Κάπαρη, αρωματικός θάμνος με υπέροχα λουλούδια και καρπούς.
Η κάπαρη η ακανθώδης (Capparis spinosa, Capparaceae), είναι έρπων πολυετής και πολύ χρήσιμος αγκαθωτός θάμνος. Είναι φυτό ενδημικό όλων των χωρών της Μεσογείου και απαντάται σχεδόν σε όλες τις τροπικές περιοχές κυρίως της Αφρικής. Είναι γνωστό φυτό από την αρχαιότητα και χρησιμοποιείται στη μαγειρική ως καρύκευμα σε φαγητά με κρέας, ψάρια, συμπλήρωμα σε σαλάτες και ως τουρσί με ξύδι και αλάτι.
Βοτανική ταξινόμηση: Το Capparis είναι γένος που περιλαμβάνει πάνω από εκατό πολυετή φυτά, μεταξύ των οποίων το Capparis spinosa που αυτοφύεται ή καλλιεργείται στην Ελλάδα και ανήκει στην οικογένεια Capparaceae.
Καταγωγή: κατάγεται από χώρες της Μεσογείου μεταξύ των οποίων Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία, Μαρόκο, Αίγυπτο, Συρία, Γαλλία και Ιταλία και από τροπικές χώρες της Αφρικής.
Κοινά ονόματα: Κάπαρη, μούρο – κάπαρης.
Τοξικότητα: Είναι βρώσιμο και δεν είναι τοξικό φυτό.
Βοτανικά χαρακτηριστικά της κάπαρης
Ύψος – Ανάπτυξη φυτού: Η κάπαρη είναι έρπων ακανθώδης θάμνος με μεγάλη διακλάδωση.
Φύλλα: Το φυτό φέρει παχιά εναλλασσόμενα γυαλιστερά ωοειδή φύλλα, με έντονο πράσινο ή σταχτοπράσινο χρώμα .
Άνθη: Τα άνθη της είναι μεγάλα, γλυκά στη γεύση και αρωματικά, με τέσσερα σέπαλα, τέσσερα (λευκά προς ροζ-λευκά) πέταλα και μεγάλους βιολετί χρώματος στήμονες. Τα άνθη συλλέγονται μαζί με τον καρπό τους και διατηρούνται ως τουρσί (νερό, αλάτι και ξύδι) για κατανάλωση. Η περίοδος ανθοφορίας είναι από Ιούνιο μέχρι και Σεπτέμβριο. Προσελκύει μέλισσες και πεταλούδες. Μετά την ωρίμανση των ανθέων δημιουργούνται τα μούρα κάπαρης (καρποί).
Ρίζες: Η κάπαρη αναπτύσσει ένα εκτεταμένο ριζικό σύστημα που βοηθά το φυτό να αναπτύσσεται και να προσαρμόζεται σε δύσκολες συνθήκες, ψηλής θερμοκρασίας, φτωχών εδαφών και ξηρασίας.
Κατάλληλες συνθήκες σωστής ανάπτυξης για την κάπαρη
Συμβουλές για το χώμα: Η κάπαρη αναπτύσσεται σε ξηρά φτωχά, πετρώδη και άνυδρα εδάφη.
Ρυθμός ανάπτυξης: Εμφανίζει γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Σε δύο με τέσσερις εβδομάδες από τη σπορά βλαστάνει και σε δύο μήνες μετά, αρχίζει η άνθιση.
Φως: Αναπτύσσεται πολύ καλά σε άμεσο ηλιακό φως, σε ημισκιά και λιγότερο σε σκιερά εδάφη..
Θερμοκρασία: Η κάππαρη αρέσκεται σε ημίξηρο ή ξηρό κλίμα.
Αντέχει στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες αλλά και σε χαμηλές (-5έως 40+ βαθμούς Κελσίου)
Φροντίδες που χρειάζεται η κάπαρη
Πότισμα: Η κάπαρη είναι φυτό άνυδρου τοπίου. Οι βροχές της άνοιξης και το ζεστό και ξηρό καλοκαίρι είναι θετικοί παράγοντες για την ανάπτυξη του φυτού. Προσαρμόζεται πολύ καλά ακόμη και χωρίς πότισμα. Σε καλλιέργειες κάπαρης η απόδοση και η ποιότητα αυξάνει, όταν το καλοκαίρι ποτίζεται, μία φορά κάθε δεύτερη εβδομάδα.
Λίπασμα: Είναι από τα φυτά χωρίς απαιτήσεις σε λίπασμα. Καλύτερα να προσθέτουμε λίγο κόμποστ όταν το φυτεύουμε.
Κλάδεμα και περιποίηση της κάπαρης
Η κάπαρη περιορίζεται με κλάδεμα διαμόρφωσης μετά την συγκομιδή της το φθινόπωρο. Κόβουμε μεγάλα τμήματα των βλαστών για τον περιορισμό της, τα οποία και αυτά είναι χρήσιμα στην βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών.
Ασθένειες και έντομα: Είναι πολύ ανθεκτικό φυτό. Προσελκύει έντομα πεταλούδες και μέλισσες αρωματίζοντας το μέλι τους.
Πως γίνεται ο πολλαπλασιασμός της κάπαρης
Οι σπόροι της κάπαρης είναι πολύ σκληροί και δύσκολα ύδατο-διαπερατοί από το νερό ώστε να βλαστήσουν. Ο πολλαπλασιασμός, γίνεται με σπόρους, σε λάκκους με απόσταση 50 – 90cm. Τοποθετούμε 4-6 σπόρους με 5cm απόσταση μεταξύ τους σε κάθε λάκκο, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι θα βλαστήσει έστω ένας απ’ όλους.
Η κάπαρη και οι χρήσεις της
Ως καλλωπιστικό: Είναι δημοφιλές φυτό. Χρησιμοποιείται σε πρανή για τη συγκράτηση των εδαφών, με βασικά καλλωπιστικά στοιχεία τα γυαλιστερά φύλλα του και τα μεγάλα άνθη του. Χρησιμοποιείται σε άνυδρους πετρώδης κήπους, κυρίως στις Κυκλάδες και αλλού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και σε βραχόκηπους.
Ως αρωματικό: Τα άνθη της έχουν γλυκιά γεύση και όταν είναι ακόμη μπουμπούκια κόβονται και γίνονται τουρσί (νερό, αλάτι και ξύδι) κλεισμένα αεροστεγώς σε γυάλινα μπουκαλάκια, τα οποία μπορούν να διατηρηθούν ακόμη και για δύο χρόνια. Η κάπαρη χρησιμοποιείται ως καρύκευμα σε ψητά κρέατα και ψάρια. Τα μπουμπούκια και οι καρποί χρησιμοποιούνται ως συμπλήρωμα σε σαλάτες, σε πίτσες και σε διάφορους μεζέδες. Οι καρποί κάπαρης συμμετέχουν στην παρασκευή της διάσημης σάλτσας ταρτάρ.
Ως βότανο: Οι αρχαίοι κατανάλωναν τις ρίζες της κάπαρης για τη θεραπεία παθήσεων του ήπατος, των νεφρών, των αιμορροΐδων, του διαβήτη κ.λ.π Επίσης στην αρχαιότητα το θεωρούσαν ως αφροδισιακό. Είτε φρέσκια, είτε τουρσί η κάππαρη αποτελείται από 85% νερό, 6% υδατάνθρακες, 3% πρωτεΐνες και1,5% λιπαρά. Έχει πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε νάτριο.
Μια μερίδα των 30 γραμμαρίων περίπου, έχει 6 μόνον θερμίδες και περιέχει το 40% της ημερήσιας πρόσληψης σε νάτριο, χωρίς άλλα θρεπτικά συστατικά με σημαντική προσφορά. Τμήματα της ρίζας χρησιμοποιείται στη θεραπεία διαφόρων παθήσεων όπως αρθρίτιδες και ρευματισμοί. Τμήματα επίσης του φυτού χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών.
Μπορείτε επίσης να διαβάσετε:
- Γλυκάνισος, μυρωδικό της κουζίνας με έντονο άρωμα
- Βασιλικός, κλασσικό αρωματικό για τον κήπο και τη βεράντα
- Μαντζουράνα, αρωματικό φυτό για παρτέρια στον κήπο
- Ποικιλίες πιπεριάς από σπόρο
- Σέλινο, ένα αρωματικό λαχανικό της κουζίνας
- Βαλεριάνα, φαρμακευτικό βότανο της ελληνικής φύσης
- Ρίγανη – Origanum vulgare
- Άνηθος, φροντίδες και καλλιέργεια στον κήπο
- Θυμάρι ή θύμος (Τhymus vulgaris)
- Δενδρολίβανο – Rosmarinus officinalis
- Αρωματικά και λαχανικά σε σάκο φύτευσης
- Θρούμπι – Satureja thymbra
Leave A Comment