Ο κήπος μας χρειάζεται προσωπική εργασία κάθε μήνα, ενώ οι φροντίδες των φυτών μας, των δένδρων ή του χλοοτάπητα αλλάζουν ανάλογα την εποχή. Σίγουρα, το φθινόπωρο και το χειμώνα οι “υποχρεώσεις” μας στον κήπο είναι λιγότερες, ενώ την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι πιο συχνές και περισσότερες. Προσπαθήσαμε και ομαδοποιήσαμε τις πιο συχνές και απαραίτητες εργασίες στον κήπο και σας τις παρουσιάζουμε στον παρακάτω πίνακα ξεκινώντας από τους μήνες της άνοιξης και καταλήγοντας  στο χειμώνα.

Ο κήπος και ο λαχανόκηπος το καλοκαίρι.

Ποιές είναι οι βασικές εργασίες για έναν επιτυχημένο κήπο και έναν πλούσιο λαχανόκηπο το καλοκαίρι;

Οι κυριότερες εργασίες στον κήπο ανά μήνα και εποχή

[toggle title=”Απρίλιος” state=”close”]

Σπορά ετήσιων φυτών άλφια, άστρο, δελφίνιο, ζίννιες, ηλίανθος, ιππομέα, κατηφές, καλέντουλα, πετούνιες, φωτιά, γυψοφίλη
Φύτευση βολβών ντάλιες, γλαδιόλες, γλοξίνια, κάννα, κυκλάμινο, μπιγκόνια, παιώνιες
Φροντίδες του κήπου σκάλισμα εδάφους
απομάκρυνση ζιζανίων
στήριξη αναρριχώμενων φυτών
κλάδεμα φραχτών και μπορντούρων
Αρωματικά φυτά βασιλικός, δυόσμος, θυμάρι, μέντα, λεβάντα, μέλισσα
Περιποίηση χλοοτάπητα αερισμός
καταστροφή ζιζανίων
άρδευση – λίπανση
Δένδρα Αφαίρεση ασθενικών και αδύναμων βλαστών
Αφαίρεση λαίμαργων βλαστών και παραφυάδων
Σκάλισμα εδάφους
Λαχανόκηπος φύτευση λαχανικών: τομάτα, μελιτζάνα, πιπεριά, πράσο, κολοκύθι, μαρούλι, λάχανο, αγγούρι, πεπόνι, φράουλα, σέλινο
εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος
σπορά αρωματικών φυτών
Βραχόκηπος Καθαρισμός του εδάφους
διαμόρφωση – καθαρισμός διακοσμητικών στοιχείων
αφαίρεση των ζιζανίων
φύτευση ετήσιων φυτών, για δημιουργία χρώματος
Υδρόκηπος καθαρισμός – συντήρηση αντλίας
καθαρισμός λεκάνης από άλγη
αντικατάσταση φυτικού υλικού και διακοσμητικών

[/toggle]

[toggle title=”Μάιος” state=”close”]

Πολυετή ποώδη κορυφολόγημα σε χρυσάνθεμα, γεράνια, σενεράριες, βαμβακούλες
σκάλισμα εδάφους
λίπανση
Λαχανόκηπος απαραίτητη στήριξη φυτών όπως  τομάτα, αγγούρι, φασόλι
τακτικές λιπάνσεις
καθαρισμός από ζιζάνια
Δένδρα – θάμνοι κλάδεμα βλαστών που αναπτύσσονται πολύ γρήγορα
αφαίρεση μερικών καρπών, όταν απαιτείται π.χ. στις μηλιές
Ελαφρά κλαδέματα σε θάμνους για διατήρηση του σχήματος
Χλοοτάπητας πότισμα και κούρεμα ανάλογα με τις ανάγκες του
αυξάνουμε σταδιακά την ποσότητα νερού
Ετήσια φυτά αφαίρεση απανθησμένων ανθέων και ξερών φύλλων
ένα ελαφρύ κορυφολόγημα αυξάνει την ανθοφορία
σπορά αρωματικών φυτών
Φυτοπροστασία έλεγχος του λαχανόκηπου για τυχόν προσβολές από έντομα ή μύκητες

[/toggle]

[toggle title=”Ιούνιος” state=”close”]

ποώδη φυτά κορυφολογήματα και αφαίρεση των ξερών τμημάτων
πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα όπως γεράνια, βαμβακούλες
φύτευση νέων φυτών
Βολβώδη Σε αυτά που τελέιωσε η άνθηση, αφαιρούμε τα ανθοφόρα στελέχη, αλλά αφήνουμε τους βολβούς στο έδαφος
Δένδρα – θάμνοι ελαφρύ κλάδεμα για διατήρηση του σχήματος
Συχνή λίπανση και πότισμα
Χλοοτάπητας τακτική λίπανση
συχνά ποτίσματα
Αφαίρεση των ζιζανίων
Λαχανόκηπος Αύξηση της συχνότητας των ποτισμάτων
Συχνές λιπάνσεις
Σκάλισμα των εδάφους
Προστασία από τον ήλιο

[/toggle]

[toggle title=”Ιούλιος” state=”close”]

Ποώδη φυτά συλλέγουμε το σπόρο από τις βιολέτες, πανσέδες και σκυλάκια και τον αποθηκεύουμε για να τα σπείρουμε την επόμενη χρονιά
κόβουμε τα απανθησμένα και ξερά τμήματα
προστατεύουμε τα ευαίσθητα φυτά από τον ήλιο
Δένδρα – Θάμνοι συγκομιδη φρούτων
κλαδέματα για διατήρηση του σχήματος, σε δένδρα και θάμνους
Χλοοτάπητας Συχνές αρδεύσεις και κούρεμα
αφαίρεση ζιζανίων
Μείωση των λιπάνσεων
Λαχανόκηπος Συγκομιση διάφορων καρπών: αγγούρι, τομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα
Παρακολούθηση για προσβολές
προστασία από την πολύ ζέστη
Σκίαση των ευαίσθητων φυτών όπως οι τομάτες
Αναρριχώμενα φυτά ελαφρύ κλάδεμα βλαστών που ξεφεύγουν
αφαίρεση ξερών ανθέων και φύλλων
στο αμπέλι, προστασία των σταφυλιών από τον έντονο ήλιο

[/toggle]

[toggle title=”Αύγουστος” state=”close”]

ποώδη φυτά αφαιρούμε ξερά τμήματα και κλαδεύουμε για καλύτερη ανθοφορία
Δένδρα – θάμνοι συγκομιδή καρπών
κλάδεμα θάμνων για διατήρηση σχήματος
σταδιακή μείωση της λίπανσης
Χλοοτάπητας  συστηματική άρδευση, κούρεμα και ξεβοτάνισμα
Λαχανόκηπος συγκομιδή καρπών
προστασία από τον ήλιο και τους καύσωνες
τακτικά ποτίσματα
Αμπέλι από τα μέσα Αυγούστου, είναι πλέον ώριμα τα τσαμπιά
Μοσχεύματα φύτευση μοσχευμάτων από γεράνια, φουξιές, λεβάντες, βουκαμβίλλιες, βιβούρνα, ευώνυμα

[/toggle]

[toggle title=”Τέλος Φθινοπώρου” state=”close”]Καλλωπιστικά Δέντρα και Θάμνοι: Στο τέλος του φθινοπώρου μπορούν να αντικατασταθούν τα δέντρα και οι θάμνοι που πιθανών καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είτε γιατί δεν ήταν κατάλληλα για τις συνθήκες της περιοχής είτε γιατί δεν ποτίζονταν σωστά, είτε γιατί προσβλήθηκαν από εχθρούς και ασθένειες. Ακόμα πρέπει να καθαριστούν όλα τα δέντρα από τα ξερά κλαδιά. Είναι ιδανική περίοδος για τη φύτευση νέων δέντρων και θάμνων που θα ενισχύσουν το φυτικό υλικό του κήπου. Οι βάσεις των καλλωπιστικών δέντρων και θάμνων καθώς και οι άκρες των φυτικών φρακτών θα πρέπει να καθαριστούν από τα ζιζάνια πριν αυτά αρχίσουν να γίνονται ανταγωνιστικά.

Ποώδη, Βολβώδη, Αναρριχώμενα: Το τέλος του φθινοπώρου, όταν οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι πλέον αισθητές φυτεύονται oι βολβοί με χειμωνιάτικη αλλά κυρίως εαρινή ανθοφορία. Η προσθήκη κομπόστας πριν από την ανανέωση της βλάστησης στα εποχιακά παρτέρια θα βελτιώσει τις ιδιότητες του εδάφους. Τα χρυσάνθεμα με το τέλος της ανθοφορίας τους κλαδεύονται αυστηρά ώστε να αναπτύξουν την άνοιξη πολλά ανθικά στελέχη και φουντωτή εμφάνιση. Επίσης αυτή την εποχή κλαδεύονται και οι αναρριχόμενες τριανταφυλλιές.

Χλοοτάπητας: Ήδη από τον Σεπτέμβριο- Οκτώβριο θα πρέπει να έχει γίνει η σπορά των ψυχρόφιλων μειγμάτων χλοοτάπητα. Όταν τα φυλλοβόλα δέντρα και θάμνοι αρχίζουν να ρίχνουν τα φύλλα τους, ο χλοοτάπητας θα πρέπει να καθαρίζεται από αυτά ώστε να μην κινδυνεύσει να προσβληθεί από μύκητες οι οποίοι αρέσκονται στις συνθήκες αυξημένης υγρασίας που θα δημιουργήσουν τα πεσμένα φύλλα πάνω στο γρασίδι. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και τις βροχές θα πρέπει να μειώνονται σταδιακά τα ποτίσματα στον χλοοτάπητα. Τα κουρέματα μειώνονται σταδιακά ενώ ο χλοοτάπητας δεν πρέπει να κουρεύεται σε καμία περίπτωση μετά από βροχή ή όταν είναι υγρός.

Οπωρώνας: Είναι η καταλληλότερη εποχή για φύτευση νέων καρποφόρων δέντρων αφού οι πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού έχουν περάσει και οι παγωνιές του χειμώνα δεν έχουν ακόμα κάνει την εμφάνισή τους. Τα καρποφόρα δέντρα που φυτεύονται αυτή την εποχή έχει αποδειχθεί ότι ριζώνουν καλύτερα και ευκολότερα. Αν η φύτευση γίνει αργότερα μέσα στο χειμώνα τότε το δέντρο ίσως να μην προλάβει να ‘στρεσαριστεί’ κατά τη διάρκεια του χειμώνα και έτσι να μην ανθίσει την άνοιξη αλλά ένα χρόνο μετά. Από τον Νοέμβριο μπορεί να αρχίσει το κλάδεμα στις βερικοκιές, τις δαμασκηνιές, τις κερασιές και τις καστανιές που μπορεί να γίνει μέχρι τον Φεβρουάριο, ενώ οι καρυδιές έχουν ήδη δεχτεί κλάδεμα καρποφορίας κατά τον Οκτώβριο- Νοέμβριο. [/toggle]

[toggle title=”Αρχές Χειμώνα” state=”close”]Καλλωπιστικά Δέντρα και Θάμνοι: φυτεύονται οι καλλωπιστικοί θάμνοι που το ριζικό τους σύστημα αποτελείται από μία κύρια ρίζα πάνω στην οποία αναπτύσσονται τα ριζίδια. Η φύτευση γίνεται με μπάλα χώματος και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην σπάσει η μπάλα και τραυματιστεί η ρίζα. Στα ήδη εγκατεστημένα φυτά μπορούν να αρχίσουν τα κλαδέματα.

Ποώδη, Βολβώδη, Αναρριχώμενα: Μπορούν ακόμα να φυτευτούν χειμερινά ποώδη σε γλάστρες και παρτέρια σε προστατευμένες θέσεις του κήπου ή του μπαλκονιού. Τα κυκλάμινα κυριαρχούν στα παρτέρια και στα παράθυρα τους χειμωνιάτικους μήνες χαρίζοντας χρώμα στο τοπίο, ενώ την περίοδος των Χριστουγέννων οι ποϊνσέτιες έχουν την τιμητική τους. Επιπλέον είναι κατάλληλη περίοδος για την παραγωγή νέων φυτών σε στεγασμένα και στις πολύ κρύες περιοχές θερμαινόμενα σπορεία. Στις αρχές του χειμώνα οι φυλλοβόλες γλυτσίνιες κλαδεύονται στον 5ο οφθαλμό προκειμένου να δώσουν πλουσιότερη ανθοφορία την άνοιξη.

Χλοοτάπητας: Ο χλοοτάπητας κατά την χειμερινή περίοδο δεν σημαίνει πως δεν αναπτύσσεται, αλλά μπορεί να αναπτύσσεται λιγότερο, ανάλογα βέβαια με το αν είναι ψυχρόφιλο ή θερμόφιλο είδος. Πολλές φορές το ύψος κοπής πρέπει να αυξηθεί προκειμένου να προστατευτεί ο χλοοτάπητας ενώ το πότισμα πρέπει να ρυθμίζεται ανάλογα με τις βροχοπτώσεις. Στις αρχές του χειμώνα η προσθήκη άμμου στις περιοχές του χλοοτάπητα βελτιώνει την αποστράγγιση ώστε να μην ευνοείται η ανάπτυξη των μυκήτων.

Οπωρώνας: Συνεχίζεται η φύτευση των καρποφόρων ενώ είναι ιδανική εποχή για τη φύτευση γυμνόριζων δεντριλίων. Η συγκομιδή των καρποφόρων πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν αρχίσουν οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και οι παγετοί. Όταν ολοκληρωθεί η βλαστική περίοδος τον δέντρων, αρχίζουν σταδιακά τα κλαδέματα. Τα εσπεριδοειδή κλαδεύονται αμέσως μετά τη συγκομιδή και πριν τις χειμωνιάτικες παγωνιές που ακολουθούν, ενώ οι μηλιές και οι αχλαδιές μπορούν να κλαδευτούν από το Δεκέμβριο ως το Φεβρουάριο. [/toggle]

[toggle title=”Τέλος Χειμώνα” state=”close”]Καλλωπιστικά Δέντρα και Θάμνοι: Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου μπορούν να φυτευτούν οι γυμνόριζες τριανταφυλλιές ενώ την ίδια περίοδο κλαδεύονται αυστηρά οι ήδη εγκατεστημένες τριανταφυλλιές προκειμένου να δώσουν πλούσια βλάστιση και ανθοφορία την άνοιξη που έρχεται. Επιπλέον αυτή η εποχή είναι κατάλληλη για το κλάδεμα των δέντρων και των θάμνων που ανθίζουν από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Τα δέντρα και οι θάμνοι με χειμερινή ανθοφορία κλαδεύονται στις αρχές της άνοιξης μετά το τέλος της ανθοφορίας τους.

Ποώδη, Βολβώδη, Αναρριχώμενα: Τα γεράνια κλαδεύονται αυστηρά ώστε να δώσουν πυκνή νέα βλάστηση την άνοιξη και πλούσια ανθοφορία. Από τα κλαδέματα μπορούν να προκύψουν μοσχεύματα για την παραγωγή νέων φυτών. Μετά την περίοδο των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών που δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος παγετών κλαδεύεται το αγιόκλημα και αφαιρούνται οι παλιοί βλαστοί που έχουν ανθίσει. Το Μάρτιο μπορούν να πολλαπλασιαστούν οι βουκαϊνβίλλιες με καταβολάδες.

Χλοοτάπητας: Στις περιοχές με μεγάλη υγρασία το ελαφρύ τσουγκράνισμα του χλοοτάπητα θα βοηθήσει στην απομάκρυνση των βρύων που τυχών έχουν αναπτυχθεί πάνω στα φύλλα. Όπου είναι απαραίτητη αυτή η εργασία δεν θα πρέπει να γίνεται τις πολύ πρωινές ή απογευματινές ώρες γιατί οι χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα και τραυματισμούς στους φυτικούς ιστούς.

Οπωρώνας: Τα μέσα Ιανουαρίου και οι αρχές Φεβρουαρίου είναι ιδανική περίοδος για να διενεργηθούν κλαδέματα μόρφωσης και καρποφορίας καθώς και εμβολιασμοί. Στο τέλος Φεβρουαρίου γίνεται το κλάδεμα καρποφορίας των ακτινιδιών. Το τέλος του χειμώνα (Φεβρουάριος- Μάρτιος) είναι συνήθως η εποχή με τις περισσότερες χιονοπτώσεις και για το λόγω αυτό πρέπει να προστατευτούν τα ευαίσθητα αειθαλή καρποφόρα από το χιόνι και τον πάγο. Στο τέλος του χειμώνα με αρχές άνοιξης (μέσα με τέλη Μαρτίου) αρχίζουν οι λιπάνσεις.[/toggle]