ένα “ελβετικό τυρί” όπως έλεγαν τότε την μονστέρα, ενώ στην τράπεζα υπήρχαν διάσπαρτες κέντιες και τα “ελβετικά τυριά” πάλι που τότε φαίνεται ότι ήταν της μόδας.

Αν το ’50 τα φυτά εσωτερικού χώρου ήταν απαραίτητα για την διακόσμηση τόσο ενός χώρου όπως μία τράπεζα, όσο και ενός απλού διαμερίσματος πολυκατοικίας, σήμερα έχουν ακόμα έναν ρόλο να παίξουν και μάλιστα πολύ σοβαρό. Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ – η πασίγνωστη NASA – την δεκαετία του ’70 έκανε μία έρευνα με αφορμή το “σύνδρομο των άρρωστων κτιρίων”. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα φυτά εσωτερικού χώρου απομακρύνουν από την ατμόσφαιρα επιβλαβείς ουσίες όπως η φορμαλδεΰδη κλπ. που εκπέμπουν πλαστικά, το χρώμα των τοίχων, οι μοκέττες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τα θερμαντικά σώματα ενώ επιπλέον απελευθερώνουν οξυγόνο.

Μεταφορά φυτών και Φυτά εσωτερικού χώρου

Από τα πανάρχαια χρόνια, τα φυτά ακολουθούσαν του λαούς στις μετακινήσεις τους είτε για να παρέχουν τροφή, είτε για συλλεκτικούς λόγους είτε τυχαία. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Σουμέριοι ήταν οι πρώτοι που μετέφεραν φυτά σε δοχεία. Αυτή η συνήθεια, συνεχίστηκε τόσο από τους αρχαίους Έλληνες όσο κι από τους Ρωμαίους αργότερα.

Νωρίς τον 15ο αιώνα, πλούσιοι έμποροι από τη Βενετία, τη Φλωρεντία και τη Γένοβα, ξεκίνησαν να φέρνουν και να “προτείνουν” φυτά από την Άπω Ανατολή. Η μεγάλη όμως καινοτομία, που αφορούσε τα “τροπικά-εξωτικά” φυτά από τις περιοχές αυτές, έγινε περί τα μέσα του 16ου αιώνα και είχε να κάνει με αριστοκράτες-συλλέκτες που τα ζητούσαν από τους θαλασσοπόρους και οι οποίοι τους τα έφερναν. Στις αρχές του 17ου αιώνα, περί τα 5000 διαφορετικά είδη φυτών είχαν καταγραφεί ενώ στους κεντροευρωπαϊκούς βοτανικούς κήπους κατασκευάστηκαν τα πρώτα γυάλινα θερμοκήπια προκειμένου να συντηρηθούν και να διατηρηθούν ως συλλογές και ως αντικείμενα παρατήρησης κι έρευνας τα νέα φυτά,. Έτσι, η γνώση πάνω σε αυτά αναπτύχθηκε πολύ, ενώ η επιθυμία απόκτησής τους από το ευρύ κοινό έγινε μεγαλύτερη περί τα μέσα του 19ου αιώνα όταν με τη βοήθεια των “γυάλινων δοχείων του Ward” έγινε πιο εύκολη η διατήρησή τους. Ακολούθως, η ανάπτυξη των μεταφορών και του εμπορίου, ευνόησε την ανάπτυξη της τεχνογνωσίας ως προς αυτά τα φυτά, που σήμερα πια είναι οι… αχώριστοι σύντροφοι που δίνουν χρώμα και ζωή στα σκληρά υλικά των τεσσάρων τοίχων της καθημερινότητάς μας.

Τροπικά λέγονται τα φυτά που αποτελούν τμήμα της χλωρίδας των υγρών περιοχών της νοτιοανατολικής Ασίας, της βορειοανατολικής Αυστραλίας, της κεντρικής και νοτίου Αμερικής και της “ισημερινής” Αφρικής

Τι εξυπηρετούν τα φυτά σε έναν εσωτερικό χώρο;

Δεν είναι όμως μόνο η ικανότητα αυτών των φυτών να μας …ταξιδεύουν σε άλλους “επιθυμητούς” κόσμους ή να μας εντυπωσιάζουν. Έχουν λειτουργική αξία, που μπορούμε να την συνοψίσουμε ως εξής:

Καθαρίζουν την ατμόσφαιρα.
Περιορίζουν τις δυσάρεστες οσμές.
Αν είναι αρκετά, αυξάνουν την σχετική υγρασία του χώρου όταν οι συνθήκες είναι ξηρές.
Ψυχοθεραπεία. Σε όλους αρέσει, για διαφορετικούς λόγους, να ζουν μαζί με φυτά και λουλούδια. Κάνουν το χώρο της καθημερινής διαβίωσης ή της εργασίας, πιο ευχάριστο και πιο…ζωντανό.
Με βάση τις αρχές του feng shui, τα φυτά μπορούν να τοποθετηθούν σε εσωτερικούς χώρους με συγκεκριμένους κανόνες, είτε ως “επιθετικά” στοιχεία είτε ως φορείς “αρμονίας”.

Σύμφωνα με την έρευνα της NASA τα πιο σημαντικά και… αποτελεσματικά όσον αφορά στην επίδρασή τους στο περιβάλλον του σπιτιού είναι τα εξής: χλωρόφυτο (Chlorophytum comosum), χαμαιδωρέα (Chamaedorea sp), κινέζικο αμάραντο (Aglaonema modestum), κισσός (Hedera helix), γλώσσα της πεθεράς (Sansviera trifasciata), σπαθίφυλλο (Spathiphyllum wallisii), δράκαινες (Dracaena marginata, Dracaena fragrans “massangeana”, Dracaena warneckeii), ζέρμπερα (Gerbera jamesonii).

Συντήρηση των φυτών εσωτερικού χώρου

Αποφασίσαμε λοιπόν να τοποθετήσουμε κάποια φυτά μέσα στο σπίτι, κατόπιν μελέτης (plantscaping) από εξειδικευμένο γεωπόνο ή με τη βοήθεια κάποιου βιβλίου ή απλώς με το γούστο μας. Το μεγάλο “στοίχημα” είναι να μπορέσουμε να τα συντηρήσουμε σωστά για να ζήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα μαζί μας και να τα…χαιρόμαστε. Σε γενικές γραμμές, ένα πρόγραμμα “συντήρησης” περιλαμβάνει τα εξής:

Πρόγραμμα λίπανσης: Από 1 φορά το μήνα ή ανά 2 μήνες, ανάλογα με το φυτό.
Τακτικός καθαρισμός του φυλλώματος με βαμβάκι και νερό, μία φορά το μήνα τουλάχιστον, για να φεύγει η σκόνη που δυσχεραίνει την αναπνοή του φυτού.
Διαβροχή του φυλλώματος σε φυτά με στιλπνά φύλλα όπως καλαθέες, τα φοινικοειδή αλλά και οι φτέρες.
Τακτική αναμόχλευση του εδαφικού μίγματος, για καλύτερο αερισμό των ριζών, μία φορά στις 10 μέρες κι ανάλογα με το πότισμα μια και δεν πρέπει να σκαλίζουμε ποτέ το βρεγμένο χώμα.
Συμπλήρωση με το κατάλληλο εδαφικό μίγμα όταν χαμηλώνει η “στάθμη” του στη γλάστρα.
Μετακίνηση σε εξωτερικό χώρο το καλοκαίρι, όχι στον πλήρη ήλιο, για αερισμό. Το κλίμα της Ελλάδας επιτρέπει αυτή την πρακτική. Επιπλέον η ατμόσφαιρα σε κλειστούς χώρους το καλοκαίρι που δεν αερίζονται επαρκώς μπορεί να γίνει αποπνικτική για τα φυτά.
Καθαρισμός από ξερά, χαλασμένα φύλλα, όσο πιο τακτικά γίνεται.
Διαβροχή πασσάλου με βρύα και υποστήριξη εναέριων ριζών με φουρκέτες. Αυτό ισχύει φυσικά για τα φυτά που έχουν τέτοιες ρίζες όπως το φιλόδενδρο, η μονστέρα, το συγγόνιο. Η διαβροχή πρέπει να γίνεται κάθε φορά που τα βρύα στεγνώνουν.
Φυτοπροστασία με σκευάσματα που δεν έχουν δυσάρεστες οσμές εφ’ όσον απαιτείται. Πάντα τηρούμε «ευλαβικά» τις οδηγίες χρήσης.
Αφαίρεση ξερών ή “τελειωμένων” λουλουδιών για τα ανθοφόρα φυτά όπως η αφρικάνικη βιολέτα, η μπιγόνια. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύουμε την ανθοφορία.
Κορφολόγημα-δέσιμο στις άκρες, σε φυτά που φέρουν έλικες, όπως τα “νύχια του τίγρη” (Gloriosa superba).
Διαβροχή ή και συμπλήρωμα όταν απαιτείται, σε τυχόν υλικά κάλυψης του εδαφικού μίγματος της γλάστρας (πχ διογκωμένη άργιλος, φλοιός πεύκου)
Ελέγχουμε τακτικά το πιατάκι για να μην λιμνάζει το νερό που στραγγίζει. 14. Μεταφυτεύσεις, καλύτερες εποχές είναι η άνοιξη και ο Σεπτέμβριος.

Το γυαλιστικό σπρέϊ

Μπορούμε να χρησιμοποιούμε με σύνεση, χωρίς υπερβολές σε κάποιες ξεχωριστές περιπτώσεις, προτιμώντας κάποιο που έχει και εντομοαποθητική δράση. Ο λόγος της περιορισμένης χρήσης παρά το πρόσκαιρα εντυπωσιακό αποτέλεσμα, είναι ότι με την εφαρμογή του “φράσσονται” τα στόματα – οι πόροι δηλαδή της επιδερμίδας – των φύλλων και το φυτό στρεσάρεται. Ο καθαρισμός με τη βοήθεια βαμβακιού χρησιμοποιώντας νερό και …γάλα, έχει σχεδόν το ίδιο καλό αποτέλεσμα και είναι σχεδόν ακίνδυνος για το φυτό. Επίσης τα γυαλιστικά σπρέϊ δεν είναι κατάλληλα για όλα τα φυτά.

ΠΡΟΣΟΧΗ! αρκετά από τα τροπικά φυτά, έχουν στο εσωτερικό τους ουσίες που υπάρχει η πιθανότητα να προκαλέσουν κνησμό στο δέρμα. Τέτοια είναι η διφφεμπάχια (Dieffenbachia amoena), ο πόθος (Epipremnum aureum), το καλάδιο (Caladium bicolor), το αλεξανδρινό (Euphorbia pulcherrima), η μονστέρα (Monstera deliciosa), το συγγόνιο (Sygonium podophyllum), το σπαθίφυλλο (Spathiphyllum wallasii) και το ανθούριο (Anthurium andreanum).

Πιο συνηθισμένοι εχθροί των φυτών εσωτερικού χώρου: αφίδες, ψευδόκοκκοι, φυλοφάγες κάμπιες, τετράνυχος, μύκητες όπως ο βοτρύτης, το ωίδιο, η καπνιά και η σκωρίαση.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

Κράτα το