Καμέλια, το ρόδο του χειμώνα! Είναι αειθαλής καλλωπιστικός θάμνος ή δέντρο, που εκτός από τα υπέροχα άνθη του διαθέτει και όμορφο φύλλωμα. Τα άνθη της καμέλιας αλλά και το γεγονός ότι ανθίζει μέσα στο χειμώνα, έχουν εμπνεύσει ζωγράφους, ποιητές και λογοτέχνες.

Βοτανική ταξινόμηση: Το επιστημονικό όνομα της καμέλιας είναι Camellia japonica και ανήκει στην οικογένεια Theaceae

Καταγωγή: Κατάγεται από την Κίνα, την Ιαπωνία, την Ταϊβάν και την Κορέα. Οι πρώτες καμέλιες φαίνεται να ήρθαν στην Ευρώπη από την ανατολή τον 18ο αιώνα. Το είδος C. japonica είναι το πιο γνωστό είδος καμέλιας, αλλά υπάρχουν και άλλα είδη που καλλιεργούνται σαν καλλωπιστικά. Σήμερα από τις διασταυρώσεις αυτών των ειδών έχουν δημιουργηθεί πολλές ποικιλίες και υβρίδια με διάφορα χρώματα και τύπους ανθέων αλλά και με αντοχή σε διάφορες κλιματικές συνθήκες.

Τα άνθη της καμέλιας από τη στιγμή που θα σχηματιστούν χρειάζονται αρκετό διάστημα μέχρι να ανοίξουν. Έτσι οι γυναίκες στην Κίνα, παρόλο που η καμέλια θεωρείται τυχερό φυτό, δεν φορούσαν άνθη της στα μαλλιά τους γιατί πίστευαν πως θα αργήσουν να αποκτήσουν αρσενικό παιδί.

 

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

Ύψος: Γενικά η καμέλια μπορεί να αποκτήσει ύψος 2-3 m και να διαμορφωθεί σε θάμνο ή δέντρο. Στις συνθήκες όμως της Ελλάδας, σπάνια ξεπερνά τα 1,5-2 m.

Ρυθμός ανάπτυξης: Δεν αναπτύσσεται γρήγορα αλλά σχηματίζει πολλούς βλαστούς και πυκνή κόμη.

Φύλλα: Τα φύλλα έχουν δερματώδη υφή, ωοειδές σχήμα και σκούρο πράσινο χρώμα.

Άνθη και ανθοφορία: Τα άνθη μπορεί να είναι μονά ή διπλά, με διάμετρο 5-12 cm και αναπτύσσονται στην άκρη των βλαστών. Η περίοδος της ανθοφορία εξαρτάται από την ποικιλία. Έτσι υπάρχουν ποικιλίες που ανθίζουν από τον Οκτώμβριο μέχρι τον Ιανουάριο, από τον Ιανουάριο μέχρι το Μάρτιο ή από τον Μάρτιο μέχρι το Μάιο.

Επιπλέον τα άνθη ανάλογα με τη μορφή τους διακρίνονται σε τύπους όπως απλός, τυπικός διπλός, ημίδιπλος, ανεμώνης, τριαντάφυλλου, παιώνιας, Higo. Το τυπικό χρώμα του άνθους είναι το έντονο ροζ και το κόκκινο, ωστόσο υπάρχουν καμέλιες με άνθη σε όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου αλλά και λευκά.

Τα άνθη της καμέλιας μπορούν να παραμείνουν πάνω στο φυτό μέχρι και για έξι μήνες!

 

Φροντίδες για την φύτευση της καμέλιας

Χώμα: Στη χώρα μας οι καμέλιες συνήθως φυτεύονται σε γλάστρες και λιγότερα συχνά στο έδαφος του κήπου. Ο λόγος είναι ότι δεν αναπτύσσονται καλά σε εδάφη πλούσια σε ασβέστιο, σαν αυτά που επικρατούν στην Ελλάδα.

Οι καμέλιες είναι οξύφιλα φυτά και το καστανόχωμα και το φυλλόχωμα είναι ιδανικά για την ανάπτυξή τους. Εκτός από τον τύπο του εδάφους, πολύ σημαντική είναι και η αποστράγγιση.

Επομένως, κατά την φύτευση της καμέλιας θα πρέπει να επιλέγουμε μόνο μίγμα χώματος κατάλληλο για οξύφιλα φυτά. (βρείτε χώμα για οξύφιλα στο e-gardenshop.gr)

Θέση φύτευσης: Η καταλληλότερη θέση για την τοποθέτηση της καμέλιας είναι ένα σημείο ημισκιερό και υπήνεμο.

Θερμοκρασίες: Συνήθως οι καμέλιες αντέχουν στη ζέστη αλλά όχι στο κρύο και σπάνια επιβιώνουν όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους -10oC, όμως υπάρχουν υβρίδια ανθεκτικά και στις χαμηλές θερμοκρασίες.

Πότισμα: Το πότισμα πρέπει να είναι τακτικό το καλοκαίρι, ώστε το χώμα να παραμένει υγρό.

Λίπανση: Η καμέλια χρειάζεται λίπασμα σε τακτά χρονικά διαστήματα για να κρατήσει την ανθοφορία της και για να αποκτήσει πλούσια ανάπτυξη. Επιλέγουμε λίπασμα για οξύφιλα φυτά. (βρείτε λίπασμα για οξύφιλα φυτά στο e-gardenshop.gr)

Κλάδεμα: Η καμέλια δεν χρειάζεται κλάδεμα, ωστόσο πρέπει να περιορίζονται οι βλαστοί ώστε το φυτό να διατηρεί το σχήμα του και να αφαιρούνται βλαστοί που πιθανών είναι καχεκτικοί ή έχουν ξεραθεί. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται κάθε 2-3 χρόνια, καθώς η καμέλιες αναπτύσσονται αργά, πάντα μετά το τέλος της άνθησης.

 

 

Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν την καμέλια

Η καμέλια είναι από τα φυτά που δεν προσβάλλεται έντονα από έντομα και ασθένειες.

Το φυτό προσβάλλεται από έντομα όπως κοκκώδη, αλευρώδεις και αφίδες καθώς και τον τετράνυχο όπου δημιουργεί έντονα λερωμένα φύλλα κυρίως από την κάτω τους πλευρά και ιστό αράχνης. Επίσης, μικρά φαγώματα μπορεί να παρατηρηθούν τους ανοιξιάτικους μήνες από ρυγχίτες.

Από τους μύκητες που προκαλούν προβλήματα στο φυτό οι πιο συχνοί και επικίνδυνοι είναι ο Clomerella cingulata, ο Sclerotinia sp. και ο βοτρύτης (Botritis cinerea)

 

Πως γίνεται ο πολλαπλασιασμός στην καμέλια

Ο πολλαπλασιασμός στην καμέλια γίνεται συνήθως με μοσχεύματα την άνοιξη και το καλοκαίρι τα οποία όμως δεν δημιουργούν εύκολα ρίζες. Τα μοσχεύματα κόβονται από τις κορυφές των βλαστών και έχουν μήκος 10-15 cm.

Για να ριζοβολήσουν χρησιμοποιείται ορμόνη ριζοβολίας και τοποθετούνται στην υδροννέφωση (κλειστός χώρος όπου τα μοσχεύματα ψεκάζονται πολύ συχνά με νερό και επικρατή μεγάλη υγρασία). Οι νέες ρίζες θα σχηματιστούν μετά από 2-3 μήνες. Τα μοσχεύματα φυτεύονται σε μίγμα χώματος με 3/4 φυλλόχωμα και 1/4 καστανόχωμα.

Ένας δεύτερος τρόπος πολλαπλασιασμού είναι με υπόγειες καταβολάδες. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι μεγαλύτερα αλλά χρειάζεται διάστημα περίπου ενός έτους για να δημιουργηθούν τα νέα φυτά.

Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο δεν χρησιμοποιείται πλέον παρά μόνο για επιστημονικούς σκοπούς ή ανάπτυξη νέων ποικιλιών. Οι συνυθέστεροι τρόποι είναι με μοσχεύματα και καταβολάδες.

Με σπόρο τα νέα φυτά χρειάζονται 4-5 χρόνια για να αρχίσουν να έχουν μια όμορφη, καλλωπιστική κόμη.

Το Πήλιο είναι από τα λίγα μέρη της Ελλάδας που οι καμέλιες μπορούν να αναπτυχθούν άριστα αν φυτευτούν στο έδαφος και όχι σε γλάστρα.

Το υπερβολικό πότισμα, εκτός από το σάπισμα των ριζών, μπορεί να προκαλέσει και πτώση των λουλουδιών.

 

Η καμέλια στον κήπο και τη βεράντα

Στη χώρα μας οι καμέλιες σπάνια φυτεύονται στο χώμα του κήπου αφού δεν αντέχουν στα ασβεστώδη εδάφη. Συνήθως αναπτύσσονται σε γλάστρες και διακοσμούν πλακόστρωτα, αυλές, βεράντες, μπαλκόνια και εισόδους. Στις περιοχές που οι καμέλιες αντέχουν την φύτευση στο χώμα μπορούν να αναπτυχθούν και σαν μικρά δέντρα. Επιπλέον μπορούν να συμμετέχουν σε φράχτες ελεύθερης ανάπτυξης μαζί με άλλους καλλωπιστικούς θάμνους.

της Έφης Νυδριώτη,
Γεωπόνου ΓΠΑ, M.Sc.
efinyd@yahoo.gr

 

Διαβάστε επίσης: