Συμβουλές για να έχετε τις πιο όμορφες ορχιδέες στο σπίτι και τη βεράντα σας
Κείμενο: Πάνος Λαμπρόπουλος – Γεωπόνος ΓΠΑ M.Sc.
Οι ορχιδέες είναι μια από τις μεγαλύτερες οικογένειες φυτών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μεγάλη εμπορική και καλλωπιστική αξία. Η οικογένεια Orchidaceae περιλαμβάνει περισσότερα από 750 γένη και πάνω από 30.000 ποικιλίες και υβρίδια.
Καλλιεργούνται σε πολλές τροπικές και άλλες χώρες του κόσμου και επιτυγχάνεται σημαντική παραγωγή τόσο δρεπτού άνθους (κομμένου λουλουδιού), όσο και γλαστρικού φυτού ενώ η ζήτηση τους έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Μερικά από τα πιο γνωστά γένη που χρησιμοποιούνται στην εμπορική καλλιέργεια της ορχιδέας είναι τα εξής: Cymbidium, Phalaeonopsis, Dendrobium, Vanda, Paphiopedilum, Oncidium, Cattleya, Aranda, Aranthera.
Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ειδών και της ποικιλομορφίας που παρουσιάζει η οικογένεια Orchidaceae η καταγωγή των φυτών αυτών δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε μια μόνο περιοχή στον κόσμο.
Πολλά εμπορικά είδη ορχιδέας κατάγονται από τις τροπικές χώρες. Στη χώρα μας συναντάμε αυτοφυή φυτά τα οποία αντιπροσωπεύονται κυρίως από τα γένη Orchis, Ophris και Serapias. Το είδος Vanilla fragrans είναι μια ορχιδέα που οι καρποί της είναι πλούσιοι σε «βανιλλίνη» και χρησιμεύουν για την παραγωγή της βανίλιας εμπορίου.
Η ορχιδέα ως κομμένο λουλούδι
Ο χρόνος που διαρκεί το άνθος μιας ορχιδέας μετά την κοπή του από το φυτό εξαρτάται τόσο από την ποικιλία αλλά και από την χρήση και την φροντίδα που θα δεχθούν τα άνθη μετά τη συλλογή και παραλαβή τους. Τα κομμένα λουλούδια θα πρέπει να εμφανίζουν μεγάλη διάρκεια άνθησης, καλό άνοιγμα άνθους, να έχουν καθαρό χρώμα και να μην φέρουν σημάδια ή προσβολές από έντομα ή μύκητες.
Πολύ σημαντική είναι η συντήρηση των φυτών από τη στιγμή που θα τα παραλάβετε. Τα φυτά θα πρέπει να βρίσκονται σε χώρους στους οποίους να μην παρατηρείται σημαντική διακύμανση της θερμοκρασίας (χρειάζονται μια σταθερή θερμοκρασία, με καταλληλότερες από 10 – 16 oC), να μην δέχονται άμεσα το ηλιακό φως και να μην εκθέτονται σε καυσαέρια ή στον καπνό του τσιγάρου. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να υπάρχουν στους χώρους συντήρησης διάφοροι καρποί φρούτων, διότι λόγω της αύξησης της ποσότητας αιθυλενίου μειώνεται ο χρόνος ζωής των ανθέων.
Φυτά του γένους Paphiopedilum θα πρέπει να συντηρούνται σε θερμοκρασίες από 12-15 oC, ενώ η παρουσία του καπνού από τσιγάρο μπορεί να προκαλέσει αποχρωματισμό του άνθους.
Σε περιπτώσεις που εμφανίζονται συμπτώματα μαρασμού του άνθους, οι βλαστοί θα πρέπει να τοποθετούνται αμέσως σε δοχείο με χλιαρό νερό και σε δροσερό μέρος (όχι σε ψυγείο) και ταυτόχρονα να απομακρύνονται τα φυτά από τον ήλιο.
Στις ορχιδέες του γένους Cymbidium ο βλαστός δεν θα πρέπει να καρφώνεται κατευθείαν στο σφουγγάρι, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται αμπούλα νερού. Όταν χρησιμοποιείται σε μπουκέτα ο βλαστός πρέπει να κόβεται πλάγια και να τοποθετούνται σε δοχείο με χλιαρό νερό.
Σε διάφορες ορχιδέες όπως Cymbidium, Cattleya, Phalaenopsis Paphiopedilum και Vanda αμέσως μετά την παραλαβή τους θα πρέπει να αφαιρούνται οι αμπούλες νερού, να κόβονται ένα εκατοστό περίπου πάνω από το τέλος του βλαστού και να τα τοποθετούνται σε δοχείο με χλιαρό νερό (θερμοκρασίας 38oC).
Εάν όμως πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε συνθέσεις με σφουγγάρι καλύτερα να μην αφαιρούνται οι αμπούλες και να ελέγχεται συχνά το νερό μέσα σε αυτές. Ειδικά για τις ορχιδέες Cymbidium τα κομμένα άνθη θα πρέπει να τοποθετούνται σε ψηλά ανθοδοχεία, για να στηρίζονται οι βλαστοί. Στην αντίθετη περίπτωση ο χρόνος ζωής του λουλουδιού μειώνεται σημαντικά, διότι το νερό δεν φτάνει εύκολα στα άνθη.
Σε ορισμένες ποικιλίες Cymbidium και Cattleya τα άνθη τους έχουν ένα ελαφρύ άρωμα, γεγονός που μπορεί να προσφέρει θετικά σε μια σύνθεση.
Ορχιδέες σε γλαστράκι
Οι ορχιδέες του γένους Dendrobium πρέπει να τοποθετούνται σε φωτεινά σημεία, αλλά δεν επιθυμούν το άμεσο ηλιακό φως. Επιπλέον, καλό είναι να ποτίζεται μια φορά την εβδομάδα. Η ποσότητα του νερού δεν θα πρέπει να είναι υπερβολική και να μην ξεχειλίζει, από το γλαστράκι. Μια άλλη εναλλακτική πρόταση είναι να βυθίζεται σε δοχείο με χλιαρό νερό, το ριζικό σύστημα του φυτού για λίγα λεπτά. Το φυτό αναπτύσσει ένα με δύο βλαστούς το χρόνο και ανθίζουν όταν έχουν φτάσει στην πλήρη ανάπτυξη τους.
Οι ορχιδέες του γένους Phalaenopsis ανθίζουν για αρκετούς μήνες, ενώ χρειάζεται πότισμα μια φορά την εβδομάδα, την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Οι Paphiopedilum ορχιδέες θα πρέπει να λιπαίνονται με ειδικό λίπασμα ορχιδέας 1-2 φορές ανά δύο εβδομάδες, κατά την περίοδο της ανάπτυξης τους και μια φορά ανά τέσσερις εβδομάδες κατά την περίοδο του χειμώνα.
Οι ορχιδέες του γένους Cattleya είναι πιο ανθεκτικές στις περιβαλλοντικές συνθήκες. Χρειάζονται νερό όταν το έδαφος είναι ξερό, ενώ δεν απαιτούν συχνά προσθήκη λιπάσματος.
Επιπλέον, θα πρέπει να ποτίζονται περίπου μια φορά την εβδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού, αναλόγως τις θερμοκρασιακές συνθήκες, με κατάλληλη ποσότητα νερού. Το νερό δεν θα πρέπει να είναι ούτε πολύ κρύο ούτε πολύ ζεστό.
Την περίοδο του χειμώνα η συχνότητα ποτίσματος μειώνεται σημαντικά και τα φυτά θα πρέπει να ποτίζονται μία φορά ανά 4 – 5 εβδομάδες. Ακόμη είναι πολύ βασικό να μην βρέχονται τα φύλλα και κυρίως τα άνθη. Είναι ευαίσθητα στα ρεύματα του αέρα και θα πρέπει να προστατεύονται, ή να τοποθετούνται σε πιο απήνεμα σημεία.
Διάρκεια ζωής των ανθέων
- Phalaenopsis, Oncidium, Paphiopedilum: Τα κομμένα άνθη τους διαρκούν 1 – 2 εβδομάδες. Οι ορχιδέες Phalaenopsis ως γλαστρικά φυτά διατηρούν τα άνθη τους για αρκετό καιρό.
- Vanda: Τα άνθη έχουν περίπου 3 εβδομάδες διάρκεια ζωής.
- Cymbidium: τα κομμένα άνθη του διαρκούν 4-6 εβδομάδες. Τα γλαστρικά φυτά ανθίζουν για 4 περίπου εβδομάδες
- Cattleya: τα κομμένα λουλούδια του διαρκούν για περίπου 1 – 2 εβδομάδες.
Σχετική Βιβλιογραφία
- Holland Flower. Ελληνική έκδοση. Φθινόπωρο 2003
- Orchids of the western great lakes region. Frederick W. Case, 1987.
- Encyclopedia Of Plants & Flowers. R.H.S. Fourth edition, 2006.
- The physiology of Tropical Orchids in Relation to the industry. Second edition. C.S. Hew and J.W.H. Yong 2004.
Leave A Comment