Βασικές γνώσεις για την καλλιέργεια της ρίγανης, τις ιδιότητες της και τη χρήση.

Η ρίγανη (Ορίγανον το κοινόν, Origanum vulgare) είναι αρωματικό ποώδες, πολυετές, ιθαγενές και θαμνώδες φυτό της Μεσογείου και της Κεντρικής Ασίας. Ανήκει στο γένος Origanum της οικογένειας Lamiaceae. Ο όρος «Ρίγανη» αναφέρεται κυρίως στο χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που έχουν κάποια φυτά, των όποιων το αιθέριο έλαιο χαρακτηρίζεται από υψηλά ποσοστά καρβακρόλης (μη κρυσταλλοποιούμενης φαινόλης).

Στην Ελλάδα, το πιο διαδεδομένο είδος φαίνεται να είναι το Origanum vulgare ssp. hirtum (Εικόνα 1) του οποίου η ποιότητα θεωρείται η καλύτερη παγκοσμίως. Η καλλιέργεια της ρίγανης εντοπίζεται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία. Οι κυριότερες χώρες προορισμού των ελληνικών εξαγωγών είναι οι Η.Π.Α και η Γερμανία ενώ οι εισαγωγές προέρχονται από την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.

 

Καλλιέργεια ρίγανης (Origanum vulgare)

Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης της ρίγανης (ssp. hirtum) είναι 18-22 °C με όρια ανάπτυξης 4-33 °C, ενώ το ριζικό της σύστημα σε καλά αναπτυγμένα φυτά αντέχει σε θερμοκρασίες αέρα -25°C έως +42 °C. Άριστη τιμή pΗ εδάφους είναι 6-8, αλλά αναπτύσσεται καλά και σε υψηλότερες τιμές pΗ, όπως πολλές φορές είναι των ασβεστούχων εδαφών, αρκεί να μην νεροκρατούν.

Η ύπαρξη τυχόν αδιαπέραστου εδαφικού ορίζοντα καθιστά τον αγρό ακατάλληλο για την εγκατάσταση φυτείας ρίγανης. Η καταλληλότερη εποχή για την καλλιέργειας του φυτού είναι το φθινόπωρο (Οκτώβριος-Νοέμβριος) ή αρχές της άνοιξη (Φεβρουάριος-Μάρτιος). Το φθινόπωρο, μετά τις πρώτες βροχές, είναι η πλέον κατάλληλη εποχή για τις ελληνικές ρίγανες.

Η συγκομιδή της ρίγανης γίνεται μια φορά στο στάδιο της πλήρους άνθησης, με την κοπή όλου του υπέργειου τμήματος σε ύψος 8-10 εκ. από το έδαφος. Η κοπή γίνεται με χορτοκοπτικό ή με το χέρι.

Ιδιότητες και χρήσεις της ρίγανης

Οι κύριες χρήσεις της ρίγανης και των αιθέριων ελαίων της είναι:

  • Στην μαγειρική, σαν φρέσκα ή αποξηραμένα αρτύματα, βότανα, καρυκεύματα και μπαχαρικά.
  • Στην αρωματοποιία, σε καλλυντικά και προϊόντα προσωπικής υγιεινής, είτε απευθείας σαν κύρια και βασικά συστατικά είτε σαν πρώτες ύλες για την εκχύλιση και τη σύνθεση ειδικών αρωματικών ουσιών.
  • Στη βιομηχανία τροφίμων σαν αρωματικά, βελτιωτικά.
  • Στην ιατρική και την κτηνιατρική σαν συστατικά σκευασμάτων.
  • Στη γεωργία σαν φυσικά προστατευτικά μέσα.

 

Κείμενα:
Χρύσα Πανταζοπούλου
M.Sc. Γεωπόνος Γ.Π.Α.
xrysapadazo@yahoo.gr

 

Διαβάστε επίσης: