Ο Βασιλικός (Ocimum basilicum) είναι αρωματικό, ετήσιο, ποώδες φυτό και ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (Lamiaceae).

Σύμφωνα με ένα θρύλο το φυτό αυτό πήρε το όνομα του λόγω του ότι φύτρωσε στο σημείο όπου ο Μέγας Κωνσταντίνος και η Μητέρα του Αγία Ελένη ανακάλυψαν τον τίμιο σταυρό (για αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο). Τα άνθη του είναι μικρά λευκά ή λευκορόδινα και τα φύλλα του είναι πράσινα, μυτερά και ωοειδή.

Η καταγωγή του είναι από την Ινδία και το Ιράν και σήμερα καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου όπως στην Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία, Μαρόκο, Ισραήλ, Ινδονησία, Ουγγαρία και Αίγυπτο.

Ακόμα καλλιεργείται και σαν καλλωπιστικό φυτό σε γλάστρες και σε κήπους και το άρωμα του έχει την ικανότητα ν αποτρέπει διάφορα έντομα και τρωκτικά.Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες βασιλικού, οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται σήμερα είναι οι Ocimum basilicum var. thyrsiflora, Ocimum x citriodorum, Ocimum tenuiflorum.

Καλλιέργεια και φροντίδες που χρειάζεται ο βασιλικός

Ο βασιλικός προτιμά καλά στραγγιζόμενα εδάφη με το pH να κυμαίνεται μεταξύ 5,5-7.

Ευδοκιμεί σε ζεστές και ξηροθερμικές συνθήκες και η ιδανική θερμοκρασία για την ανάπτυξη του είναι μεταξύ 22-30 °C. Η καταλληλότερη εποχή για την καλλιέργεια του φυτού με σπόρο απευθείας στο χωράφι είναι μέσα Μαρτίου, ενώ με μοσχεύματα (τοποθετούμε τον κομμένο βασιλικό σε νερό μέχρι να εμφανιστούν οι ρίζες του) που μεταφυτεύονται από το θερμοκήπιο στο χωράφι τον Απρίλιο-Μάιο, όταν αυτά έχουν ύψος 10 εκ.

Ο βασιλικός θα πρέπει να ποτίζεται περίπου κάθε πέντε ήμερες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν και με προσοχή, αφού υπάρχει περίπτωση να εμφανίζει συμπτώματα στρες λόγω της αυξημένης άρδευσης (εμφάνιση κίτρινων φύλλων κοντά στην βάση του φυτού).

Η συλλογή του γίνεται όταν έχουμε την πλήρη ανθοφορία του φυτού δηλαδή Ιούνιο-Αύγουστο, με δύο τρόπους: είτε κόβουμε όλο το φυτό (περίπου 10 εκ. πάνω από το έδαφος) είτε μόνο τις κορυφές.

 

Ιδιότητες και χρήσεις του βασιλικού

Οι κύριες χρήσεις του βασιλικού και των αιθέριων ελαίων του είναι :

σαν ρόφημα

  • καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, τη νεύρωση στομάχου
  • τις ημικρανίες και
  • ενισχύει την μνήμη.

Σαν φυτό

  • απωθεί έντομα και τρωκτικά, ενώ τα φύλλα του
  • βοηθούν στη δυσκοιλιότητα όταν φαγωθούν τρυφερά και στην
  • μαγειρική.

Σαν αιθέριο έλαιο

  • χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία.

 

Κείμενο – φωτογραφίες:
Χρύσα Πανταζοπούλου Γεωπόνος Γ.Π.Α. – M.Sc.
xrysapadazo@yahoo.gr