Είναι ίσως ο πιο γνωστός κάκτος και σίγουρα ο πιο συχνά απαντούμενος στους ελληνικούς κήπου. Το γένος Echinocactus περιλαμβάνει 6 είδη τα οποία εμφανίζουν μεγάλη ανάπτυξη με σφαιρικό συνήθως σχήμα. Η καταγωγή των ειδών είναι από το Μεξικό ή άλλες περιοχές της κεντρικής αμερικανικής ηπείρου. Ο Echinocactus grusonii είναι το πιο ξεχωριστό είδος των εχινόκακτων. Παρόλα αυτά υπάρχουν κι άλλα είδη με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Άλλα είδη λιγότερο εμπορικά είναι ο E. ingens, E. horizonthalonius, E. platyacanthus και άλλοι. Παλαιότερα στην οικογένεια Echinocactus είχαν ταξινομηθεί πάρα πολλα είδη που πλέον όμως ανήκουν σε άλλα γένη κάκτων.  Στην οικογένεια Cactaceae περιλαμβάνονται περισσότερα από 2500 είδη κακτοειδών. Η ονομασία Echinocactus προέρχεται από την ελληνική λέξη εχίνος που σημαίνει ακανθώδης, αγκαθωτός.

Μορφολογία του εχινόκακτου

Ο Echinocactus grusonii είναι σφαιρικός κάκτος που αναπτύσσεται πολύ εάν βρει κατάλληλες συνθήκες και χώρο, ξεπερνώντας και τη διάμετρο του 1 m. Έχει βελονοειδή αγκάθια χρυσοκίτρινου χρώματος. Και εμφανίζει έντονες νευρώσεις στο πλάι. Είναι φυτό με αργό ρυθμό ανάπτυξης. Τα άνθη των εχινόκακτου εμφανίζονται στην κορυφή του φυτού και μόνο σε φυτά μεγάλης ηλικίας που δέχονται άφθονα το ηλιακό φως. Όλα τα είδη εχινόκακτων έχουν ισχυρά αγκάθια και παράγουν κίτρινα ή ροζ άνθη σε σχήμα χωνιού. Το πλεονέκτημα όλων των κακτοειδών είναι ότι έχουν την ικανότητα να αποθηκεύουν νερό στους ιστούς τους, ώστε να επιβιώνουν σε περιόδους παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών, και χαμηλών επιπέδων ατμοσφαιρικής και εδαφικής υγρασίας.

Φροντίδες του εχινόκακτου στον κήπο

Οι εχινόκακτοι χρειάζονται άπλετο και άμεσο ηλιακό φως. Επιπλέον, καλύτερο είναι να φυτεύονται σε αμμώδη εδάφη, ή αμμοπηλώδη, με καλή αποστράγγιση. Τα βαριά αργιλώδη εδάφη που συγκρατούν υγρασία δεν επιτρέπουν στους κάκτους να αναπτύσσουν το ριζικό τους σύστημα και τελικά ξεραίνονται. Είναι πολύ ανθεκτικά καλλωπιστικά φυτά στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, στην ξηρασία καθώς επίσης και στους ξερούς ανέμους. Ακόμη, είναι αρκετά ανθεκτικά φυτά και στις χαμηλές θερμοκρασίες κατά τους χειμερινούς μήνες, αρκεί να μην ποτίζονται. Χρειάζονται λίγα ποτίσματα κατά τη διάρκεια του έτους. Συνήθως στις συνθήκες της χώρας μας, ποτίζονται μόνο από τα μέσα της άνοιξης μέχρι και το φθινόπωρο, τις κυρίως πρωινές ή απογευματινές ώρες. Εχινόκακτοι που είναι σε γλάστρες χρειάζονται πιο συχνό πότισμα. Η λίπανση μπορεί να επαναλαμβάνεται μια φορά το μήνα με υδατοδιαλυτό λίπασμα ή λίπασμα κατάλληλο για κάκτους. Γενικά, οι κάκτοι χρειάζονται περισσότερο φώσφορο και κάλιο και λιγότερο άζωτο.

Βραχόκηπος με κάκτους και παχύφυτα

Πολλαπλασιασμός του εχινόκακτου

Ο πολλαπλασιασμός των εχινόκακτων γίνεται με το σπόρο τους. Η σπορά πραγματοποιείται με τον ίδιο τρόπο, όπως και με τα υπόλοιπα ποώδη ή πολυετή φυτά. Σπέρνονται σε παλέτες οι οποίες συνήθως τοποθετούνται σε προστατευμένους χώρους, με θερμοκρασία 20-25οC. Η βλάστηση των σπόρων και η ανάπτυξη των νεαρών κάκτων γίνεται με αργό ρυθμό και η μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα μπορεί να γίνει τουλάχιστον μετά από 1 έτος.

Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν τον εχινόκακτο

Οι εχινόκακτοι και γενικά όλα τα είδη κάκτων είναι πολύ ανθεκτικά φυτά και όσον αφορά την προσβολή τους από έντομα, μύκητες ήάλλους φυτοπαρασιτικούς οργανισμούς. Μερικοί κάκτοι μπορεί να προσβληθούν, κυρίως τους ανοιξιλατικους μήνες από μυζητικά έντομα (αφίδες και κοκκοειδή), χωρίς όμως να προκαλούνται ζημιές στα φυτά. Σε περιπτώσεις που τμήματα χλωρωτικά τμήματα πάνω στους κάκτους το πιθανότερο είναι να χρειάζονται λίπανση ή μείωση των ποτισμάτων.

Φύτευση στον κήπο ή σε γλάστρα

  • Είναι τα πλέον κατάλληλα φυτά για κήπους με χαμηλή συντήρηση
  • Φυτεύονται σε βραχόκηπους και σε συνδυασμό με άλλα κακτοειδή και παχύφυτα
  • Διακοσμούν υπέροχα μεγάλα ή πλατιά φυτοδοχεία
  • Μικροί σε μέγεθος κάκτοι κατάλληλοι για διακοσμητικά φυτοδοχεία, στολίζουν τραπέζια σε βεράντες ή άλλα σημεία εσωτερικών και εξωτερικών χώρων

Αυτό που ουσιαστικά διαφοροποιεί τους κάκτους από τα υπόλοιπα φυτά είναι η «αρεόλη», ένα εξειδικευμένο όργανο όπου δύο οφθαλμοι είναι σχεδόν ενωμένοι και καλύπτονται από χνούδι και τριχίδια. Από εκεί παράγονται τα αγκάθια, τα άνθη και οι βλαστοί. Κάκτοι χωρίς αγκάθια υπάρχουν, αλλά ποτέ χωρίς αρεόλες.