Αιώνιουμ ή αιώνιο φυτό. Χαρακτηριστικά, φροντίδες, πολλαπλασιασμός

Αιώνιουμ ή αιώνιο φυτό: Παχύφυτο που αντέχει σχεδόν παντού.

Το αιώνιουμ ή αιώνιο φυτό όπως είναι επίσης γνωστό ανήκει στην αγαπημένη κατηγορία των παχύφυτων και μπορεί να αναπτυχθεί τόσο στον κήπο όσο και σε γλάστρες στο μπαλκόνι. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα γένος φυτών που περιλαμβάνει περίπου 35 είδη τα περισσότερα από τα οποία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα εξαιτίας των καλλωπιστικών χαρακτηριστικών τους.

Βοτανική ταξινόμηση: Τα γένος Aeonium ανήκει στην οικογένεια Crassulaceae. Από τα πιο δημοφιλή είδη του γένους είναι τα A. Arboretum, A. castello-paivae, A. lindleyi, A. nobile, A. canariense, A. Gorgoneum και άλλα.

Καταγωγή: Το Aeonium, αν και έχει ελληνικό όνομα οπό τη λέξη «Αιώνιος», δεν κατάγεται από τη χώρα μας. Τα περισσότερα είδη του γένους κατάγονται από τα Κανάρια Νησιά ενώ κάποια έχουν καταγωγή από τη Μαδέρα, το Μαρόκο και περιοχές της Ανατολικής Αφρικής.

Τοξικότητα: Τα είδη του γένους Aeonium δεν έχει παρατηρηθεί να είναι τοξικά για τα κατοικίδια.

Βοτανικά χαρακτηριστικά στο αιώνιο

Ύψος – Ανάπτυξη φυτού: Τα περισσότερα αιώνια έχουν όρθια ανάπτυξη, ωστόσο κάποια αναπτύσσονται και στα πλάγια. Υπάρχουν είδη χαμηλής ανάπτυξης όπως τα A. hawarthii και A. glutinosum που φτάνουν σε ύψος μέχρι τα 60 cm και είδη ψηλής ανάπτυξης όπως τα A. arboretum και A. gorgoneum που μπορεί να φτάσουν και τα 2 m σε ύψος.

Τα αιώνια μεγαλώνουν καθώς αναπτύσσονται τα νέα φύλλα και πέφτουν τα παλιά. Με την πτώση των φύλλων ένα κομμάτι του μίσχου μένει πάνω στο φυτό με αποτέλεσμα το στέλεχος που φέρει τα φύλλα να επιμηκύνεται.

Φύλλα: Τα φύλλα στο αιωνιο έχουν λεία επιφάνεια. Ωστόσο υπάρχουν και είδη όπως το χαμηλό A. tabuliforme που στα φύλλα τους έχουν μικρά τριχίδια. Συνήθως τα φύλλα είναι στρογγυλεμένα ενώ σε κάποια είδη καταλήγουν να είναι μυτερά στην άκρη. Σε όλα τα αιώνια τα φύλλα αναπτύσσονται πάνω σε στελέχη σε πυκνή διάταξη που σχηματίζει ροζέτα.

Το χρώμα των φύλλων μπορεί να είναι από κιτρινοπράσινο, ανοιχτό πράσινο μέχρι σκούρο πράσινο, ροζ, κόκκινο, καφέ, μοβ, μέχρι σχεδόν μαύρο. Το χρώμα εξαρτάται από την ποικιλία αλλά και από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η ένταση του ηλιακού φωτός και η υγρασία του εδάφους. Ακόμα, τα φύλλα μίας ροζέτας μπορεί να μην έχουν το ίδιο χρώμα και έτσι η ροζέτα να είναι εξωτερικά πράσινη και σταδιακά να γίνεται μοβ ή καφέ στο εσωτερικό της και το αντίθετο.

Άνθη: Τα άνθη στο αιώνιο είναι μικρά, δεν έχουν πέταλα και στο σχήμα μοιάζουν με μικρά αστεράκια. Αναπτύσσονται όλα μαζί από το κέντρο της κάθε ροζέτας σε εντυπωσιακές ανθοταξίας. Το χρώμα τους μπορεί να είναι κίτρινο, λευκό ή ροζ. Τα περισσότερα από τα αιώνια αναπτύσσονται για αρκετά χρόνια μέχρι να ανθίσουν και αφού ανθίσουν ξεραίνονται μιας και έχει τελειώσει ο βιολογικός τους κύκλος. Ευτυχώς αυτό δεν συμβαίνει ταυτόχρονα σε όλα τα στελέχη του φυτού και έτσι οι ροζέτες που άνθησαν ξεραίνονται ενώ οι υπόλοιπες συνεχίζουν να αναπτύσσονται.

Ρίζες: Τα αιώνια είναι φυτά που έχουν επιφανειακό ριζικό σύστημα και για αυτό χρειάζεται προσοχή στο πότισμά τους. Πολλές φορές δημιουργούν και εναέριες ρίζες από τα στελέχη που δημιουργούν οι μίσχοι των φύλλων.

Αιώνιουμ ή αιώνιο φυτό σε γλάστρα

Κατάλληλες συνθήκες για σωστή ανάπτυξη στο αιώνιο

Ρυθμός ανάπτυξης: Το αιώνιο έχει σχετικά μικρό ρυθμό ανάπτυξης. Τα περισσότερα φυτά χρειάζονται μία πενταετία για να αρχίσουν να ανθοφορούν.

Φως: Γενικά το αιώνιο αγαπά τον ήλιο αλλά προσαρμόζονται και στην ημισκιά. Στις περιοχές με πολύ θερμά και άνυδρα καλοκαίρια η μερική σκίαση είναι επιθυμητή. Στη φύση τα αιώνιουμ με σκούρα φύλλα αναπτύσσονται σε βραχώδεις περιοχές με άμεση έκθεση στον ήλιο, ενώ αυτά με πράσινα φύλλα αναπτύσσονται σε σημεία με λιγότερη ένταση φωτός. Τα αιώνιουμ που αναπτύσσονται σε γλάστρες ανάλογα με την ένταση του φωτός και την αλλαγή θέσης δημιουργούν και το χρώμα στα φύλλα τους. Αν το αιώνιο αναπτύσσεται σε εσωτερικό χώρο, πρέπει να τοποθετείται σε σημείο με αρκετό άμεσο ηλιακό φως.

Κλίμα – θερμοκρασία: Αγαπούν το ήπιο μεσογειακό κλίμα που δεν έχει ακραίες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις και δεν είναι πολύ ξηρό. Γενικά αναπτύσσονται καλά κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο ενώ το καλοκαίρι με τις υψηλές θερμοκρασίες και την ξηρασία, μοιάζουν να ληθαργούν. Γενικά δεν είναι ανθεκτικά στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

Έδαφος-Χώμα: Εξαιτίας του επιφανειακού ριζικού συστήματος που διαθέτουν χρειάζονται ένα χώμα που να κρατάει λίγη υγρασία και ταυτόχρονα να αποστραγγίζει καλά. Έτσι αντί για χώμα για κάκτους και παχύφυτα είναι προτιμότερο ένα ελαφρύ χώμα που να περιέχει τύρφη, περλίτη ή ζεόλιθο.

Υγρασία: Το αιώνιο είναι ανθεκτικό στην ξηρασία αλλά όχι όσο τα υπόλοιπα παχύφυτα. Έτσι το χώμα δεν θα πρέπει να παραμένει ξερό για μεγάλο διάστημα. Όταν αυτό συμβαίνει το φυτό αναπτύσσει πολλές εναέριες ρίζες και καμιά φορά πλαγιάζει ώστε οι ρίζες αυτές να ακουμπούν στο χώμα. Από την άλλη η πολύ υγρασία στο έδαφος θα οδηγήσει σε σάπισμα των ριζών και καταστροφή του φυτού.

Φροντίδες που χρειάζεται το αιώνιο

Πόσο συχνά ποτίζουμε το αιώνιο;

Το αιώνιο χρειάζεται αραιά ποτίσματα με μικρές δόσεις κάθε φορά. Ένας γενικός κανόνας είναι από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη το πότισμα να γίνεται όταν το χώμα σταματάει να είναι υγρό σε βάθος σε βάθος 2,5 -5 cm. Το καλοκαίρι το πότισμα πρέπει να είναι ελάχιστο καθώς το φυτό ληθαργεί και η υγρασία θα σαπίσει του ριζικό του σύστημα.

Πόσο συχνά βάζουμε λίπασμα στο αιώνιο;

Γενικά, τα φυτά δεν έχουν ιδιαίτερες ανάγκες λίπανσης, Για την ενίσχυση της βλάστησης μπορεί να εφαρμοστεί μικρή δόση ενός βασικού λιπάσματος τους ανοιξιάτικους και φθινοπωρινούς μήνες.

Πολύ εντυπωσιακό αιώνιο φυτό σε γλάστρα, περιμετρικά του μπαλκονιού και συνδυασμό και με άλλα παχύφυτα και ανθοφόρα καλλωπιστικά φυτά.

Πότε γίνεται το κλάδεμα στο αιώνιο;

Το αιώνιο δεν χρειάζεται κλάδεμα και συνήθως διατηρεί από μόνο του όμορφα σχήματα στην κόμη του. Παρ’ όλα αυτά αν χρειαστεί να περιοριστεί η ανάπτυξη μπορούν να αφαιρεθούν τα στελέχη που εμποδίζουν. Η περιποίηση γενικά περιορίζεται στην απομάκρυνση ξερών φύλλων που ίσως παραμένουν στο φυτό και στην αφαίρεση στελεχών που δεν έχουν σχηματιστεί καλά.

Πως γίνεται ο πολλαπλασιασμός στο αιώνιο

Τα Αιώνιουμ όπως και τα περισσότερα παχύφυτα πολλαπλασιάζονται εύκολα αγενώς με μοσχεύματα, δηλαδή με τμήματα του μητρικού φυτού, αφού δημιουργούν εύκολα ρίζες από τα στελέχη και τα φύλλα τους.

Ο πολλαπλασιασμός γίνεται ως εξής:

Από το μητρικό φυτό κόβουμε τμήματα του στελέχους (με μήκος περίπου 10 cm) μαζί με τη ροζέτα των φύλλων. Η κοπή των μοσχευμάτων πρέπει να γίνει και κοφτερό και καθαρό μαχαίρι.
Αφήνουμε τα μοσχεύματα σε πλάγια θέση για τρεις μέρες να στεγνώσουν μέσα σε ένα πιατάκι ή πάνω σε απορροφητικό χαρτί.
Γεμίζουμε μικρά γλαστράκια με καλή αποστράγγιση(ή δίσκους φύτευσης ακόμα και ποτηράκια μίας χρήσης αφού ανοίξουμε τρύπες στον πάτο) με ελαφρύ χώμα. Για τη σωστή σύσταση του χώματος μπορούν να αναμειχθούν χώμα κήπου και χώμα για παχύφυτα και κάκτους σε ίσες αναλογίες.
Φυτεύουμε τα μοσχεύματα σε τόσο βάθος ώστε να στέκονται όρθια μέσα στο μείγμα (περίπου το μισό στέλεχος θα είναι μέσα στο χώμα). Τοποθετούμε τα δοχεία φύτευσης σε χώρο με θερμοκρασία δωματίου (18-20 ^oC) και ηλιόλουστη θέση.
Ποτίζουμε. Το πότισμα πρέπει να είναι συχνό αλλά με μικρές δόσεις ώστε να μη στεγνώνει το χώμα αλλά να μην είναι και λασπερό. Αρκεί να παραμένει νωπό. Όσο αναπτύσσονται οι ρίζες σταδιακά ρυθμίζεται και το πότισμα.
Όταν το νεαρό φυτό έχει αναπτύξει αρκετό ριζικό σύστημα και μπορεί να βγει από το δοχείο φύτευσης χωρίς να διασκορπιστεί το χώμα, μπορεί να μεταφυτευτεί σε μεγαλύτερο γλαστράκι.

Καλλωπιστική αξία: Τα αιώνιουμ οφείλουν την καλλωπιστική τους αξία κυρίως στη μορφή αλλά και τα χρώματα που έχουν οι ροζέτες των φύλλων τους. Παρόλα αυτά τα είδη που είναι πιο δημοφιλή στην αγορά (όπως το A. arboreum) δημιουργούν και εντυπωσιακές ανθοταξίες.

Χρήσεις του αιώνιου στον κήπο, τη βεράντα και τους εσωτερικούς χώρους

Στον κήπο το αιώνιο φυτεύεται σε παρτέρια και αναβαθμούς μαζί με άλλα παχύφυτα, θάμνους και ανθοφόρες πόες. Ανάλογα με την ανάπτυξή του φυτού φυτεύται στην μπροστινή ή τις πίσω σειρές. Είναι επίσης, ιδανικό φυτό για φύτευση σε βραχόκηπους.
Σε μπαλκόνια και βεράντες το αιώνιο φυτεύεται σε μεγάλες ή μικρότερες στρογγυλές γλάστρες και ζαρντινιέρες, ενώ διακοσμητικά ταιριάζει μοναδικά σε πήλινα πιθάρια.
Σε εσωτερικούς χώρους φυτεύεται σε γλάστρες εσωτερικού χώρου σε ηλιόλουστες θέσεις. Ακόμα μπορούν να φυτευτούν σε επιτραπέζιες γλάστρες και κασπό ή να αποτελέσουν τμήμα μίας σύνθεσης.

Διαβάστε επίσης: