Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την καλλιέργεια στο κρεμμύδι. Προϋποθέσεις καλλιέργειας, σπορά ή φύτευση κοκκαριού, πότισμα, συγκομιδή και θρεπτική αξία κρεμμυδιού.
Το κρεμμύδι καταναλώνεται φρέσκο ή ξερό, ωμό ή μαγειρεμένο και είναι ελάχιστα τα φαγητά που δεν το περιέχουν. Είναι από τα πρώτα λαχανικά που καλλιέργησε ο άνθρωπος για τη διατροφή του και καλλιεργείται στις περισσότερες περιοχές του κόσμου.
Προϋποθέσεις για την καλλιέργεια στο κρεμμύδι
Κυρίως είναι φυτό ψυχρής εποχής που αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω των 0oC. Ωστόσο το κρεμμύδι καλλιεργείται και σαν καλοκαιρινό λαχανικό παρόλο που η ανάπτυξή του περιορίζεται όταν η θερμοκρασία ξεπερνάει τους 27oC. Χρειάζεται χαμηλές θερμοκρασίες στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης και υψηλές όταν δημιουργείται και αναπτύσσεται ο βολβός. Ευδοκιμεί σε πολλούς τύπους εδαφών αρκεί να μην είναι συνεκτικά και να έχουν καλή αποστράγγιση.
Σπορά ή φύτευση βολβού κρεμμυδιού – κοκκάρι
Η καλλιέργεια του κρεμμυδιού μπορεί να αρχίσει είτε με απευθείας σπορά στο χωράφι, είτε με φύτευση μικρών βολβών (κοκκάρια). Η σπορά σε σπορείο και στη συνέχεια μεταφύτευση στο χωράφι χρησιμοποιείται σπάνια στην Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση πριν από την έναρξη της καλλιέργειας το έδαφος οργώνεται ή σκαλίζεται σε βάθος 20-30 cm και φρεζάρεται ή τσουγκρανίζεται για να ψιλοχωματιστεί.
Απευθείας σπορά
Γίνεται την άνοιξη (Φεβρουάριο- Μάρτιο) ή το φθινόπωρο (Οκτώβριο- Νοέμβριο). Οι σπόροι είναι πολύ μικροί και φυτεύονται σε βάθος 0,5-1 cm και σε σειρές που απέχουν μεταξύ τους 25-30 cm. Όταν τα φυτά αρχίσουν να αναπτύσσονται αραιώνονται ώστε τα φυτά κάθε γραμμής να απέχουν μεταξύ τους 5-8 cm. Μετά τη σπορά το έδαφος πρέπει να παραμένει υγρό μέχρι τη βλάστηση των σπόρων. 1 gr σπόρος κρεμμυδιού περιέχει 220-290 σποράκια. 1 -1,5 gr σπόρου για κάθε m2 είναι αρκετό.
Το αραίωμα των φυτών μπορεί να γίνει όταν τα κρεμμύδια αναπτυχθούν αρκετά ώστε να μπορούν να συγκομιστούν σαν χλωρά. Έτσι τα φυτά που θα πετάγονταν θα καταναλωθούν σαν πράσινα κρεμμυδάκια και τα υπόλοιπα θα αναπτυχθούν για την παραγωγή ξερών κρεμμυδιών.
Φύτευση βολβών (κοκκαριών)
Νωρίς την άνοιξη (Φεβρουάριο- Μάρτιο) φυτεύονται οι βολβοί (κοκκάρια, μικρά κρεμμύδια). Βολβοί με διάμετρο 1-3 cm, είναι κατάλληλοι για παραγωγή ξερού κρεμμυδιού. Ανοίγονται αυλάκια με βάθος 3-4 cm που απέχουν μεταξύ τους 25-30 cm. Σε κάθε αυλάκι φυτεύονται ανά 8-12 cm τα κοκκάρια με την κορυφή τους προς τα πάνω. Τα αυλάκια σκεπάζονται με χώμα και ακολουθεί πότισμα. Για παραγωγή πράσινου χλωρού κρεμμυδιού, η φύτευση γίνεται από τον Οκτώβριο μέχρι το Φεβρουάριο. Οι γραμμές φύτευσης απέχουν μεταξύ τους 30 cm και τα κοκκάρια κάθε γραμμής 5-7 cm.
Συνήθως τα κωνικά κοκκάρια παράγουν σφαιρικά κρεμμύδια και τα σφαιρικά κοκκάρια πεπλατυσμένα κρεμμύδια (με μεγαλύτερη διάμετρο και μικρότερο ύψος)
Στη φύτευση με κοκκάρια η παραγωγή είναι γρηγορότερη και πιο πρώιμη σε σχέση με την απευθείας σπορά. Ωστόσο ο σπόρος είναι φθηνότερος.
Πότισμα της καλλιέργειας κρεμμυδιού
Οι ρίζες του κρεμμυδιού αναπτύσσονται επιφανειακά και άρα απαιτούνται συχνά ποτίσματα. Τους δύο πρώτους μήνες μετά τη σπορά (ή τον πρώτο μετά τη φύτευση των κοκκαριών) το πότισμα πρέπει να γίνεται 2-3 φορές την εβδομάδα με μικρές ποσότητες νερού. Τον επόμενο μήνα πότισμα γίνεται ανά 5-7 ημέρες ανάλογα με τις συνθήκες. Για την παραγωγή ξερών κρεμμυδιών, όταν οι βολβοί πλησιάζουν στην ωρίμανση τα φύλλα τους αρχίζουν να γέρνουν. Τότε τα ποτίσματα σταματάνε για να ωριμάσουν και να συγκομιστούν οι βολβοί. Όταν τα κρεμμύδια ποτίζονται λίγο γίνονται πιο καυτερά.
Συγκομιδή και συντήρηση του κρεμμυδιού
Τα φρέσκα κρεμμυδάκια συγκομίζονται από το Φεβρουάριο έως τον Μάιο, όταν αποκτήσουν διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από 0,5 cm και ύψος περίπου 15 cm. Τα ξερά κρεμμύδια συγκομίζονται αφού έχει σταματήσει το πότισμα και έχει στεγνώσει το χώμα. Τότε τα φύλλα έχουν μισοξεραθεί. Τα φυτά ξεριζώνονται και αφήνονται στο λαχανόκηπο για 5-10 μέρες ώσπου να ξεραθούν πλήρως.
Στη συνέχεια τα ξερά πλέον φύλλα αφαιρούνται, με ψαλίδι ή με το χέρι, 2-3 cm πάνω από τους βολβούς και οι βολβοί είναι έτοιμοι για κατανάλωση ή αποθήκευση. Τα κρεμμύδια μπορούν να αποθηκευτούν για μεγάλο διάστημα όταν η θερμοκρασία είναι 0-5 oC ή 25-35 oC. Σε θερμοκρασία 5-25 oC οι βολβοί βλαστάνουν και παράγουν ρίζες.
Θρεπτική αξία για το κρεμμύδι
100 gr ξερού κρεμμυδιού περιέχουν 38 θερμίδες, ενώ 100 gr από το βολβό του χλωρού κρεμμυδιού έχουν 21 θερμίδες και 100 gr πράσινων φύλλων 19 θερμίδες. Το κρεμμύδι είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α και περιέχει ασβέστιο, μαγγάνιο, φώσφορο και κάλιο. Θεωρείται ότι έχει αντιοξειδωτική δράση εξαιτίας της μεγάλης του περιεκτικότητας σε φλαβονοειδή.
Η χαρακτηριστική του γεύση και το άρωμα οφείλονται στην ουσία αλλυλ-προπυλ-δισουλφίδιο. Η ουσία αυτή έχει μεγάλη περιεκτικότητα στο βολβό του ξερού κρεμμυδιού, είναι πτητική και προκαλεί δάκρυα όταν κόβεται το κρεμμύδι.
Εχθροί & ασθένειες που προσβάλλουν το κρεμμύδι
- Θρίπας του καπνού (έντομο): Απομυζά χυμούς. Δημιουργεί λευκές ή ασημένιες κηλίδες στα φύλλα.
- Κρεμμυδοφάγος, κολοκυθοκόφτης ή πρασάγγουρας (έντομο): Ζει στο έδαφος και τρέφεται με τα υπόγεια μέρη των φυτών. Συνήθως κόβει τα φυτά στο λαιμό και τα καταστρέφει.
- Μύγα του κρεμμυδιού (έντομο): Γεννά τα αυγά του στο λαιμό του φυτού. Εμφανίζονται προνύμφες που δημιουργούν στοές και προκαλούν σήψεις.
- Κάμπια του κρεμμυδιού (έντομο): Δημιουργεί στοές στα φύλλα.
- Νηματώδεις: Μαραμένα φυτά που αν ξεριζωθούν έχουν μικρούς όγκους στις ρίζες.
- Περονόσπορος (μύκητας): Υπόλευκες ή τεφροπράσινες κηλίδες στα φύλλα.
- Σκωρίαση (μύκητας): Ανοιχτές πληγές στα φύλλα που περιέχουν καφέ σκόνη σαν σκουριά.
- Σκληρωτινίαση (μύκητας): Μαραμένα και κίτρινα εξωτερικά φύλλα. Λευκές περιοχές στο λαιμό με σφαιρικά, μαύρα σκληρώτια.
- Βοτρύτης (μύκητας): Βολβοί με γκρίζα μούχλα
- Φουζάριο (μύκητας): Κιτρίνισμα που ξεκινάει από την κορυφή των φύλλων. Τελικά τα φύλλα ξεραίνονται και οι βολβοί σαπίζουν.
Διαβάστε επίσης:
[…] […]
[…] καλλιέργεια του κρεμμυδιού, τόσο σε εμπορική όσο και ερασιτεχνική κλίμακα, μπορεί […]