Τριανταφυλλιά κλάδεμα, πολλαπλασιασμός, φύτευση

Τριανταφυλλιά η βασίλισσα του κήπου

Έφη Νυδριώτη
Γεωπόνος ΓΠΑ – M.Sc. Αρχιτέκτων Τοπίου
greenconcept – Μελέτη, σχεδιασμός, κατασκευή εξωτερικών χώρων
info@greenconcept.gr – Τηλ. επικοινωνίας: 6973813896

Η τριανταφυλλιά είναι πολυετής φυλλοβόλος θάμνος. Εξαιτίας της σπουδαιότητας του φυτού, έχουν δημιουργηθεί περισσότερες από 20.000 ποικιλίες και υβρίδια. Οι τριανταφυλλιές καλλιεργούνταν από τα αρχαία χρόνια, καθώς υπάρχουν αναφορές σε αυτές από τον Ησίοδο και τον Ηρόδοτο. Διαχρονικά οι τριανταφυλλιές είναι από τα πιο δημοφιλή φυτά στους κήπους, τις αυλές, τα μπαλκόνια, τα πάρκα και τους δημόσιους χώρους. Η καλλωπιστική τους αξία οφείλεται κυρίως στα υπέροχα λουλούδια και την παρατεταμένη περίοδο ανθοφορίας. Εκτός από την κηποτεχνία τα τριαντάφυλλα είναι και τα πιο δημοφιλή λουλούδια στην ανθοδετική και τους στολισμούς.

Τριανταφυλλιά: Χαρακτηριστικά του φυτού

Το ύψος της τριανταφυλλιάς, ανάλογα με την ποικιλία κυμαίνεται από 0,20cm – 3m. Κατά μήκος των βλαστών υπάρχουν πολλά αγκάθια. Τα φύλλα της είναι σύνθετα με 5 – 7 φυλλάρια. Τα άνθη της μπορεί να είναι απλά, διπλά, ημίδιπλα, μικρού μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους, μονόχρωμα ή πολύχρωμα. Επίσης υπάρχουν πολλές αρωματικές ποικιλίες. Ανάλογα με το μέγεθος και τον αριθμό των ανθέων ανά βλαστό, οι τριανταφυλλιές διακρίνονται σε υβρίδια τσαγιού, πολυανθείς (floribunda) και σε μεγανθείς. Επιπλέον ανάλογα με το μεγέθους τους, κατατάσσονται ως μίνι, θαμνώδεις, δεντρώδεις, και αναρριχώμενες ποικιλίες.

Μινιατούρες τριανταφυλλιές (νάνες): μικρό μέγεθος έως 40 cm ύψος. Έχουν πολλά άνθη επίσης μικρά σε μέγεθος και ανθίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να υπάρχει ένα άνθος ή πολλά μαζί στην άκρη του στελέχους. Είναι ποικιλίες κατάλληλες για φυτοδοχεία και παρτέρια.
Θαμνώδεις τριανταφυλλιές: Έχουν ύψος μέχρι 2 m. Αναπτύσσουν χαμηλό κεντρικό κορμό, με πλάγιους βραχίονες που σε αυτούς αναπτύσσονται οι νέοι βλαστοί. Είναι αυτές οι τριανταφυλλιές που απαντώνται πιο συχνά σε κήπους και πάρκα.
Δενδρώδεις τριανταφυλλιές: Σε ύψος φτάνουν τα 1,5 – 2 μέτρα. Διακρίνονται από τις θαμνώδεις στο ότι σχηματίζουν μακρύ κεντρικό κορμό, όπου πάνω σε αυτόν αναπτύσσονται τα υπόλοιπα στελέχη, βλαστοί και άνθη.
Αναρριχώμενες τριανταφυλλιές: Ξεπερνούν σε ύψος τα 2-3 μέτρα και έχουν την ικανότητα να αναρριχώνται σε τοίχους ή κολώνες. Χρειάζονται πάντα κατάλληλη υποστύλωση και δέσιμο των βλαστών, σε κάποια σταθερά σημεία.

Τριανταφυλλιά: Έδαφος, θέση, φροντίδες

Για καλύτερη ανάπτυξη και άνθηση των φυτών καλό είναι να φυτεύονται σε γόνιμα εδάφη, καλά αποστραγγιζόμενα και πλούσια σε οργανική ουσία. Παρόλα αυτά οι τριανταφυλλιές μπορούν να αναπτυχθούν και σε πιο φτωχά εδάφη. Η προσθήκη compost στο έδαφος κατά το τέλος του χειμώνα, ενισχύει πολύ στην ανάπτυξη. Η εφαρμογή οργανικών λιπασμάτων από τα μέσα της άνοιξης επίσης εξασφαλίζει τη σωστή ανάπτυξη των τριανταφυλλιών.

Επιπλέον οι τριανταφυλλιές αναπτύσσονται καλύτερα όταν φυτεύονται σε ηλιαζόμενες θέσεις, αλλά αντέχουν και σε ημισκιερά σημεία. Είναι φυτά ανθεκτικά τόσο στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα όσο και στις υψηλές του καλοκαιριού.

Σε ό,τι αφορά το πότισμα η τριανταφυλλιά απαιτεί τακτικές αρδεύσεις από τα μέσα της άνοιξης και κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Χρειάζεται προσοχή στην αποστράγγιση του εδάφους. Εδάφη που συγκρατούν πολύ νερό ή φυτοδοχεία που το νερό δεν απομακρύνεται εύκολα μετά το πότισμα, μπορεί να προκαλέσουν καχεκτική ανάπτυξη και σε πιο ακραίες περιπτώσεις φυλλόπτωση, ανθόπτωση και άνθη με άτονους χρωματισμούς. Συχνά μετά το πότισμα μπορεί να ακολουθεί ελαφρύ σκάλισμα για απομάκρυνση των ζιζανίων και αερισμό του εδάφους.

Κλάδεμα τριανταφυλλιάς

Κλάδεμα σε 5 στάδια για την τριανταφυλλιά.

Το κλάδεμα της τριανταφυλλιάς είναι από τις πιο βασικές εργασίες που δεν πρέπει να παραλείπονται, για την καλή ανάπτυξη και μεγάλη ανθοφορία της τριανταφυλλιάς. Καλύτερη περίοδος κλαδέματος του φυτού είναι το τέλος του χειμώνα και πιο συγκεκριμένα από το τέλος Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου μέχρι και τις αρχές – μέσα Μαρτίου. Οπωσδήποτε το κλάδεμα θα πρέπει να γίνεται πριν τα φυτά αρχίσουν να βλαστάνουν. Τα εργαλεία (κλαδευτήρια – πριόνια) που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι καθαρά, για να μην μεταφέρουν ασθένειες στο φυτό. ΠΡΟΣΟΧΗ τα προϊόντα κλαδέματος (κλαδιά – φύλλα – άνθη), δεν χρησιμοποιούνται για την παρασκευή compost.

Κατά το κλάδεμα αρχικά αφαιρούνται τα ξεραμένα φύλλα ή άνθη που έχουν παραμείνει στο φυτό από την προηγούμενη περίοδο καθώς και οι παραφυάδες που έχουν βγει στην βάση του φυτού.
Στη συνέχεια αφαιρούνται οι νεκροί, κατεστραμμένοι βλαστοί που δεν πρόκειται να δώσουν νέα βλάστηση, καθώς και τα λεπτά και στραβά κλαδιά, που γενικά διαφοροποιούν το σχήμα του φυτού.
Ακολουθεί το κλάδεμα των υγιών βλαστών ανάλογα με το είδος της τριανταφυλλιάς. Στις θαμνώδεις και δενδρώδεις τριανταφυλλιές αφαιρούνται περίπου τα 2/3 του μήκους τους των βλαστών.
Στις αναρριχώμενες ποικιλίες συνήθως κλαδεύουμε τους βλαστούς στα 5 εκατοστά, από τα διετή κλαδιά που εκφύονται.
Κατά την περίοδο βλάστησης και άνθησης των φυτών θα πρέπει να αφαιρούνται τα υπερώριμα άνθη, διότι μειώνουν την ανθοφορία. Επιπλέον, στα μέσα του καλοκαιριού μπορεί να γίνει ένα ελαφρύ κλάδεμα, που ουσιαστικά αποσκοπεί στην αφαίρεση των λεπτών, αδύναμων ή ξεραμένων βλαστών.

Πολλαπλασιασμός της τριανταφυλλιάς

Ο πολλαπλασιασμός της τριανταφυλλιάς είναι από τις πιο δημιουργικές διαδικασίες στον κήπο. Οι τριανταφυλλιές πολλαπλασιάζεται με σπόρο, μοσχεύματα και με εμβολιασμό. Πιο συχνά χρησιμοποιούνται η λήψη μοσχευμάτων και ο εμβολιασμός.

Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα δεν είναι πάντα επιτυχής μέθοδος, καθώς το ποσοστό ριζοβολίας των μοσχευμάτων εξαρτάται από την ποικιλία. Γενικά, οι πολυανθείς (floribunda) ποικιλίες, ριζοβολούν πιο εύκολα από τα υβρίδια τσαγιού. Τα μοσχεύματα πρέπει να είναι σκληρού ξύλου, από μεσαίο τμήμα των βλαστών, όπου λαμβάνονται συνήθως το φθινόπωρο. Στην πράξη, τις περισσότερες φορές γίνεται λήψη μοσχευμάτων κατά το χειμερινό κλάδεμα όμως το ποσοστό που θα ριζώσει θα είναι ακόμη χαμηλότερο. Το μήκος του μοσχεύματος πρέπει να είναι περίπου 20cm. και να περιλαμβάνει 4-6 γόνατα. Ενώ στην πάνω μεριά των μοσχευμάτων η τομή κλαδέματος πρέπει να είναι λοξή, στην κάτω μεριά πρέπει να είναι κάθετη στο βλαστό. Η χρήση ορμόνης ριζοβολίας βοηθάει αυξάνει τα ποσοστά επιτυχία του πολλαπλασιασμού με μοσχεύματα.

Παρόλο που η τριανταφυλλιά είναι από τα φυτά που ο εμβολιασμός τους θεωρείται εύκολος, η επιτυχία του εμβολιασμού εξαρτάται από την εμπειρία και την δεξιοτεχνία του εμβολιαστή. Ο εμβολιασμός για τον πολλαπλασιασμό των διάφορων ποικιλιών, γίνεται πάνω σε υποκείμενο άγριας τριανταφυλλιάς. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι του εγκεντρισμού και του ενοφθαλμισμού. Έχει παρατηρηθεί ότι σε κάποιες περιπτώσεις τα εμβολιασμένα φυτά είναι πιο ευαίσθητα στις χαμηλές θερμοκρασίες σε σχέση με τα αυτόριζα.

Φύτευση τριανταφυλλιάς στον κήπο

Οι νάνες ποικιλίες φυτεύονται ομαδικά και πυκνά δημιουργώντας εντυπωσιακά παρτέρια, μπορντούρες και ανθικά πλαίσια. Επιπλέον μπορούν να φυτευτούν και σε πήλινα φυτοδοχεία.
Οι θαμνώδεις και δενδρώδεις τριανταφυλλιές φυτεύονται ομαδικά σε παρτέρια, δημιουργούν χαμηλούς φράχτες ή φυσικά χωρίσματα στον κήπο. Επιπλέον φυτεύονται μεμονωμένα στις άκρες του χλοοτάπητα. Οι δενδρώδεις τριανταφυλλιές φυτεύονται και σε φυτοδοχεία τοποθετημένα κατά μήκος διαδρόμων, σε κήπους, βεράντες και ταράτσες.
Οι αναρριχώμενες τριανταφυλλιές καλύπτουν τοίχους, συρματοπλέγματα, κολώνες ή άλλα αντιαισθητικά σημεία. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πέργολες, καλύπτοντας τες ολόκληρες ή τμηματικά.

Γνωρίζετε ότι… οι αρχαίοι Φοίνικες, με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία είχαν χαράξει στα νομίσματα τους, το τριαντάφυλλο. Πολλοί αρχαίοι μύθοι αποδίδονται στην τριανταφυλλιά. Στην αρχαία Ελλάδα, οι περισσότερες παραλαγές του μύθου σχετίζονται με την όμορφη και έξυπνη νέα Ροδάνθη, την οποία για να την προφυλάξει η θεά Άρτεμη από τους μνηστήρες της, τη μεταμόρφωσε σε τριανταφυλλιά με πολλά άνθη.

Διαβάστε επίσης: