Λεξικό γεωπονικών-γεωτεχνικών εννοιών
Αναζητήστε διάφορους επιστημονικούς όρους γεωπονικών / γεωτεχνικών επιστημών για την οικολογία, το περιβάλλον, τη γεωργία και την κηποτεχνία.
Αγκάθια: Τα αγκάθια είναι μεταμορφωμένοι υπέργειοι ξυλοποιημένοι βλαστοί, χωρίς φύλλα. Η μεταμόρφωση αυτή φαίνεται να υφίσταται σε πολλά φυτικά είδη ως προσαρμογή των φυτών σε ξηροθερμικές συνθήκες ή ως όργανο άμυνας.
Αλληλοπάθεια: Είναι το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο ένα φυτό παράγει και αποβάλλει στο έδαφος μία ή περισσότερες χημικές ουσίες που παρεμποδίζουν την φυσιολογική ανάπτυξη άλλων γειτονικών του φυτών.
Ασβεστόφιλα & ασβεστόφοβα φυτά: Τα κλωστικά είναι φυτά που μπορούν να αναπτυχθούν ικανοποιητικά σε αλκαλικά εδάφη με υψηλό pH (pH > 7-8,3). Το χαρακτηριστικό των εδαφών αυτών είναι ότι ορισμένα ανόργανα συστατικά δεν είναι διαθέσιμα για τα φυτά, διότι δεν μπορούν να διαλυθούν (εξαιτίας των εδαφικών συνθηκών) και έτσι δεν απορροφούνται από τα φυτά. Τα εδάφη αυτά είναι τα ασβεστώδη εδάφη, που χαρακτηρίζονται από την παρουσία υψηλών ποσοστών ανθρακικού ασβεστίου. Ορισμένα φυτά (ασβεστόφιλα) μπορούν και αναπτύσσονται σε αυτά τα εδάφη όπως τα ψυχανθη (μηδική, φακές, φασόλι κ.α.) , η φιστικιά ενώ από τα καλλωπιστικά το σκυλάκι, οι ίριδες, η βουτλέϊα, πυξάρι, κισσός και σάλβια. Σε αντίθεση τα ασβεστόφοβα (calcifuges) αναπτύσσονται σε όξινα εδάφη (με χαμηλό pH), φτωχά σε ασβέστιο. Συνήθως τα εδάφη αυτά είναι ιδιαίτερα προβληματικά και καθίσταται παραγωγικά ύστερα από βελτίωση.
Αυτότροφοι οργανισμοί: Λέγονται αλλιώς και παραγωγοί. Είναι οι οργανισμοί που έχουν τη ικανότητα να συνθέτουν την τροφή τους από ανόργανα στοιχεία, μέσω της ηλιακής ενέργειας ή χημικής. Τέτοιοι οργανισμοί είναι τα φυτά, τα άλγη και ορισμένα βακτήρια.
Βοτανικό όνομα: Είναι το επιστημονικό όνομα ενός φυτικού είδους. Το βοτανικό όνομα αποτελείται από δύο λέξεις όπου η πρώτη δηλώνει το γένος και που ανήκει το φυτό και το δεύτερο είναι το είδος.
Γυμνόριζα δένδρα: Τα φυτά αυτά που πωλούνται από τα φυτώρια μόνο με ρίζα, χωρίς την παρουσία χώματος και μπορούν να φυτευτούν στην τελική τους θέση μέσα στον χειμώνα, πριν την έκπτυξη των οφθαλμών και των νέων φύλλων. Φυτά που φυτεύονται γυμνόρια είναι τα φυλλοβόλα οπωροφόρα δένδρα.
Δενδοκομείο: Ένας κήπος ή θερμοκήπιο με μια μεγάλη συλλογή από δέντρα και θάμνους, οπωροφόρα ή καλλωπιστικά, που καλλιεργούνται κυρίως για επιστημονικούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Διετή φυτά: Είναι τα φυτά αυτά που ολοκληρώνουν το βιολογικό τους κύκλο σε δύο χρόνια. Συνήθως τα φυτά αυτά παράγουν άνθη και σπόρους το δεύτερο χρόνο της ζωής τους. Τέτοια φυτικά είδη είναι ο μαϊντανός, το καρότο, το σέλινο.[/toggle]
Ετήσια ποώδη φυτά: Είναι τα φυτά αυτά που εμφανίζουν κύκλο ζωής που διαρκεί το πολύ ένα έτος, από το σπόρο μέχρι την άνθιση και την παραγωγή νέων σπόρων. Συχνά πολυετή φυτά, αντιδρούν σαν ετήσια, ανάλογα τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν, στην περιοχή που θα φυτευτούν.
Ζιζάνια: Είναι ένας γενικός όρος που χαρακτηρίζει όσα φυτά, φυτρώνουν σε καλλιεργούμενες εκτάσεις και προκαλούν προβλήματα στη κανονική ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών. Τα ζιζάνια μπορεί να είναι αυτοφυή ή καλλιεργούμενα φυτά παλιότερης καλλιέργειας. Τα ζιζάνια προκαλούν προβλήματα στις καλλιέργειες μειώνοντας τις αποδόσεις, προκαλώντας ανταγωνισμό μεταξύ των φυτών, μείωση της ποιότητας, αύξηση του κόστους παραγωγής, αύξηση των προσβολών από έντομα και ασθένειες, προβλήματα κατά τη συλλογή.
Κλωστικά φυτά: Ως κλωστικά χαρακτηρίζονται τα φυτά αυτά μετά τη συλλογή του καρπού τους και έπειτα από επεξεργασία παράγονται παράγονται κλωστικές ίνες που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία για παραγωγή ρουχισμού και υφασμάτων. Τέτοια φυτά είναι φυσικά το βαμβάκι καθώς επίσης, το λινάρι και η κλωστική κάνναβη. Λιγότερης σημασίας κλωστικά φυτά είναι η αγάυη, το Jute (κόρχορος) και η ράφια.[/toggle]
Μπονσάι (bonsai): Είναι η τέχνη της δημιουργίας φυτών σε μικρά φυτοδοχεία.
Οικοσύστημα: Ως οικοσύστημα ορίζεται ένα λειτουργικό σύστημα που περιλαμβάνει βιοτικούς (έμβυους οργανισμούς) και αβιοτικούς παράγοντες (κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες), και οι παράγοντες αυτοί αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Προβληματικά εδάφη (FAO): Τα προβληματικά εδάφη είναι εδάφη που λόγω εξελικτικών συνθηκών αναπτύσσονται συνθήκες που δυσκολεύουν ή αποτρέπουν την ανάπτυξη των φυτών. Παρόλα αυτά υπάρχουν φυτικοί οργανισμοί προσαρμοσμένοι στο να αναπτύσσονται σε τέτοια εδάφη. Τα εδάφη αυτά στο γεωργικό τομέα θεωρούνται ότι πρέπει να βελτιώνονται ανάλογα με την περίπτωση για να γίνονται περισσότερο παραγωγικά. Σύμφωνα με το FAO ως προβληματικά εδάφη χαρακτηρίζονται τα αλατούχα-αλκαλικά εδάφη, τα ασβεστούχα (υψηλό pH, υψηλό ανθρακικό ασβέστιο), τα όξινα (χαμηλό pH), τα βαριά αργιλώδη, τα οργανικά-τυρφώδη και τα επικλινή (με απότομες κλίσεις).[/toggle]
Υδρόβια φυτά: Είναι τα φυτά αυτά που ζουν και αναπτύσσονται μέσα στο νερό.
Φωτοσύνθεση: Φωτοσύνθεση είναι η διαδικασία που συντελείται στα πράσινα τμήματα του φυτού (στους χλωροπλάστες) κατά την οποία μετατρέπεται το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και το νερό σε οργανικές ουσίες (γλυκόζη), με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Οι ουσίες αυτές αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος της τροφής των φυτών. Η χημική αντίδραση που μετατρέπει ουσιαστικά τη φωτεινή ενέργεια σε χημική έχει ως εξής:
6CΟ2 + 12Η2Ο → C6Η12Ο6 + 6O2 + 6Η2Ο + 674 θερμίδες.[/toggle]
Χλωρίδα: Χλωρίδα είναι ο γενικός όρος που χαρακτηρίζει το σύνολο των φυτικών ειδών που υπάρχουν στη γη. Επίσης ό όρος αυτός μπορεί να χαρακτηρίζει τα φυτά που βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Ο αντίστοιχος όρος που χαρακτηρίζει όλα τα ζωικά είδη είναι η πανίδα. Ο όρος μικροχλωρίδα, αναφέρεται στη χλωρίδα που υπάρχει σε μια πολύ-πολύ μικρή περιοχή (μικροβιότοπος).
Η χώρα μας εμφανίζει μια ιδιαίτερη πλούσια βιοποικιλότητα καθώς έχουν καταγραφεί περισσότερα από 6000 φυτικά είδη εκ των οποίων τα 1100 θεωρούνται ενδημικά, δηλαδή αναπτύσσονται μόνο σε αυτές τις περιοχές όπου συναντούνται. Στην Ελλάδα λόγο της θέσης και τους κλίματος της καθώς επίσης και της γεωγραφική της κατανομής, έχει αναπτυχθεί πολύ μεγαλύτερη βιοποικιλότητα σε σύγκριση με αυτή στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Γερμανία έχουν καταγραφεί 2400 φυτικά είδη, στην Αγγλία 2300 είδη και στην Ισπανία σχεδόν ο ίδιος αριθμός ειδών με τα δικά μας, σε τετραπλάσια έκταση από τη χώρα μας.[/toggle]