Βοτανικός κήπος Σταυρούπολης

Παρουσίαση του Βοτανικού Κήπου Σταυρούπολης

Ο Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης που ανήκει στο Δήμο Παύλου Μελά, στη Θεσσαλονίκη είναι ένας υπέροχος αστικός Βοτανικός Κήπος πέντε στρεμμάτων, μια πραγματική όαση πρασίνου μέσα στον πυκνοδομημένο αστικό ιστό, που εκτός των άλλων επιτελεί και σημαντικό εκπαιδευτικό έργο. Στα 14 χρόνια λειτουργίας του, έχουν ξεναγηθεί πάνω από 60.000 μαθητές, περιβαλλοντικές ομάδες, σύλλογοι και άτομα κάθε ηλικίας, αποκομίζοντας βασικές γνώσεις για τον κόσμο των φυτών.

Ο κήπος εγκαινιάστηκε στις 4 Ιουνίου του 2002. Η κατασκευή του είχε ξεκινήσει ήδη από το 1996. Σχεδιάστηκε από την κ. Χατζηαθανασιάδου Αθηνά – γεωπόνο και τον Γιάννη Μήρτσιο – αρχιτέκτονα. Η κατασκευή του κήπου χρηματοδοτήθηκε από πόρους του Δήμου και υλοποιήθηκε από το τμήμα πρασίνου και την τεχνική υπηρεσία του Δήμου. Βρίσκεται στην περιοχή Άνω Ηλιούπολης της δημοτικής ενότητας Σταυρούπολης και περικλείεται από τις οδούς Κ. Κωνσταντινίδη – Ολύμπου – Περικλέους. Η συνολική περιοχή έκτασης 27 στρεμμάτων ήταν παλιά το ρέμα Περικλέους, παραπόταμος του Δενδροποτάμου και μετατράπηκε σε άξονα πρασίνου. Εκεί κατασκευάστηκαν παιδικές χαρές, γήπεδα, αναψυκτήριο, αμφιθέατρο που αποτελούν βοηθητικούς χώρους του Βοτανικού Κήπου.

Ο Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης είναι ένας περιφραγμένος χώρος με τρεις εισόδους και οργανώνεται εσωτερικά από διαδρομές, που επιτρέπουν στον επισκέπτη να παρατηρεί τα φυτά από κοντά και να έχει πρόσβαση σε ειδικούς χώρους.

Πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνει:

Βραχόκηπους:

Με την είσοδό μας αντικρίζουμε τρεις βραχόκηπους. Η φυσική κλίση που υπήρχε, αξιοποιήθηκε ώστε να δημιουργηθούν βραχόκηποι, όπου στον έναν είναι φυτεμένα αρωματικά – φαρμακευτικά και μελισσοτροφικά φυτά, στο δεύτερο κυριαρχούν τα κωνοφόρα και στον τρίτο οι πόες. Προχωρώντας δεξιά στον κεντρικό περιμετρικό διάδρομο πλάτους 5μ, συναντάμε φυτά με ιδιαίτερες μορφές : π.χ. Ιτιά (Salix matsudana), και άλλα κρεμοκλαδή είδη.

Τριανταφυλλεώνα:

Ο Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης φιλοξενεί περισσότερες από εκατό ποικιλίες τριανταφυλλιάς κάθε τύπου οι οποίες δίκαια κερδίζουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών κυρίως τους ανοιξιάτικους μήνες.
Συλλογές κωνοφόρων: Στη βορινή πλευρά του κήπου έχουν τοποθετηθεί οι συλλογές των κωνοφόρων (coniferophyta) όπως κέδροι, έλατα, κυπαρίσσια, πεύκα κ.λ.π.

Αγρωστώδη:

Ένα κηπάριο που έχει διαμορφωθεί δίπλα στο θερμοκήπιο είναι διαμορφωμένο με όμορφες συνθέσεις από αγρωστώδη φυτά, διάφορους βολβούς και αδρανή υλικά (βότσαλα και φλοιό πεύκου).
Βολβώδη και εποχιακά φυτά: Συνεχίζοντας την επίσκεψη του ο επισκέπτης συναντά ένα πραγματικά «πολύχρωμο» χαλί με εποχιακά φυτά της άνοιξης και του καλοκαιριού καθώς και βολβώδη, ριζωματώδη και κονδυλώδη φυτά.

Κάκτους και παχύφυτα:

Μια συλλογή από εκατό ποικιλίες κάκτων και άλλων παχύφυτων έχουν φυτευτεί σε γλάστρες και στο έδαφος, δημιουργώντας όμορφες γωνίες και ιδιαίτερα παρτέρια.

Φοινικοειδή και Μεσογειακά φυτά:

Στο απάνεμο και προφυλαγμένο τμήμα του ο Βατανικός Κήπος Σταυρούπολης φιλοξενεί τα φοινικοειδή και τα εσπεριδοειδή. Ακόμα υπάρχουν φυτά που κυριαρχούν στο Mεσογειακό τοπίο.

Συνολικά έχουν φυτευτεί περίπου 1000 είδη φυτών. Ο τρόπος φύτευσης έγινε με διαφορετικά κριτήρια. Τα φυτά ταξινομούνται είτε κατά οικογένειες, είτε σύμφωνα με χαρακτηριστικές τους ιδιότητες (αναρριχώμενα, φυτά εδαφόστρωσης, εποχιακά, υδροχαρή, υδρόβια),είτε βάση τύπων κήπων (βραχόκηπος, τριανταφυλλεώνας), είτε σύμφωνα με τις βιολογικές πρώτες ύλες που παράγουν (αρωματικά, ρητινοφόρα, ελαιοδοτικά κλπ. φυτά).

Θερμοκήπιο:

Στο κέντρο του χώρου δεσπόζει ένα επιβλητικό θερμοκήπιο διαστάσεων 21 x 15μ και ύψους 6 μ. Φιλοξενεί τροπικά, υποτροπικά, επίφυτα, σαρκοφάγα φυτά. Στο κεντρικό του τμήμα υπάρχουν 3 λιμνούλες με υδρόβια και υδροχαρή και μια κατασκευή από βράχια όπου ρέει ένας μικρός καταρράχτης ανάμεσα σε πτεριδόφυτα και ορχιδέες. Επίσης υπάρχουν διαδρομές για να βλέπει ο επισκέπτης από κοντά όλα τα φυτά.

Δεξιά του περιμετρικού διαδρόμου τοποθετήθηκαν συλλογές φυτών σύμφωνα με κριτήρια συστηματικής Βοτανικής. Υπάρχουν λοιπόν συλλογές από γνωστές οικογένειες όπως: Caprifoliaceae, Celastraceae, Compositae, Labiatae, Leguminosae, Myrtaceae, Liliaceae, Palmae κ.λ.π.

Ένα ρομαντικό κιόσκι: Είναι κατασκευασμένο σε τεχνητό λοφίσκο στο σημείο της καλύτερης θέας. Οκτώ πέτρινες κολόνες στηρίζουν τη θολωτή μεταλλική κατασκευή στην οποία αναρριχώνται δέκα ποικιλίες γλυτσίνιας. Τα πρανή του λοφίσκου καλύπτονται από φυτά εδαφόστρωσης.

Περιβαλλοντικές δράσεις: Χώρος εκπαίδευσης, δημιουργικότητας & ψυχαγωγίας
Ένας τέτοιος κήπος που άνθισε και αναπτύχθηκε μέσα στον αστικό ιστό, συνιστά ένα ζωντανό κύτταρο και δε θα μπορούσε παρά να είναι στο επίκεντρο των περιβαλλοντικών δράσεων της πόλης, να αποτελεί πόλο έλξης για τη μαθητική κοινότητα και έγνοια για τη Διοίκηση του Δήμου και τις αρμόδιες υπηρεσίες όχι απλά να τον συντηρήσουν, αλλά να του προσθέσουν και πινελιές αναβάθμισης.

Έτσι, οι περιβαλλοντικές δράσεις του Δήμου Παύλου Μελά, έχουν ως βασικό τους γνώμονα την ξενάγηση και περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών μέσα στο Βοτανικό Κήπο.
Καθημερινά πραγματοποιούνται ξεναγήσεις μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στις επισκέψεις των φοιτητών της σχολής Γεωπονίας του ΑΠΘ και των μεταπτυχιακών φοιτητών της Αρχιτεκτονικής Τοπίου οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να επιτελέσουν άρτια τα εργαστηριακά τους μαθήματα λόγω της άριστης συνεργασίας του Βοτανικού με τους εκπαιδευτικούς φορείς.

Ο χώρος ενδείκνυται για εκπαιδευτικές εκδρομές των σχολικών μονάδων, ενώ οι πόρτες έχουν ανοίξει και σε μέλη ΚΑΠΗ, περιβαλλοντικές ομάδες και αντιπροσωπείες από το εξωτερικό και για άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές και η προσβασιμότητα.

Επιπλέον, σημαντική είναι και η συμμετοχή σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως αυτή στα πλαίσια του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, όπου ο Βοτανικός κήπος της Σταυρούπολης συμμετείχε με έργα από τις Εκθέσεις φωτογραφίας “Βοτανικοί κήποι: Τα βιβλία της φύσης” και “Φυτική Βιοποικιλότητα” στο 1ο Φεστιβάλ Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 2016 με θέμα: “Περιβάλλον και Αειφορία” το οποίο διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, με περισσότερους από 1.000 μαθητές, 100 εκπαιδευτικούς και πάνω από 15 Φορείς, στις 2 & 3 Ιουνίου 2016 στο Κλειστό Δημοτικό Θέατρο και στην Αίθουσα Τέχνης του Δήμου Νεάπολης – Συκεών.

Εργασίες αναβάθμισης στο Βοτανικό και κατασκευή νέας παιδικής χαράς.

Από την αρχή του έτους 2016 ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν από τις Τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου Παύλου Μελά, αλλά και από το Τμήμα Πρασίνου μια σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις όπως η κατασκευή καινούργιας παιδικής χαράς στο βοηθητικό χώρο του Βοτανικού στα όρια του Πάρκου Σόλωνος, ακριβώς απέναντι από την Κεντρική είσοδο του Κήπου, στο σημείο ουσιαστικά όπου βρισκόταν η παλιά παιδική χαρά που δεν πληρούσε τις προδιαγραφές ασφαλείας.
Χρησιμοποιήθηκαν τα προβλεπόμενα υλικά επίστρωσης για την προετοιμασία, τοποθετήθηκε πλαστικό δάπεδο με τις κατάλληλες προδιαγραφές για την επιφάνεια και νέα παιχνίδια με τήρηση των αυστηρών όρων ασφαλείας καθώς και περίφραξη εντός της υπάρχουσας βλάστησης.
Η σύγχρονη και ασφαλής παιδική χαρά έχει ήδη παραδοθεί στην τοπική κοινωνία και η μεγάλη επισκεψιμότητα που παρατηρήθηκε από παιδιά και γονείς είναι η μεγάλη ηθική ανταμοιβή για τις Υπηρεσίες και τη Διοίκηση του Δήμου.

Στο κήπο όμως, γίνονται προπαρασκευαστικές και εργασίες συντήρησης και ανανέωσης εξοπλισμού, όλο το έτος, με σημαντικότερες τον τελευταίο διάστημα, τη δημιουργία νέου κηπαρίου δίπλα στο θερμοκήπιο με συνθέσεις από αγρωστώδη φυτά, διάφορους βολβούς και αδρανή υλικά (βότσαλα και φλοιό πεύκου), το ξήλωμα της παλιάς πέργκολας στον τριανταφυλλεώνα και αντικατάσταση αυτής από νέα ξύλινη πέργκολα, αλλαγή στα καθίσματα που υπήρχαν στο κεντρικό κιόσκι όπου υλοποιείται μέρος της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, συντήρηση στις υπάρχουσες κατασκευές εξοχής (παγκάκια, τραπέζια) και στις πόρτες εισόδου – εξόδου, βελτίωση συστήματος θέρμανσης ψύξης του θερμοκηπίου.

Εντός θερμοκηπίου πραγματοποιήθηκε εικαστική παρέμβαση κομποδετικής (κρεμαστές γλάστρες), μια ευγενική προσφορά της Βιβής Ορφανίδου.

Οι στόχοι για την εξέλιξη και το ρόλο του Βοτανικού Κήπου Σταυρούπολης.

Έχοντας σαν αφετηρία την ευαισθητοποίηση και την συνειδητοποίηση των πολιτών σε θέματα πρασίνου και περιβάλλοντος, ο Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολη έχει θέσει συγκεκριμένους στόχους:
Παροχή γνώσης πάνω στον κόσμο των φυτών.
Προστασία της βιοποικιλότητας και των απειλούμενων με εξαφάνιση φυτών, μελέτη και αξιοποίηση της ελληνικής χλωρίδας και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.
Υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων σε συνεργασία με Πανεπιστημιακούς και ερευνητικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ανταλλαγή τεχνογνωσίας και γενετικού υλικού με Βοτανικούς Κήπους στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Δράση μέσα από τα δίκτυα Βοτανικών Κήπων (διεθνές και ελληνικό).
Επέκταση του Βοτανικού Κήπου στο Μητροπολιτικό πάρκο πρώην στρατοπέδου Π. Μελά.
Οικονομική, αισθητική και πολιτιστική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής.
Διάδοση της ιδέας των Βοτανικών κήπων. Να συμπεριληφθεί στα αξιοθέατα της πόλης και στα προγράμματα επίσκεψης όλων των σχολείων.
Σύνδεση Βοτανικού Κήπου με ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες, γιατί το πράσινο και ο πολιτισμός κάνουν τη ζωή μας πιο όμορφη.

Στοιχεία Επικοινωνίας: Ο Βοτανικός Κήπος βρίσκεται στη διεύθυνση,

Οδός Περικλέους 9Α Σταυρούπολη Τ.Κ. 56431Θεσσαλονίκη
Tηλ. 2310600717 και 6946502434
Fax: 2310607121και 2313302320
Email: botanic.gard@pavlosmelas.gr, fania@persakis.com
Site: www.pavlosmelas.gr

Υπεύθυνη Βοτανικού Κήπου: Φάνια Περσάκη (Γεωπόνος – Αρχιτέκτων Τοπίου)

Ώρες Λειτουργίας & Είσοδος:

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Πέμπτη : 9.00 – 13.30 & Παρασκευή: 9.00 -13.00
Ξενάγηση: 1 ευρώ κατά άτομο (δωρεάν η ξενάγηση για τους μαθητές των σχολικών μονάδων του Δήμου Παύλου Μελά)
Οι Σχολικές ομάδες γίνονται δεκτές κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης.

Η είσοδος στο Βοτανικό κήπο για το κοινό είναι δωρεάν.

Η πρόσβαση γίνεται με τους εξής τρόπους:

Κατεβαίνοντας από περιφερειακή την οδό Μακρυγιάννη στο ύψος της Πλατείας Ελευθερίας κατευθυνόμαστε δεξιά στο πάρκο Σόλωνος
Από την οδό Λαγκαδά, στρίβουμε στην Καραολή & Δημητρίου (έδρα του Δημαρχείου) και στην συνέχεια επιλέγουμε την Κ. Κωνσταντινίδη (οδός πάνω από τον Ιερό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου) και οδηγούμαστε στο Βοτανικό Κήπο.
Με το λεωφορείο διαλέγοντας τη γραμμή 34 (Άνω Ηλιούπολη – Αριστοτέλους) του ΟΑΣΘ κατεβαίνουμε στη στάση με το όνομα «Βοτανικός Κήπος».

Ευχαριστούμε την Υπεύθυνη του Βοτανικού Κήπου κ. Φάνια Περσάκη για το φωτογραφικό υλικό και τις πληροφορίες που ευγενικά μας παραχώρησε.