6 μυρωδικά φυτά της κουζίνας, από τον κήπο σας!

Έξι υπέροχα αρωματικά της κουζίνας, που η χρήση τους στη μαγειρική έχουν γευστικές και  φαρμακευτικές ιδιότητες. Η χρήση τους είναι καθημερινή και η καλλιέργειά τους, σχετικά εύκολη.

Άνηθος

Ο άνηθος (Anethum graveolens, Umbeliferae) είναι ποώδες, ετήσιο, αρωματικό φυτό που αντέχει στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Είναι αυτοφυές στις χώρες της Μεσογείου και καλλιεργείται σχετικά εύκολα  στη χώρα μας. Σε ύψος μπορεί να φτάσει το 1 m και ανθοφορεί από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Προτιμά τα ελαφρά αμμοπηλώδη εδάφη με καλή αποστράγγιση και τις ηλιόλουστες θέσεις. Αν το έδαφος έχει εμπλουτιστεί με compost δεν χρειάζεται επιπλέον λίπανση. Χρειάζεται τακτική άρδευση και μπορεί να αναπτυχθεί σε γλάστρες και ζαρντινιέρες. Η σπορά γίνεται τον Απρίλιο – Μάιο. Ο άνηθος βλαστάνει μετά από 15 μέρες περίπου και μπορεί να συγκομισθεί από τα μέσα του καλοκαιριού.

Στην κουζίνα θεωρείται ότι η χαρακτηριστική μυρωδιά του ανοίγει την όρεξη, ενώ σαν αφέψημα βελτιώνει την πέψη και είναι τονωτικό.

Βασιλικός

Ο βασιλικός (Ocimum basilicum, Labiate) είναι ίσως το πιο δημοφιλές αρωματικό της κουζίνας. Το όνομά του οφείλεται στον θρύλο που θέλει το φυτό να φύτρωσε στο σημείο που ο Μ. Κων/νος και η Αγ. Ελένη βρήκαν τον Τίμιο Σταυρό. Κατάγεται από την Ινδία αλλά καλλιεργείται στη Μεσόγειο από την αρχαιότητα. Το ύψος του κυμαίνεται από 30-90 cm ανάλογα με την ποικιλία και τις συνθήκες καλλιέργειας. Τοποθετείται σε ζεστές και ηλιόλουστες θέσεις, στον κήπο ή σε φυτοδοχεία και δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από 10^οC. Αρέσκεται σε εδάφη με αρκετή οργανική ουσία, υγρά και με καλή αποστράγγιση. Ο βασιλικός σπέρνεται το Μάρτιο – Απρίλιο όταν η θερμοκρασία είναι 18-20 ^οC. Ανθίζει όλο το καλοκαίρι και η αφαίρεση των ανθέων ενισχύει την ανάπτυξη νέων βλαστών. Τα φύλλα του μπορούν να καταναλωθούν ωμά ή να αποξηραθούν για να διατηρηθούν.

Ο βασιλικός είναι χαρακτηριστικό αρωματικό της Μεσογειακής κουζίνας και ταιριάζει μοναδικά με την τομάτα.

Δυόσμος

Ο δυόσμος (Mentha pulegium, Labiate) είναι πολυετές, θαμνώδες φυτό με έντονο άρωμα και πλούσιο σε αιθέρια έλαια. Η μεγάλη χρήση του στην κουζίνα φαίνεται και από τα πολλά ονόματα που του έχουν αποδοθεί σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Ο δυόσμος λέγεται και φλισκούνι, βληχώνι, γλυφώνι, αγιασμός. Έχει εδαφοκαλυπτική ανάπτυξη και σε ύψος μπορεί να φτάσει 10-40 cm. Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε δροσερά, βαθιά και πλούσια εδάφη. Χρειάζεται συχνά ποτίσματα αλλά αν το έδαφος δεν έχει καλή αποστράγγιση, μειώνεται η διάρκεια ζωής του φυτού. Τοποθετείται σε ηλιόλουστα αλλά όχι πολύ ζεστά σημεία. Στη σκιά τα φύλλα του έχουν πιο ανοιχτό χρώμα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο την άνοιξη αλλά και με διαίρεση του φυτού.

Στην κουζίνα χρησιμοποιούνται τα φύλλα του φρέσκα, αποξηραμένα ή σαν αφέψημα. Έχει χωνευτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες.

Μαϊντανός

Ο Μαϊντανός (Petroselinum crispum, Umbelliferae) είναι διετές ποώδες αρωματικό φυτό που συνοδεύει πολλά φαγητά και ωμές σαλάτες, χαρίζοντας δροσερή αναπνοή. Κατάγεται από τη Δ. Ασία και τη Ν. Ευρώπη και αυτοφύεται στις χώρες της Μεσογείου. Σε ύψος φτάνει τα 30 cm αλλά το δεύτερο χρόνο της ζωής του, οπότε και ανθίζει, μπορεί να φτάσει σε ύψος το 1 m. Απαιτεί πολύ πλούσια εδάφη, υγρά και με καλή αποστράγγιση. Προτιμά τις ημισκιερές θέσεις αφού δεν αντέχει την πολλή ζέστη και θέλει συχνά ποτίσματα. Η σπορά γίνεται σε μικρό βάθος από το Μάρτιο μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, στο έδαφος, σε γλάστρες ή σε ζαρντινιέρες. Η συγκομιδή του μαϊντανού μπορεί να είναι συνεχής, γιατί ο μαϊντανός έχει την ικανότητα να παράγει νέους βλαστούς πολύ γρήγορα. Επιπλέον η τακτική συγκομιδή εμποδίζει την παραγωγή σπόρου.

Στην κουζίνα ο μαϊντανός χρησιμοποιείται ως γαρνιτούρα. Έχει διουρητικές ιδιότητες και τα φύλλα του είναι πλούσια σε σίδηρο και βιταμίνη C.

Μάραθος

Ο μάραθος (Foeniculum vulgare, Urticaceae) είναι ετήσιο ή διετές ποώδες φυτό, ανάλογα με την περιοχή και τις συνθήκες καλλιέργειας. Θεωρείται ιθαγενές των ακτών της Μεσογείου αλλά αυτοφύεται σε πολλά μέρη του κόσμου, ειδικά σε παραθαλάσσιες και παραποτάμιες περιοχές. Έχει γρήγορη ανάπτυξη και μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 2 m. Αναπτύσσεται καλά σε εδάφη με πολύ οργανική ουσία και καλή αποστράγγιση. Έχει μέτριες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία και έτσι δε χρειάζεται λιπάνσεις στα εδάφη που έχουν εμπλουτιστεί με compost. Το πότισμα πρέπει να είναι τακτικό αλλά όχι υπερβολικό. Η σπορά του μάραθου γίνεται το Φεβρουάριο- Μάρτιο σε καλά προετοιμασμένο έδαφος, ενώ δεν αναπτύσσεται το ίδιο καλά σε φυτοδοχεία.

Στην κουζίνα τα φύλλα του μάραθου χρησιμοποιούνται ως γαρνιτούρα και η ρίζα του βράζεται και σερβίρεται ως λαχανικό.

Ρίγανη

Η Ρίγανη (Oregano vulgare, Labiatae) είναι πολυετές αρωματικό φυτό που ανήκει στα φρύγανα. Η ρίγανη είναι φυτό της Μεσογείου και αναπόσπαστο αρωματικό της μεσογειακής κουζίνας. Έχει όρθια ανάπτυξη και φτάνει σε ύψος τα 50-60 cm. Φυτρώνει μόνο του σε βραχώδεις περιοχές και αναπτύσσεται καλά σε όλα τα εδάφη με καλή αποστράγγιση. Αξιοποιεί ακόμα και τα ασβεστούχα εδάφη, ενώ όταν δεν λιπαίνεται αποκτά εντονότερο άρωμα. Προτιμά τις ηλιόλουστες θέσεις. Η σπορά γίνεται την άνοιξη και τα φύλλα μπορούν να συγκομίζονται όλο το καλοκαίρι. Μπορεί να φυτευτεί και σε γλάστρα ή ζαρντινιέρα με βάθος τουλάχιστον 20 cm. Στις περιοχές με πολύ κρύο, θέλει προστασία καθώς υπάρχει κίνδυνος να παγώσει η ρίζα. Η ρίγανη διατηρεί το άρωμά της και μετά την αποξήρανση.

Η ρίγανη θεωρείται χωνευτική και διεγερτική. Ωστόσο η εκτεταμένη χρήση της στην κουζίνα οφείλεται στο μοναδικό και έντονο άρωμά της.